Qraliya İtalya (zıwanê İtalyanki de: Regno d'Italia) qraliya kıhana ke serra 1861ıne de ebe yewbiyayışê İtalyay ra vıraziyaya u ebe vaciyayışê ilanê Cumhuriyetê İtalyay, serra 1946ıne de peyniye diya. Serrê 1943 u 1945 miyan de İtalya de Benito Mussolini Cumhuriyetê İtalyano Sosyalist vıraşto hama emrê xo qıtek biyo ke miyanê sistemê qraliye de amoriyeno. Qraliya İtalya dıma İmperatoriya Romay qraliya verêna ke pêro hardê İtalya kewto zerrekê xo ra. 12 seserri biyê ke nêmadey İtalya ra yew dewlete nêveciya, xeylê dewletê qıteki vıraziyayê u peyniye diyê.[1] Na qraliye, İtalya teber de zımey Afrika ra Libya u Tunıs, rocvetışê Afrika ra zi Etiyopya u Somalya (o taw namê Hebeşıstani ra zi şınasiyêne) destê xo ra gırewtê. İmperyalizmê xo qıta Afrika ser de ramıto, xeylê cayanê qıtaya Afrika kolonize kerdê. Heto bin ra zi nêmadey Balkani ser de zi tesırê xo mocno, dormey Deryay Adriyatiki işğal kerdo. Uca de xeylê dewletê qıteki biyê zey Montenegro, Arnawudiye, Slowenya heme ninan vêrdê destê Qraliya İtalyay ra.

Qraliya İtalya

İlanê Cumhuriyetê İtalya u şiyayışê qralê İtalyani Umberto III. bıvurne

Domê Cengê Cihaniê Dıyıne (1945) de ekonomiye u sistemê İtalya xeylê zerari diyê. Umberto III. Dıma cengê cihani serra 1946ıne de vêrdo textê Qraliya İtalya ra hama text ser de tenya hirıs u hirê roci mendo. Şarê İtalya miyan de vengi veciyayi ke qral şêro u sistemo newe biyariyo. Qral bınê basqı de mendo u vato ke referandum vıraziyeno. Referandum keriyao u referandum ra waştışê cumhuriyeti veciyo. Qral İtalya terk kerdo, sistemê cumhuriyeti ameo. Alcide De Gasperi serecumhuro verên çıniyao we.

Çımey bıvurne

  1. Rifat Uçarol, Siyasi Tarih (1789-1999), 5.baskı, İstanbul, Filiz kitabevi, 2000, s. 231.