Beluçki

Beluçki yew zıwanê do İrankiyo zımeo rocawano ke verocê rocakewtena İrani, verocê Efğanıstani u rocawanê Pakıstani, yanê Beluçıstan de qısey beno.

Beluçki
Zıwan
Melumat
Amarê qısekerdoğan	4 800 000
Diyalekti	Eastern Balochi (d), Southern Balochi (d) u Western Balochi (en)
Kodê zıwani
ISO 639-2	Bal
ISO 639-3	Bal
Glottolog	Balo1260
Ethnologue	Bal
Xısusiyetê zıwani
Alfabe	Alfabey Erebki
Keye	Zıwanê İrankiyê Zımey Rocawani

Beluçki de, zey Rexşanki (Serhedki), Pencgurki, Kelarki, Serawanki, Laşarki, Kêçki, lehçeyê verê dengızi u Beluçkiyê rocakewtena Hilli, mıxtelıf diyaleki estê.

Gramerê Beluçki sero

Peybendê şexsan

Yewkek

Şexıs	Peybendê Beluçki	Peybendê Zazaki
1.	–â(n)	-an
2.	-e	-ay
3.	-i	-o (neri) / -a (ma[y])

Xeylê

Şexıs	Peybendê Beluçki	Peybendê Zazaki
1.	–ê	-ime
2.	-e	-ê
3.	-â	-ê

Halê nameyan

Beluçki de dı halê nameyan estê:

-	Hal	Ebe Latinki
1.	halo raşt	casus rectus
2.	halo çewt	casus obliquus

Halo raşt de zemirê kesan

Beluçki	Zazaki
man	ez
to	tı
â	o (neri) a (ma[y])
mâ	ma
şumâ	şıma
ân	ê

Halo çewt de zemirê kesan

Beluçki	Zazaki
manâ	mı[n]
tarâ	to
ây	[d]ey (neri) [d]aê (ma[y])
mârâ	ma
şumâ râ	şıma
âyân	[d]inan

Zemirê wayiriye

Beluçki	Zazaki
manî	yê mı[n]
tay	yê to
âyî	yê [d]ey (neri) yê [d]aê (ma[y])
me	yê ma
şume	yê şıma
âyânî	yê [d]inan

Wextqısey

Beluçki de halo ergatif ki esto. Cokao ke antışê wextqıseyan, wextê veri de gore wextqıseyanê transitif u intransitifan beno:

Wexto verên [ebe xo diyo] (preterite)

wextqıseo intransitif

Beluçki	Zazaki
man şutô	ez şiyane

wextqıseo transitif

Beluçki	Zazaki
manâ guşt	mı[n] vat

Beluçki	Zazaki
manâ tao dîst	mı[n] tı diya

Wexto verên [gumankerdene] (perfect)

Beluçki	Zazaki
man şutagô	ez şiyane
manâ guşta	mı[n] vato

Wexto verêni ra raver (pluperfect)

Beluçki	Zazaki
man şutagitô	ez şi bi
manâ guştaga	mı[n] vati bi

Wexto verên [raverberdene] (imperfect)

Beluçki	Zazaki
man buşutenô	ez bışiyêne
manâ buguşteno	mı[n] bıvatêne

Alfabeyê Beluçki

Aa, Áá, Bb, Dd, Ďď, Ee, Ff, Gg, Ĝĝ, Hh, Ii, Íí, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Qq, Rr, Řř, Ss, Šš, Tt, Ťť, Uu, Úú, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz, Žž.

Herfê vengıni

Beluçki de hirê herfê vengınê kılmeki (a, i, u), panc ki herfê vengınê dergi (â, î, û, ê, ô) estê.

Diftongi

Beluçki de dı diftongi estê: ay, aw

Bıvênên

• Qısebendê Beluçki

Çımey

• Elfenbein, 1989 u Jahani, 1989
• Xerita Dialektanê Beluçki

Zıwanê Hind u İrani
Zıwanê Hind-Aryanki Hindki / Urduki *Bengalki *Gucaratki *Oriyakii *Pencapki *Rayastanki *Romanki *Marathi *Sindhî *Keşmirki *Assamki *Nepalki *Seylanki *Maldivki *Paliki *Peşeyiki *Nuristaniki
Zıwanê İranki Azerkiyo Kıhan †* Baxterki †* Beluçki * Beşkerdki * Bextıyarki* Derki* Derki* Ewıstki †* Farski* Fekê İraniê Merkezi * Gileki * Goranki* Gurganki †* Herzendki * İrankiyo Kıhan * İrankiyo Miyanên * İskıtkiyo Kıhan * Kurdki (Khurmancki, Leki, Soranki)* Larki * Larsgerdki * Lurki* Mazenderanki* Medki †* Mukrki* Osetki * Partki † * Peraçki* Peştuki* Pehlewki *Kumzarki* Saki* Sengıserki* Sımnanki * Sıwendki * Soğdki* Sorxeki* Taciki* Talışki * Tatki* Tatki* Urmarki* Wezirki* Xarezmki †* Yeğnubki* Yezğulamki* Zazaki* Zıwanê Pamiri