Selahedînê Eyûbî: Ferqê çımraviyarnayışan

Mergê Selahedînê Eyûbî ra dima dewleta ke awan kerdbî weşîyay û dewleta Memlukîyan awan bî.

 

Goreyê vînayîşo qebûlbîyaye, Selahedînê Eyûbî Kurd o. Labelê zaf etnîsîteyan ey etnîsîteyê xo ra qebûl kerdo û wayirê mîrasê ci vejîyayê. [[Îbnî Xaldûn]] zî vano: Eyûbî eslen erebî, la mensûbî eşîrê Rewadîyan ê ke [[Yemen]] de ciwîyenê û Kurdanê Hezbanîyan ra yê. Şêrko ki namê apê Selahedîno, no vac Zazakiyo. Şêr û ko ra viraşte biyo. Zıwanê kurmanci de 'ko' rê çi vajîno ki no hal nesebê Selahedînî [[Zaza|Zaza]] keno.{{fact}}

 

Şewa ke Selahedînê Eyûbî ame dinya pîyê ey keyeyê xo girewt û bar kerd [[Heleb]] û weyra de kewt hizmetê Nûredînê Zengî. Dima ra pîyê ey bi walîyê Baalbek û Şam. Weyra de perwerdeyêko hewl dî. Zaf merqadarê îlm bi. Nuştoxê bîyografîya ey Al-Wahranî vano ke ey [[Geometrîya Oklîd]], [[Asmênşınasiye|Astronomi]], [[Matematik]] û [[Aritmetik]] de pispor bi. Selahedînê Eyûbî [[mantix]], [[felsefe]], [[sosyoloji]], fiqih û tarîx musa û Dar-ul Hedîs (Unîversîteya Hedîsî) ra mezun bi.

 

== Pêrodayişê ey verba Xaçperestan ==

Wezîrê Misirî Şawêr, wexto hetê Fatimîyan ra wezîrtî ra ame girewtiş bi nimitkî ame hizûrê Nûredînê Zengî û ey ra ardim waşt ke newe ra wezîrê Misirî bo. Nûredînê Zengî zî ardimdayîş qebûl kerd û ordîyêk kerd rê serê Misirî ya. Qomutanê ordî apê Selaheddînî, Şêrko bi. Şêrko hîrê seferê serê misirî ya kerdî û nînan de Selaheddînî zî ca girewt.

 

Fatimîyan nê seferan ra pey Xaçperestan de hemkarîye kerd. Labelê verba seferanê Şêrko de kerd vînd û Şawêr newe ra bi wezîrê Misirî. Labelê wezîrtî ra dima verba Nûredînê Zengî sozê xo cca nêard. Şêrko verba Şawêr lec kerd û Şawêr no lec de kişîya. Şêrko zî di mengî ra pey merd û Selaheddîn 31 serrîya xo de bi serdarê hêzanê Misirî.

 

Selahedînî 1171an de Xelîfetîya Fatimîyan weşînay û pabesteyîya xo seba xelîfetîya Ebbasîyan beyan kerd. Bi no hewa peyina di-xalîfetî amey û verba xaçperestan destê mislimanan bi xurt. Selaheddîn her dem pabesteyê Nûredînê Zengî bi. Labelê mergê ey ra pey xoserîya xo îlan keno.

 

Qralê Îngîlîzan Rîchardo I. nê cengi de qet deskewteyêk nêdî. Nêrasa armancê xo. Tenya Rocvetişê Deryay Sipêy de ardêko qijkek vist destê xo. No sefer zî 1192an de qedîya.

 

Selahedînê Eyûbî serra 1193ine de merdo. Gorê ey [[Şam]] de, Camîya Umeyê de yo. Sultan Selahedîn, piyê 18 gedeyan bi, înan ra 17 heb lajî yew zî keyna bî.