Portal:İslam: Ferqê çımraviyarnayışan

Content deleted Content added
mNo edit summary
m rocanekerdış.
Line 20:
|-
| style="font: 120% Times New Roman; color:black" align="left" bgcolor="lavender" |
[[File:Haruniyeh.JPG|right|250px]]
[[File:Hakob Hovnatanian - Ali ibn Abi Talib.jpg|190px|right]]'''Eli bin Ebutalıb''' 13yê [[Receb]]i, serra 30a ''Am-ul Fil''i de, [[Kebe]] de ameyo riyê dınya. O baweriya İslamê Şıi de 14 mesuman ra dıyın u 12 imaman ra zi yewıno. Namey Eli be [[Erebki]] ''Eli bin Ebu Talıb'' (DMG: ''ʿAlī bin ʾAbū Ṭālib''/ علي بن أبي طالب (Lacê Ebu Talıbi [[Eli]]) vêreno. [[İslam|Mısılmanê]] Şıiyi wexto ke namey ey (ya zi namey imamanê binan) dekernenê, dıma vanê "''Eleyhisselam''" ([[Erebki]]: عليه سلم, ´eleyhi-s selam). Kılmkerdışê nê qısey nuştış de zey "''e.s.''" beno u yeno be mena "''Selam ey rê bo''". [[Eli|...dewamê cı]].
'''Ebu Hemid Muhammed ibn Muhammed el-Ğazali''' serrê 450 hicri (m.1058) [[İran|İrun]]’dı bacari [[Tus]]’dı nahiyê Ğazal’dı dadê xu ra biyu. İmam Ğazali Farıs bi.
Babi İmam Ğazali feqir u yo merdımo saleh bı. Babi İmam Ğazali tım véri alimun’dı bı, mışorê yın gueştari kerdin’. Dêst’ yı ra çend b’umên ehend yın ri ardım u xızmet kerdini. Waxtı go nasihati ‘âlimun gueştari kerdini, bermêni u Huma Teâla ra yo qıco ‘alim wâştên. Bacari Tus’dı yew dıkkun yı bı Purt ruetin’. Nızdiyê mergi xu di, lacun xu [[‘Hemid Muhammed]] (İmam-i Ğazali) o [[Ahmed-i Ğazali]] teslimi yo ambazi (umbaz) xu kenu, tay perun u tay mal duno cı u wasiyet’ xu ken’; umbaz’ xura vunu: ''“Ez xu yo merdım ‘alim nêbiya. In rahar ra ez nêumaya kemâl. Waştey mı, ıni mertebê kemali ki mı remnê, ez wazena şıma ıni qıcun mı ri ardım bıkeri. Ini perun u erzaqi ki ez verdena qıcun mı ri u tehsil yın ri xerc bıkerin.!”''
Ambazi yı wasiyet anu/unu ca. Perê ki babay yın verdê, heta ki qediyên semedi yın xerc kon’/ken. Dıma z’ yın ra vun’: “Perê ki babi şıma verdê, mı semedi tehsil u terbiyê şıma xerc kerd. Ez feqira çidê mı çıniyu ez şıma ri ardım bıkeri. Ez wazena şıma sê talebun binun şêri medresa.”'' Inê sera wırd hemi z’ şini medresa u beni ‘alimo pil. İmam-ı Ğazali, qıcıyê xu dı “Fıqıh” bacari xu dı wend, dıma şı Curcan. [[İmam Ebu Nasr İsmaili]] ra yo mudde ders gırot/guret. Bacê şı Tus. Waxtı go [[Vergan|Curcan]] ra dun’ ra şınu Tus, rahar ra yo gure yeno yi sar, İmam Ğazali aya mesla, ina vuno: ''“Yo qefle rahar ma bırrna. Çıta ki mı dı b’, dest na ser. Ez kota yın dıma u kota layk. Mı va; kağıdun mı u notun mı bıdin mı, şıma ri lazım ni. Serdari (Reisi) yın persenu; “Ayi çıtay ki, turi ehend muhimê?”' İmam Ğazali: “Mı semedê ayın wulat xu terk kerd, ez şiya ğeribi. Çend kağıdi”. Serdari ayın wûyenu u vunu’; “Eg ma ıni kağıdun tue-ra bıg’ tı bê ilm muneni”? U dıma z’ kağıdun yı pé(y)ser dun’ cı.” İmam Ğazali: “Bacê mi ğeyal kerd, mı va; Homa Teâlâ, ay merdımi ard mı ver. Waxtı ki ez ameya Tus, hiri Serr’ mı cehd/ğeyret kerd o zaf xebıtiyawa, Çı ki mı Curcan ra tê ardı, mı pyorê yın ezber kerd (ez fek ra musaya). Ez ume biya o hâl ki, ayın rahar mı bırrna bı, newe ra raşt mı b’umên u rahar mı bıbırrnên u kağıdun u dersun mı, mıra bıgırotên, yo zırar yı nêrasên mı.”[[Ğazali|...dewamê cı]].
|}
 
Line 27 ⟶ 30:
|-
| style="font: 120% Times New Roman; color:black" align="left" bgcolor="lavender" |
[[Dosya:Supplicating Pilgrim at Masjid Al Haram. Mecca, Saudi Arabia.jpg|250px|right|]]
[[File:Zulfiqar with inscription.png|right|250px|Zılfiqar, şımşêrê Eli]]
 
'''Elewi''', oyo ke [[Mıhemmed|Mıhemedi]] peyğamberi ra dıme [[Eli]] serverê [[İslam]]i vêneno, ey rê Elewi vaciyeno. Elewiyiye mezhebanê islami ra jûya. [[Anatoliye]] de mensubanê na raye ra heto yew [[Bektaşi]], heto bin ki [[Qızılbaş]]o. Elewiy baweriya xo be Heq-Mıhemmed-Eli rê anê u naye de [[Ehlê Beyti]] be [[12 İmami|des u dı imaman]] esas gênê. Goreyê tayê alimanê İslami, Eli sıreyo ke ceng kerdo yew paço sur gırêdayo sereyê xo ra, coka Elewiy vanê ke no name u toreyê wêxtê Ehlê Beyti ra mendo. [[Elewi|...dewamê cı]].
'''Roşanê Qurbani''' ya zi '''Eydê Qurbani''' ([[Erebki]]: '''عيد الأضحى''' 'Īd al-'Adhā, [[Farski]]: '''عید قربان''' Eid-e Gorbān) ya zi '''Roca İsmail Peyğamberi''', yew roşano diniyo ke terefê mısılmanan ra gorey serrenamey hıcri 10ê aşma [[Zılhıce]] ra nat çıhar roci yeno mıbarek kerdene.
 
Dinê [[İslam]]i de be [[Roşanê Remezani]] ra piya dı roşanan ra tewr muhıman ra yewo. No roşan namey xo 'rızay [[Homa|Homay]] rê mal ya zi naxır qurban-kerdene' ra gêno. Roşanê Qurbani, dewletê ke nıfusê xo zêdêr mısılmano, inan de lewê roşanê dini de roşano resmi ya zi roca tetili ilan bena.
 
Nıka terefê mısılmananê dınya pêroyine ra mıbarek-kerdana Roşanê Qurbani [[İbrahim]] peyğamberi ra menda. Ey waşto ke lacê xo [[İsmail]]i Homay rê qurbane kero. Ema Homay o ef kerdo. Yanê wadê eyo manewi qebul kerdo u heruna İsmaili de yew beran (vosn) şawıto (rışto, rusno) ke ey qurban kero.
 
Eyni zeman de alemê İslami her serre ferzê [[Hec]]i rê heruna-ardışi rê na wext de şınê [[Mekka]]. Roca roşani de nemacê eydi/roşani beno u xudbey roşani waniyeno. Serrenamey Hıcri serrenamey aşmano (aşme ra gore hesabiyeno) coka Serrenamey Miladi (roc ra gore hesabiyeno) des u yew, des u dı roci kılmo. Coka Roşanê Qurbani her serre des u yew ya zi des u dı roci rew yeno mıbarekkerdış. Her hirıs u hirê serri de roca roşani kewna eyni tarixi.
. [[Roşanê Qurbani|...dewamê cı]].
|}
| width="15%"|