Ester: Ferqê çımraviyarnayışan
Content deleted Content added
m vateyi -> vatey |
m clean up using AWB |
||
Line 1:
[[Image:Göttingen-Esther.Rolle.0.JPG|thumb|300px|Kitabê Ester.]]
'''Ester''' ([[İbraniki]]: אֶסְתֵּר
[[Tewrate]] de qismo ke yahudiyan miyan de tewr (en) zaf yenu wendiş ra yew zi Ester u. Ester, seserran o ke keyani [[Musewitine / Cuhudine|yahudiyan]] de, bilxessa Purim de her serr yenu wendiş. Ester, [[Musewitine / Cuhudine|yahudiyan]] miyan de yew kitabo namdar (populer) u. Ester, yew kitabo ke, kameyi (kimligi) [[Musewitine / Cuhudine|yahudiyano]] mili
== Tarix ==
Meseleyê Esteri, teqriben VI (Veri Isayi) 486-465 de qewimiya. Nameyi qiral Ahaşveroşi [[tarix|tarix]] de sey Xerxes viyerenu. [[İbraniki]] (hebru) de (u [[Tewrate]] de) "Akhashverosh" nusiyenu. [[İngilizki]] "Ahas-uerus" u. Tayê tekstani ibraniki de sey "Xerxes" zi yenu vatiş. Latinki de zi sey "Xerxes" viyerenu. Xerxes, miqabili Ahaşveroşi yo. Ahaşveroş (Xerxes, Xusrev) laji qiral Dariyusi
Şuşan ([[Latinki]] Susa, [[İbraniki]] Sushan) yew deme paytexti elaman biyu. Cuwa pey Dariyuso Yewin ([[Dariyus|Dariyus]] I) newe ra imar kerdu. Yew deme biyu merkezi idari ey medan/persan. Şuşan ewro [[İran]] de yew ca yo. [[İran]] [[İskendero Gırd]], Şuşan işgal
== Namê Esteri ==
Nameyi Ester ser o zi zaf munaqeşe estu. Nameyi Ester o raşt bi [[İbraniki]] Iddessa (Hadassah, 'myrtle') yo. Wina eysenu ke Ester ya nameyi Homayê (ilahe) Babilan Iştar (Ishtar) ra, yan zi [[Farski]] "sitar, 'star' ra yenu. Wexti sumeran
* [[Zazaki]] de 'estare', 'astare', 'istare' yo. (yıldız)
* Pewlewki/[[Farski]] de 'ster', 'star', 'starek'. (yıldız).
* Kurmanci de 'stêr'. (yildiz)
* Vaşti (Waşti) zi yew nameyo kirdki
== Statuyê kitabê Esteri ==
Goreyê tayê [[nuştoxi|nuştox]]
Goreyê sewbina nuştoxan "Festê Purimi" hinya zaf nizdiyê "roşani wesari" ey medan/persan a, yan zi festê babilonijan a. Ninan gore "Pur", sey çeku, ya çekuya asuriki "puru/puru" ra yena, ke manayê ci "ca/mevqi" yo, yan zi "lot" (vicak) ey farisan a ke merdim yew çeşit key şansi key kenu. Pur yew nameyo ibraniki yo. Purim roşani [[Musewitine / Cuhudine|yahudiyan]] o, aşmê sibat yan adari de yo, semedê virardişi xelasey qewmi [[Musewitine / Cuhudine|yahudiyan]] o ke bini zulmi Hamani ra qediyo, (bimbarik) benu.
Kitabi Ester kami nuştu belu niyo. Tayê vuni Ezra nuşto, la no vate zaf muteber niyo. Tayê vuni Mordekay bi xo nuşto. Tayê zi vuni Nehemya nuşto. Nehemya, [[Artexerxesi]] ri, ke o laji
== Çımey ==
Line 28:
{{
[[Kategoriye:Cıhudiye]]
[[Kategoriye:Ehdo Kıhan]]
|