Erdlerz: Ferqê çımraviyarnayışan

Content deleted Content added
mNo edit summary
m merdumi bınê banan de manenê u uca de mırenê, be zıwanê domani nusiyayo coke ra mı nuşteyi dest ra viyarno ra.
Line 1:
[[Dosya:Quake epicenters 1963-98.png|thumb|Mabeynê serranêSerranê 1963 u 1998ine1998ıne miyan de zelzeleyêerdlerzê ke dinyadınya ser ode bîyêbiyê]]
'''Erdlerz''' ya zi '''zelzele'''<ref>http://www.tdkterim.gov.tr/ttas/?kategori=derlay&kelime=deprem</ref> bınê hari de u zerrekê erdi de cayo ke tede enerciye veciyena u riyê enerciye ra pıhelê sistimik vıraziyenê. Dıma pıhelê sismiki hetê corêni ra resenê u erdi lerznenê, şanenê u lewnenê. Enê hediseyi rê be namê kılmeki erdlerz vaciyeno. Cayo ke tede erdlerz beno uca de '''aktivita sismike''' zi esta ke [[Frekans|frekans]]ê erdlerzi, erdlerz çıqas gırdo u kamci grube ra kewneno, inan mocnena. Erdlerz be aletê sismografi yeno pey mıtene. Şınasiya ke erdlerzi sero guriyena, cı rê [[Sismolociye|sismolociye]] vaciyena. Gıraniya erdlerzan be peymıtoğê [[Moment magnitud]]i (ya zi be peymıtoğê ke zemanê veri de guriyêne: peymıtğê [[Richter]]i) areste bena. Peymıtoği ra gore erdlerzê ke hirê (3) u bınê cı de ca gênê zerar nêdanê, nêhesiyenê u lerznayışê cı tede tey nêveciyenê. Erdlerzê ke hawt (7) corê cı derê inan rê erdlerzê rıcıyayışi vaciyenê. Şıdetê lerzayışi be peymıtoğê [[Mercalli]]ê şıdeti yeno pey mıtene. Erdlerz bınê hari de kamca de beno u uca çıqas xoriyo no zi muhimo u quweta erdlerzi vurnerno.<ref>http://www.crustal.ucsb.edu/outreach/faq.php</ref>
'''Erdlerz''' yew afat o ke bi lerzayîşê erdî banê merdiman raşayenê (rijîyenê) û zehfê reyan zî merdimî binê ay banan de manenê û ay ra mirenê, o yo. Merdiman heya eyro reyîrêke tam saxlem nêdîyo ke vernîya zîyanê erdlerzî bigîrê. Tarîxe merdimîye de erdlerzê zehf pîlî virazîyayê. Xetê erdlerzî çara bivêrê ûca erdlerz ra en zîyano pîl vîneno.
 
== Bestoğê teberi ==
* [http://www.deprem.gov.tr/ Deprem cıgeyrayış]
* [http://www.koeri.boun.edu.tr/ Universıta Boğaziçi-Kandilli]
* [http://www.ahder.org/ Dezgehê Afeti rê Amadebiyayış u Terbiyetê Erdlerzi]
* [http://www.sondepremler.org/ Erdlerzê peyêni]
* [http://www.afet.gen.tr/ Banka İnformatikê Erdlerzi]
* [http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/map/ Dezgehê Cıgeyrayışê Cêolociya DAY]
 
 
{{Vernuşte}}
 
[[Kategoriye:Erdlerz]]
[[Kategoriye:Sismolociye]]
[[Kategoriye:Meqaleyê ke be alfabeyê Bedirxanî nusîyayê]]