Selahedînê Eyûbî: Ferqê çımraviyarnayışan

Content deleted Content added
mNo edit summary
m raştkerdış.
Line 1:
[[Dosya:Saladin the Victorious.jpg|thumb|Selahedîn]]
[[Dosya: Dirham Saladin.jpg|thumb|Diravêke wextê Selahedînî ra]]
'''Selahedînê Eyûbî''' (b. 1138 – m. 4î adare 1193) bi nameyê '''Selahedîn''', '''Silhedîn''', '''Selahedînê Kurdî''' û '''Simko''' (bi erebî: Selah el-Dîn Yusif îbn Eyûb/صلاح الدين يوسف بن أيوب) zî sinasîyenoşinasîyeno. Sultanê [[Mısır|Misir]] û [[Suriya|Surîya]] û ronayoxê hukumdarîya Eyubîyan.
 
Rojawanijî ey rê vanê ''Saladin''. SerdarêkêYew serdaro [[Kurd]] ya zi [[Ereb]] ya zi [[Tırk]] bi ke destpêk de verba Fatimîyan û dima ra zî verba Xaçperestan (Xristîyanî ke Ewropa ra amey bî Qudûs) lec kerd û bajarê Qudûs destê xaçperestan ra vet. Lecê Xitîn de verba xaçperestan serkewt û 88 serrî ra dima ra Urşelim (Qudûs) reyna (newe ra) vist destê misilmanan.
 
Mergê Selahedînê Eyûbî ra dima dewleta ke awan kerdbî weşîyay û dewleta Memlukîyan awan bî.
 
==NesebêKeyeyê Ey==
Goreyê vînayîşo qebûlbîyaye, Selahedînê Eyûbî Kurd o. Labelê zaf etnîsîteyan ey etnîsîteyê xo ra qebûl kerdo û wayirê mîrasê ci vejîyayê. [[Îbnî Xaldûn]] zî vano: Eyûbî eslen erebî, la mensûbî eşîrê Rewadîyan ê ke [[Yemen]] de ciwîyenê û Kurdanê Hezbanîyan ra yê. Şêrko ki namê apê Selahedîno, no vac Zazakiyo. Şêr û ko ra viraşte biyo. Zıwanê kurmanci de 'ko' rê çi vajîno ki no hal nesebê Selahedînî [[Zaza|Zaza]] keno.{{fact}}
 
== GedeyîQiciya (domaniye) û Perwerdeyê Ey==
ŞewêkŞewa ke Selahedînê Eyûbî ame dinya pîyê ey keyeyê xo girewt û bar kerd [[Heleb]] û weyra de kewt hizmetê Nûredînê Zengî. Dima ra pîyê ey bi walîyê Baalbek û Şam. Weyra de perwerdeyêko hewl dî. Zaf merqadarê îlm bi. Nuştoxê bîyografîya ey Al-Wahranî vano ke ey [[Geometrîya Oklîd]], [[Asmênşınasiye|Astronomi]], [[Matematik]] û [[Aritmetik]] de pispor bi. Selahedînê Eyûbî [[mantix]], [[felsefe]], [[sosyoloji]], fiqih û tarîx musa û Dar-ul Hedîs (Unîversîteya Hedîsî) ra mezun bi.
 
== MucadeleyêPêrodayişê Eyey Verbaverba Xaçperestan ==
===Seferê MisrîMisirî===
Wezîrê Misirî Şawêr, wexto hetê Fatimîyan ra wezîrtî ra ame girewtiş bi nimitkî ame hizûrê Nûredînê Zengî û ey ra ardim waşt ke newe ra wezîrê Misirî bo. Nûredînê Zengî zî ardimdayîş qebûl kerd û ordîyêk kerd rê serê Misirî ya. Qomutanê ordî apê Selaheddînî, Şêrko bi. Şêrko hîrê seferê serê misirî ya kerdî û nînan de Selaheddînî zî ca girewt.
 
Fatimîyan nê seferan ra pey Xaçperestan de hemkarîye kerd. Labelê verba seferanê Şêrko de kerd vînd û Şawêr newe ra bi wezîrê Misirî. Labelê wezîrtî ra dima verba Nûredînê Zengî sozê xo cca nêard. Şêrko verba Şawêr lec kerkerd û Şawêr no lec de kişîya. Şêrko zî di mengî ra pey merd û Selaheddîn 31 serrîya xo de bi serdarê hêzanê Misirî.
 
=== Awanbîyayîşê Dewleta Eyûbî===
Line 31:
 
== Mergê Ey ==
Selahedînê Eyûbî serra 1193ine de merdo. Gorê ey [[Şam]] de, Camîya Umeyê de yo. Sultan Selahedîn, bawêpiyê 18 gedeyan bi, înan ra 17 heb lajî yew zî kênakeyna bî.
 
[[Dosya:Damascus-SaladinTomb.jpg|thumb|Gorê Selahedînî [[Şam]]]]