Zanışiye: Ferqê çımraviyarnayışan
Content deleted Content added
m hirakerdış. |
m →Bestışê şınasiye be felsefe: herakerdış. |
||
Line 17:
Heta seserra 19ıne, şınasiye zaf raye gırewta, xo zar berda aver u heta halê cı ra ameyış miyandê xo de xeylê leci day, xeylê cıgeyrayoğanê ciyayınan verba serdaranê seserrê miyanênan ke viro direkt ra çiyê kerdêne de kewto cêr. Galileo ke wayirê delğeyanê fizikê Aristoy ra ciyayêran biyo, be şınasan ra kewto ciya, o ê gırewtê verba xo. Şınasiye domê cıyo vêrdeyın de her tım wayirê çiyanê wınasiyên biyo, testkerdış u çımkerdış ra pey zi qanunê ke rıciyê cayê inan qanunanê neweyan gırewtê.
Felsefeyo ki raşti u hedefê estiye pers keno u persenayış vırazeno, oyo delğenayışo sistematik wazeno. Be felsefeyê seserrê antikê klasiki ra başlekerdış u heta [[Thales]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/t/thales.htm Thales of Miletos] Θαλής ο Μιλήσιος (Tales)</ref>, [[Miletli Anaksimenes|Anaksimenes]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/a/anaximen.htm Anaximenes of Miletus] Άναξιμένης ([[Miletli Anaksimenes|Anaksimenes]])</ref>, [[Pisagor]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/p/pythagor.htm Pythagoras] Πυθαγόρας (Pisagor)</ref>, [[Demokritos]]<ref>[http://www.utm.edu/research/iep/d/democrit.htm Democritus] Δημόκριτος (Demokritos)</ref>, [[Gorgias]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/g/gorgias.htm Gorgias] Γοργίας</ref>, [[Empedokles]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/e/empedocl.htm Empedocles] Έμπεδοκλής (Empedokles)</ref>, [[Heraklitos]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/h/heraclit.htm Heraclitus] Hράκλειτος (Heraklitos)</ref>, [[Parmanides]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/p/parmenid.htm Parmenides] Παρμενίδης</ref>, [[Sokrates]], [[Plotinos]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/p/plotinus.htm Plotinus] Πλωτῖνος (Plotinos)</ref>, [[Platon]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/p/plato.htm Plato] Πλάτων (Platon)</ref> u [[Aristoteles]]<ref>[http://www.iep.utm.edu/a/aristotl.htm Aristotle] Ἀριστοτέλης (Aristoteles)</ref>, enê filozofan persê felsefiyê ke roc be roc resenê, ê roşaynê heruna cı. Seserranê Miyanênan de felsefeyê seserra miyanêne din gırewto miyanê xo u dinan zi felsefe guriyo. No felsefe hirênayışê [[Homa]], zanayış u bawerkerdışi de zaf guriyayo. Seserra Roşniye ra pey zi felsefe de [[aqıl]] vêrdo ra planê veri. Sistemê delğenayışi de vênayışo serên, heta raştiyanê ke mezgê merdımi roştiye daya heta inan payşiyayış biyo. Felsefeyê ronesansi zi delğenayışo skolastiki u felsefeyê seserra roşniye miyan de ca gêno, felsefeyê demê raverdışi vêniyeno. Ronesans zi ''Reyna-biyayış'' areze keno, sistemanê delğenayışan miyan de caygeyê pırdi dero.
Felsefe miyan de enê averşiyayış u xoresnayışi, şınasiye rê zi berê newey kerdê a. Sistemo mezgên vuriyayo, aqıl gêriyayo ver. Lızgeyê şınasiye hera biyê, roc be roc zêdêr biyê.
[[Kategoriye:Şınasiye]]
| |||