Lekî lehçeyanê Ziwanê Kurdkî ra yew a. Zaf nêzdîya [[Kelhurî]] ya. Heta tay kesan gore Lekî yew şîweyê Kelhurî ( Kurdîya Xwarig) ya (bwn: http://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%95%DA%A9%DB%8C). Labelê seba ke lekî nêzê [[Lurkî]] û [[Farskî]] ya, binê tesîrê înan de menda. Ti ra zaf çekuyî girewtî.
'''Lekî''' yew zıwanê İrankiyê zımey-rocawaniyo.<ref>Shahsavari, Faramarz(2010): Laki and Kurdish. Iran and the Caucasus: volume14, Number 1, Pages 79-82</ref><ref>Lakī and Kurdish, Author: Shahsavari, Faramarz, Source: Iran and the Caucasus, Volume 14, Number 1, 2010 , pp. 79-82(4)[http://www.ingentaconnect.com/content/brill/ic/2010/00000014/00000001/art00007]</ref><ref>{{Cite web| author = فرامرز شهسواری| url = http://ketab.ir/modules.php?name=News&op=pirbook&bcode=1969339| title=ریشهشناسی و معناشناسی در زبان لکی | publisher = کرمانشاه: طاق بستان| date = 1394 |access-date = 25 December 2015}}</ref> No zıwan zıwananê [[Lurki]]<ref>B. Grimes, (ed.), Luri, in Ethnologues (13th edition), Dallas 1996, p.677</ref><ref>ایزدپناه، ح. : فرهنگ لکی، موسسه فرهنگی جهانگیری، تهران ۱۳۶۷خ، ص ده (مقدمه).</ref><ref>نقل منابع از ایزدپناه، ح. : فرهنگ لکی، موسسه فرهنگی جهانگیری، تهران ۱۳۶۷خ، ص ۱۱</ref> u Kurdkiyê Veroci<ref>Windfuhr, G. (2009). The Iranian Languages, Routledge, p. 587</ref><ref>Rüdiger Schmitt: Die iranischen Sprachen in Gegenwart und Geschichte. Wiesbaden (Reichert) 2000.</ref><ref>Rüdiger Schmitt (Hg.): Compendium Linguarum Iranicarum. Wiesbaden (Reichert) 1989.</ref><ref>V. Minorsky, "Lak", Encyclopaedia of Islam.</ref> ra zaf nezdiyo. Zıwanê Leki, hetê gramer u qısebendê xo ra zıwananê [[Lurki]] (%78), [[Farski]] (%70), u Lurkiyê Zımey ra %69 nezdiyê<ref>http://www.ethnologue.com/18/language/lki/</ref>, enê zıwanan yewbinan ra xeylê çekuy gırewtê u day.
Lekî [[Başur Rojhilatê Kurdistan]] de, [[Lekîstan]], [[Lorîstan]], [[Îlam]], Pahla û [[Hemedan]] de, hetê kurdanê Şîîyan ra yena qisekerdiş. Goreyê [[Anonby]] Lekî mabeynê [[Kurdkî]] û [[Lurkî]] de yew pird a.
Zıwanê Leki rocawanê [[İran]]i de, koyanê Zağrosi ra nezdi, verocê eyaletê Hemedani de, cayanê zey Nahavand, Tuyserkan, Nursbad, Ilam, Gilan u cayanê nezdiy de hetê şarê Leki ra qısey beno. Zerrekê zıwanê Leki bınê tesirê zıwanê Lurki de zaf mendo, Lurki zi yew zıwano İrankiyo verociyo ke İran de qısey beno. Gramer u sistemê vengan ra Lurki zey zıwananê İrankiyê zımey rocawaniyano. Lurki zey keyey [[Zazaki-Gorani]] zıwananê İrankiyê zımey rocawankiyan rê spesifiko.
Çend eşirî Lekan [[Başurê Kurdistan]] de Deşta [[Germîyan]] de ciwîyenê. Tirkîye de mintiqaya [[Haymana]] yê Enqere û [[Vakurê Kurdistan]] de zî eşîrî Lekan ra [[Şêxbizinî]], [[Hemewendî]] estê û bi Lekî qiseykenê.
Tay eşiranê Lekan ewro [[İran]] miyan de, eyaletanê [[İlam]] u rocawanê [[Lurıstan]]i de weşiya xo ramenê. Namey cayê ke Leki cıwiyenê wına rêze benê, Aleşter, Kuhdeşt, Nurabad u Huremebad. Fıkıriyeno ke Tırkiya de zi mıntıqay [[Haymana]] (Anqara de) u verocê rocvetışê [[Tırkiya]] de zi eşiretê Lekan ra [[Şêxbızın,]], [[Hemewend,]] estêu ê be zıwanê Leki qısey knê.
*Bıraneweni: Zımey eyaletê Lurıstani
*Şêx Bızınki: Zımey Kurdıstani u Tırkiya
*Harsini: Qezay Harsini (mabeynê [[Kırmaşan]] u Loristan) ▼
*Sılaxûri: Lekıstan de (Verocê Hemedani de, mıntıqay Sılaxûri)
▲== Fekê zıwanê Lekilekî ==
== Têversanayışê zıwanê Leki be fekanê Kurdkiyê binan u zıwananê İrankiyê binan ==
*Biranewenî: Vakurê Loristan
*Şêx bizinkî: Vakure Kurdistan û Tirkiye
▲* HarsiniHarsînî: QezayQezaya HarsiniHarsîn (mabeynê [[ KırmaşanKirmaşan]] uû Loristan)
*Silaxûrî: Lekîstan ( Başurê Hemedan, mintiqaya Silaxûr)
== Lekî û lehçeyê binê Kurdkî ==
{| class="wikitable"
! [[LekiLekî]]|| [[FeyliFeylî]] || [[KelhurkiKelhurî]]|| [[SorankiSoranî]] || [[KurmanckiKurmancî]] || [[HewramiHewramî]] || [[Zazaki]]
|-
| wehar, vihar || wehar || wehar || behar, wehar || bihar, behar || wehar || usar, wesarwisar
|-
| tawsan, birêjan || tawsan || tawsan || hawîn, hamîn, tawsan || havîn || hamna, hamîn || amnan, amnonhamnan
|-
| payîz, małejêr || payîz || payîz || payîz || pehîz, payîz || payîz || payızpayîz
|-
| varan, waran, veşt || waran || waran || baran, waran, verişt || baran || waran- || vartış (varıt)varan
|-
| çem || çaw || çaw || çaw || çav || çem || çımçim
|-
| dit, afiret || dut || dut || kiç || keç, dot || kinaçê -|| keyne, keynekekêna, çênekekêneke
|-
| koirkur || kur || kur || kur || kur, law || - || lac laj
|-
| gurdale, viłk || gurdale || gurdale || gurdale || gurçik || wellk- || gurçike
|-
| ayîl || minal || minal || mindal || zarok, gede || - || qıcgede, doman, qeçek
|-
| wijim || xwem || xwem || xom || ez bi xwe || wêm || ez bebi xo
|-
| minîj, minîş, minîc || minîş || minîş || minîş || ez jî / min jî || minîş || ez zizî, mımi zizî
|-
| ketin || keftin || keftin || kewtin || ketin || kewtey- || kewtışkewtene
|-
| aîtin, aîştin || xistin || xistin || hawêştin || avêtin, avêştin || - || eştene
|-
| (mi) heti<u>m</u> || (mi) hati<u>m</u> || (mi) hati<u>m</u> || (min) hati<u>m</u> || ez hati<u>m</u> || - || ez amey<u>a<u>
|-
| (mi) meri<u>m</u>/mexwi<u>m</u> || (mi) xwe<u>m</u>/xweri<u>m</u>||(mi) xwe<u>m</u>/dixwe<u>m</u> || (min) exwe<u>m</u>/dexo<u>m</u> || ez dixwi<u>m</u> ||<u>min</u> meweru || ez wen<u>a<u>n
|-
| (mi) nani<u>m</u> hward || (mi) nan xwardi<u>m</u> || (mi) nan xwardi<u>m</u> || (min) nani<u>m</u> xward || <u>min</u> nan xward || - || <u>mımi<u> nan werd
|-
| (mi) nane meri<u>m</u>/mexwi<u>m</u> || (mi) nan xwe<u>m</u> || (mi) nan xwe<u>m</u> || (min) nan dexwi<u>m</u> || ez nanê dixwi<u>m</u> ||-|| ez nan wen<u>a<u>n
|-
| (mi) nan<u>m</u>e mehward || (mi) nan xwardisi<u>m</u> || (mi) na xwardêa<u>m</u> || (min) nani<u>m</u> dexward || <u>min</u> nan dixward || - || <u>mi</u> nan werdiniwerdîn
|-
| (mi) heti<u>m</u>e || (mi) hati<u>m</u>e || (mi) hati<u>m</u>e || (min) hatû<u>m</u>e || ez hati<u>m</u>e || - ||ez amey<u>a<u>
|-
| (mi) hetü<u>m</u> || (mi) hatü<u>m</u> || (mi) hatü<u>m</u> || (min) hatibû<u>m</u>||ez hatibû<u>m</u> || - || ez ameybiyameybîy<u>a<u>
|}
== Çımey ==
{{reflist}}
* [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=lki ethnologue Leki sero melumat]
{{Zıwanê Hind u İrani}}
[[Kategoriye:LekiMeqaleyê ke be alfabeyê Bedirxanî nusîyayê]]
[[Kategoriye:Zıwani]]
[[Kategoriye:Zıwanê İranki]]
|