Matematik (Yunanki de μαθηματική [τέχνη], mathēmatikē [téchnē], "hunerê mısayışi, "aidê mısaene"; wextqesey Yunakiyo Kıhan μανθάνω manthánō "ez mısenan", kılmek ra ya ki ebe fekê xelki mathe ra yeno) yew ilmê mentıqio ke ebe cigeyrayışê figuran u be mareyan hesabkerdene ra amo meydan.

Mısır ra Papirusê Rhindi

Tarixê matematiki bıvurne

Matematik ilmanê tewr kıhanan ra yewo. Wextê ravêrdışê çağê tewr verêni de, Çağo Antik de, Yunanıstani de u demê Hellenizm de, uca ra nat "ebe mentıqo zelal" teoremê de sıfteyın yanê geometriya Ewklidi vıraciya. Na zanışiye Çağo Miyan de, yewbini ra cia, wextê Humanizmê verêni universitan de u dıwelanê Erebıstani de weşiya xo ramıta.

Matematikê Mısırio Kıhan u Babiloni bıvurne

Mısır bıvurne

Çımey tewr muhımê ke zanayışê matematikê Mısırıcan sero melumat ihtewa kenê u be ninan şenime (şıkinime) qabıliyetê Mısırıcan texlil kerime, nêyê:

Mısırıcan matematik tewr zêde seba karanê pratikan de, zey hesabkerdena yewmiya karker(-doğ-)an, non-potene, genım-sentene, gırdina cayan u hesabkerdena hudıdan ra gırewto xo dest.

Mısırıcan çar şeklê hesabi zanıtêne.

Geometriye de inan rê hesabkerdena riyê hirêkose, çarkose u trapezan , nezdina reqemê çemberi π (pi) u hesabkerdena hecımê yew çarkosey (mıreba) be nê formıli naskerde biyo.

Amari bıvurne

               
Amarê tebii Amarê tam Amarê Rasyonali Amarê İrrasyonali Amarê reeli Amarê kompleksi Amarê primali Sebiti
        π,e      
HAmarê Hiperboliki Amarê bikompleks Amarê P-adiki Amarê rêzkiy Amarê transendentali Amaro gırd Amarê dıyınis

Lızgey matematiki bıvurne