Musıl: Ferqê çımraviyarnayışan

'''Musıl''' (be [[Erebki]]: الموصل‎, [[Suryanki]]: ܢܝܢܘܐ, ''Ninew'' u [[Kurdki]]: ''Mûsil/Nînewe'') jew suka [[İraq]]ia ke [[Royê Dicley]] ser de ca gêna. Suka Musıli, [[İraq]]i de jew suka gırda u nıfusi cı 1.800.000 o. Musıl de [[Ereb]], [[Tırkmen]]i u [[Kurd]]i esti. Şari Musıli, Musıli ri vani 'Mevsil' ya zi 'Hevlen'. Cayê xo İraqi de zıme de, mıntıqa [[El Cezire]] de, suka Ninowa çewt de maneno. Caê xo semedê seveknayene howlo, harê xo zaf mexsuldara. Dıma dewro antiki ra suka Musıli biya merkezi [[Xıristiyaniye]]. Dewrê [[Umer]]i de Musıl kowta [[İslam]], dewrê [[Emevi]] u [[Ebasi]]yan de ehemiyeti xo sevekna (sıtar kerda). Serra 1092 de biya merkezi [[Dewleta Selcuqıcan|İmperatoriya Selcuqıcano Gırd]]. Dıma selcuqıcani, [[İmameddin Zengi]] suka gıroto Musıli ra u Musıl bıni idarey [[Dewleta Zengiyan]] kowta. Serrani 1127­-1146 miyan de suke zaf aver şiya u suka gırde biya. Suke de kelay, bostani u boni gırdi vıraziyayi. Serra 1261 de Musıl de [[Istıleyê Moğolan]] biya u Moğoli suka Musıli pêro xırabe kerdi, suke pêro veşaya, merdumi pêro kışiyayi u çi nêmendo. Serra 1871 de viniyao ki, suke de 18 (des u heyşt) camiy, 300 (hirise) mescidi, 14 (des u çeher) medresey, 10 (des) hânkâh, 2 pırdi (dı) 1 (jew) ki dêsi awi est bi. Nê boni terefê [[İmperatoriya Usmanıcan]]i ra vıraziyayi. Dıma [[İstıleyê Moğolan]]i ra suka Musıli ehemiyeti xo kerda vini. Serra 1667 de suke de jew erdlerz ameo meydan, [[Erdlerz|erdlerz]] zaf zaf merdımi merdi. Nêweşiye veciya u şari Musıli, terk kerdi Musıl. Suke de zaf kemi merdumi mendi u ê zi [[Yezıd]]iyi [[Sincar]]i ra kışiyayi, inan ra zulım diyi. Dewri [[İmperatoriya Usmanıcan]]i de suka Musıli biya wılayete. Çı wext musiyao ki suka Musıli de petrol esto, [[Emperyalizmİmperyalizm|Dewleti emperyalistimperyalist]]i çımi inan suka Musıli ser çarni. [[Herbê Dınyayê Yewıne|Cengê Dınyay I.]] de Musıl terefi [[İngılız]]ani ra işğal diya. Çı wext Usmanıcan cengê dınya ra veciyi meğlub, waziyeti Musıli zi nêşınasiyao. Çunki suka Musıli zerrey [[Misak-ı Milli]] de mendêne. Serra 1926 de suka Musıli ser problem peyni di, Musıl zerrey [[İraq]]i de menda. Suka Musıli ewro [[İraqê Zımey]]i u [[İraq]]i miyan de problema emma zerrey İraqi de ca gêna u leteya İraqia.