Zazaki: Ferqê çımraviyarnayışan

Content deleted Content added
mNo edit summary
No edit summary
Line 1:
{{Zıwan
|Nameyê zıwani = Zazaki
|Zıwanê xo de nameyê cı = ''Dımılki'', ''Kırmancki'', ''KırdkiKırdi''
|dıweli = [[Tırkiya]], [[Almanya]], [[Qazaxıstan]], [[Gurcıstan]], [[Diyasporaya Zazayan]]
|qıseykerdoği = 3 milyon
Line 19:
|map = Zaza DialectsMap-5.gif
}}
'''Zazaki''' ('''Dımılki''', '''Kırmancki''', '''Zonê Ma''', '''Şo-Bê''' ya zi '''KırdkiKırdi'''), [[zıwan]]ê [[Zaza]]yano, aidê gruba [[Zıwanê İranki|Zıwananê İrankiyano]], zıwanê do İrankiyê zımey rocawanio, yanê zıwananê [[Goranki]], [[Kurdki]], [[Soranki]], [[Kelhurki]], [[Gileki]], [[Beluçki]], [[Sengserki]], [[Mazenderanki]], [[Talışki]] ra nezdiyo. Mıntıqa [[Mezopotamya]] zımey u [[Anatoliye]] de texminen 3-4 milyon merdumi Zazaki qısey kenê. [[Tırkiya]] de [[Tırki]] u [[Kırdaski]] ra tepeya hetê reqemi ra zıwanê hirêyıno. Tesbitê ilmdaranê Zazaki ([[Dımılki]], [[Kırmancki]], [[Kırdki]], Zonê Ma) ra kokê xo reseno zımey [[İran]]i mıntıqay [[Deylem]]i ([[Gilan]]). Hetê [[tarix]]i ra [[Partki]] ra nezdiyo. <ref name="Gippert, Jost"> [http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/personal/jg/pdf/jg1996f.pdf, Gippert, Jost (1996), Die historische Entwicklung der Zaza-Sprache. In: Ware - pêseroka Zon u Kulturê Ma (Dımıli-Kırmanc-Zaza), Amor: 10. Baiersbronn, Almanya]</ref> Gorey tayê zıwannasan, Zazaki zıwanan u lehçeyanê Kurdan ra yewo. Labelê nê zıwanşınasan be argumano ilmi nêşao tesnifê xo sero qenaet biarê ke be senê sebeban u kriteran, zıwananê İrankiyê Rocawani miyan ra Zazaki gênê, Kurdki miyan de hesebnenê. Vatenê inan İranologanê beynelmılelan miyan de esas nêgêriyenê. <ref> [http://www.iranicaonline.org/articles/dimli] Prof. Dr. Garnik Asatrian, "Dimlī", Encyclopedia Iranica</ref><ref> [http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-language-i, Prof. Dr. Ludwig Paul "History of the Kurdish Language"</ref>
 
Sebebê xoser biyaena Zazaki nê zıwanan miyan de ki noyo ke, Zazaki be hirê lehcanê xo ra yew zıwano, be zıwananê Kurdki ya ki Farski yew “dialect continuum” yani yew dewamiya lehcey tey çıniya. Be qıseo bin, qet yew fekê Zazaki yew ca de, her ke şi, nêbeno Kurmancki (Kırdaski); qet yew fekê Kırdaski ki jû mıntıqa de qet nêbeno zey Zazaki. Elbet ke taê mıntıqan de tesirê nê hurdımêna zıwanan yewbini rê zêdeo ya ki şenıko, labelê gramer u luğetê bıngehi tım sabıto.