Adam Smith
Adam Smith, yew filozof u nasyonalekonomê İskoçıc biyo. Adam Smith ser 1723 dı suka İskoçya Fife dı maya xu ra bi u ser 1790 dı suka İskoçya Edinburgh dı şi héqeyda xu ser.
| Adam Smith | |
|---|---|
 | |
| Melumato şexsi | |
| Dewlete | Qıraliya Britanya Gırse |
| Cınsiyet | Camêrd |
| Cayê biyayışi | Kirkcaldy |
| Biyayış | Avant le |
| Merdış | (Canongate Kirkyard de merdo) |
| Cayê merdışi | Edinburgh |
| Wendış | University of Glasgow û Balliol College |
| Gure | Ekonomist, non-fiction writer, Filozof, nuştekar, akademisyen, Torewan û Vılakerdoğ |
| Zıwani | İngılızki |
| Maye | Margaret Douglas |
| Pi | Adam Smith |
| İtıqad | Deizm |
| İmza |
 |
Liberalê dınya Adam Smithi rê vanê: "piyê Liberalizim". Kıtab u fıkir kı Adam Smithi kerdo beynelminel kıtabê ciyê "O desto kı nêaseno".
Çı wext Adam Smith, ser 1737 dı Universiteyê Glasgowi dı wendê, graneya wendenda xu dabiyo matematik u tarixê tabiati ser. Wextê telebetey dı kı Adam Smith zaf goşdareya Francis Hutchesons kerdo. Wenden u seminerê Hutcheson zi ser filozofiyê morali u debarey şari biyo. Ser 1740'i dı Adam Smith bar kerdo u şiyo Oxford (Baliol college). Adam Smith 7 ser zıwan, tarix u filozofi wendo u mektebi ra fek verdao u Oxford ra diploma (mezuniyet) nêgiroto u çend seri Kirkcaldy marda xü heti ravêrnao. Adam Smith çend seri Universiteyê Edinburgh dı ser retorik u edebiyati semineri dao u no wexti dı biyo embazê David Hume. Adam Smith 1751 dı Üniversiteyê Glasgowi dı dersê mantiqi dayyo u ser 1752 dı zi ser filozofiyê morali ser ders dao.
Ser 1752 ra tepya Adam Smith fıkrê xu yê "ticareti dı serbestey" ardo zıwan u no fıkrê xu pawito. Karê ciyê en naskerde u sıfte 1759 dı bi namedê "Theory of moral sentiments" neşır kerdi. Dıma no kıtabê xu 18 mengê xu Toulouse ravêrna u çend mengi zi Cenvre dı u nezdiyê 10 mengi zi Paris dı. Paris dı Adam Smith bi François Quesnay embazey kerdo. Quesnay o wextan dı ekonomê do zaf naskerde biyo.
Adam Smith dıma fına peydı şıno Kirkcaldy dı ca beno u des ser dıma (1776) dı kıtabê xu yê en beynelminel "An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations" nuşnao. Ser 1778'i dı gümrigê Edinburgh'i dı gürweyeno. Ser 1787'i dı Universiteyê Glaskow'i dı çı weçeynenê "lord rektorey/mıdurey"
Gırdeya Adam Smithi kıtabê çiyê "Réheteya Şaran/Welatan" (The wealth of nations) dıro u na kıtaba cı, cırê nameyê "piyê debarey milli" da. Na kıtaba çı héme welatanê dınya dı u taybetey mabênê ekonoman dı cayê xu yê beynelmineley girot.
Eserê cı
bıvurne- The Theory of Moral Sentiments (1759)
- Réheteya Şaran/Welatan (The wealth of nations, 1776)