Talıban (Erebki de: طالب [ṭālib], şagırd; zêde طالبون [ṭālibūn], şagırdi) organizasyonê do teroristo u grubê do İslamisto ke Efğanıstan u zımey Pakıstani de fealo. Talıban grubê Efğanıstaniê etniki Peştunan ra vıraziyeno. Dıma Efğanıstani sero cengê Rusan, Talıban Efğanıstan ser de kontrolê xo vıraşto. Militananê Talıban miyan de şagırdê medrese u tenê ke kampê multeciyan rayê, ê estê. Talıban raveri serra 1994ıne dde xo mocno ra, serra 1996ıne de suka Kabili vısto xo dest. Key ke Talıban Efğanıstan de ser de mendo, Pakıstan, Erebıstanê Seudi u Yewiya Emiranê Erebi ra desteg diyo. Talıban Êrışê 11ê Keşkeluni organize kerdo, kewto lista organizasyonanê teroristan. Talıban terorist Usama bın Ladıni şevekno, nêdao DAY. Dewletan semedê Talıban Efğanıstan ra vetene koalisyon vıraşto, serra 2011 de Talıban Efğanıstan de merkez ra veciyao. Talıban serra 2004 de newe ra organize bi u fırranê (quwetanê) koalisyoni sero vêrdo xoverdayışi ra.

Key ke Talıban vêrdo serê Efğanıstani ra, serra 1996 - 2001 miyan de heme mekteban de keynekan rê wendış u musayış biyê qedexe. Talıban des u yewê (11) wılayetan de poncse (500) ra zêde mekteban qapan kerdê. Pêro Efğanıstani kewto bınê şerieti. Dest u payê merduman bırniyayê, cêniy u keynekê ke mekteb şiyene waştê, ê cezay gırewtê. Têlevizyon, sinema, muzik biyê qedexe. Mêrdan rê erdişe bi mecbur, cêniyan rê zi peçe mecbur bi. Terefê talıbani ra polisê dini vıraziyao u tenê ke prensibê Talıbani cawıtê, ê cezayê xofıni gırewtê. 24 Gulane 1998 de 450ê mêrdan erdişeyanê xo bırno u a ri ra ceza gırewta , 110ê cêniyan zi peçe pıra nêgırewta u a ri ra ceza gırewta.

Galeriye bıvurne