Zanışiye: Ferqê çımraviyarnayışan

Content deleted Content added
m dormeyê -> dormey, caygeyê -> caygey, çareyi -> çarey
mNo edit summary
Line 13:
[[Mezopotamya]] de (ewro [[Iraq]], royanê Dicle u Fırati miyan) matematik u asmêşınasiye (astronomiye) resniyay, Mısır de zi geometriye u serrename resniyay. Coka şınasiye cayê sera cayê sero vêrda ra, her raverdış de çiyê newey gırewtê zerreyê xo u xo kerdo hira, resno cı u ameya caygeyê cıyo ewroyên.
 
== Bestışê şınasiye be felsefe ==
Averşiyayışê şınasiye de caygeyê felsefe zaf gırdo. Guriyayışê filozofan qandê (semedê/seba) cihan u dorme musayene, waştışê inanê zanıtışi raye kerda a ki tayê kriteri bıbê u ê tayê ideolociyan ra lete bıbe. Heta erziyayışê temelanê şınasiye, delğeyê werênayış u testkerdışi hetê merdıman ra resniyay u çarnê a halê cıgeyrayışi. Demê verêni de felsefe u şınasiye miyan de ciyabiyayışo gırd çıni biyo u kamo ke şınas (şınasêr, alım) biyêne o filozof zi biyêne. Halê klişa ra ardışê testkerdış u peynivetış ra tepeya şınasiye zi ameya ra sewiya waziyeya.
 
Line 39:
* Şınasiye her tım persena. Aye ra gore peyê her çi de çiyê esto, çı esto çıra esto geyriyeno, her çiyan miyan de bestiyayışê çıra-peyniye esto.<ref name="Dogan" />
 
== Resayışi ==
Miyandê leteyanê şınasiye de [[asmênşınasiye]] (astronomiye) tewr leteya verêna u kıhana ke merdıman a geyraya u coka a zey maya şınasiyan zaniyena. Waştışê merdıman asmêni sero, cısımê ke hetê corêni de darde biyê, inan perskerdış ra şiyo u merdıman teleskob diyo, icad kerdo. Be diyayışê teleskobi ra piya zi asmêni sero çımnayışê merdıman asanêr biy. Asmênşınasanê Babilıcan ra vêşêri (çımkerdışê inan şınasiyên nêbiy) asmênşınasê Yunanan, formulê matematikêni gırewtê ro xo ser u noxteyê ke averşiyayışê şınasiye rê ser biyê, ê vıraşto.
 
Line 55:
* [http://www.science.gouv.fr/ Science.gouv.fr - Le portail de la science, Portalê Şınasiye] {{fr}}
 
== Referansi ==
{{reflist}}