Beqera (sure)

Beqera (sure)
Şınasiye
Tewr	Sure
Zıwan	Erebki
Maneyê cı	Manga
Amarê sureyi	2
Verên	Fatiha
Peyên	Ali İmran

Sura Beqera (beqera = manga)

1. Elif, Lam, Mim.
2. No kıtabo ke tey guman çıniyo, êyê ke zerrey xo de hirê Homay cınde pê gênê, fino ra raya raşte.
3. Ê, oyo ke dızdiyo, cı ra inam kenê; gırêdaiyiye payra pê gênê; rızıkê ke ma danime cı, inan ra xerç kenê.
4. Ê, êyê ke to rê amey war, inan ra zi, êyê ke to ra aver amey war, inan ra zi inam kenê. Ê çiyê peyêni ra qetiyan inam kenê.
5. İşte, iyê ke hetê wayirê xo ra resenê raa raşte, iyê. İşte, iyê ke resenê xelese, iyê.
6. Bêguman, tı ke hay ’ra nankoru ser dê ki, hay ’ra ser medê ki, ferq nêkeno, i inam nêkenê.
7. Çıke Homay mor do qelbun u goşanê inan ro. Çımanê inan de zi perda esta. Serba inan ezabê do gırs beno.
8. Mabênê isanu de taê estê, inam nêkerdo, oncia ki vanê ‘‘Ma Homay ra u roca peyêne ra inam kerd.’’
9. Goya i Homay u isanu xapnenê; yoxro ke xo ra ber kesi nêxapnenê. Hama hay re cı niyê.
10. Çıke qelbanê inan de nêweşiye esta. Homay nêweşiya inan dahêna kerda zafe. İşte, serba ke i zür kenê, inan rê ju ezabo ke can vêşneno, esto.
11. Eke inan ra vaciya ke ‘‘riyê hardi de fesate mevecê.’’ İ vanê ‘‘Nê, ma teyna isla kenime.’’
12. Feqat raştiye awa ke, i fesate vecenê, hama i hay re cı niyê.
13. Eke inan ra vaciya ke ‘‘Se ke isani inam kenê, şıma heni inam bıkerê.’’ İ vanê ‘‘Ma ki zê isananê bêaqılu inam bıkerime, heni?’’ Raştiye nawa ke, asıl ser bêaqıli iyê. Feqat i nêzanenê.
14. İ, iyê ke inam kerdo, eke raştê inan amey, vanê ‘‘Ma inam kerd.’’ Eke be qurdiyanê xuyê xırabiye ra pia mendi, vanê ‘‘Bêguman ke, ma be şıma ra piarime. Ma teyna leqanê xo pê inan kenime’’.
15. Homa ki leqanê xo pê inan keno, u demê dano inan. Ê zerrê harina xo de ẋıj benê.
16. İşte, iyê ke hurendia raa raşte de rayşaşine gureta, niyê. Ne bazırganiya inan qezenç da inan, ne zi inan raa raşte diye.
17. Wezêtê inan, keso ke wazeno adır wekero, zê wezêtê eyo. Se ke adıri dormê xo kerd roşti, Homa roştiya inan keno ra vindi, u inan, halo ke nêvêneno, tey caverdano.
18. İ kherrê, lalê, korê, coka nêcêrenê ya.
19. Ya ki, şiliya ke asmên ra be tariyu ra, be gurraişê hewrun u bulısku ra pia bena war, keso ke hetê ae ra pê cêriyo, zê wezêtê eyo; heni ke, i riyê tersê bulıskan‘ê merdene ra bêçıkanê xo kenê goşanê xo. Homa nankoru her ca ra cêno.
20. Şenık maneno ke bulısk çımanê inan bıgêro. Honde ke bulıski roşti dê inan, i roştiya ey de şonê. Eke tari kewt inan sero, o taw ki pa manenê. Homay bıwaştêne, goşanê inan kerdêne kherr, çımanê inan zi kerdêne kor. Bêguman ke, Zorê Homay şono her çi.
21. Ya isanenê, wayirê şımao ke şıma u verênê şıma afernay, serba ey bıgureyê ke, şıma zanaişê Homay resê. 22. Ey serba şıma riyê hardi kerd ju doşege, asmên ki kerd ju bon, asmên ra awe arde war, pê ae şıma rê rızık, beri veti. O hal de ebe zanaene Homay rê wertaxu mekerê.
23. Uyo ke ma gurekarê xo rê ard war, şıma ke verba ey zerrê gumani derê, o waxt parçeyê do zê ey biarê. Veng’a Homay ra ber şaidanê xo ki dê.
24. Şıma ke nêşkiyay nae bıkerê, -ke xora şıma cora nêşkinê bıkerê-, o hal de adıro ke ardüyê xo isani u kemerê, serba nankoru yeno hazır-kerdene, şıma zanaişê ey de bê!
25. İyê ke inam kenê, u karanê rındu kenê, vijdania inan cı de ke, baxçeyê ke bınê xo de awe şona, yê inanê. Uca key ke ju rızık, ju ber diya inan, i vanê ‘‘no, uyo ke nae ra raver diya ma, uyo’’ Çıke no na şibet de diyay bi inan. Uca i zewcanê xo pir u pak vênenê, u i uca dayimi manenê.
26. Bêguman ke, Homa ju kulenge ya ki cı ra daha qıci ornag kerdene ra peyser nêvındeno. İyê ke inam kenê, zanenê ke, na raştiya ke wayirê inan ra yena. Nankori ki vanê ‘‘Homay pê ornagê dê nianêni çı qesıt kerd? Homa pê ney xeylê mordemu rae ra veceno, xeylê mordemu ki fino ra raa raşte!’’ Feqat o pê ney rayşaşu ra ber kesi rae ra nêveceno.
27. İ qeti qese danê Homay, peydo qesanê xo ra cêrenê ya. Uyo ke Homay emır kerd ke bıdiyo ju-kerdene, i kenê cêra. U dugele de fitne u fesadine vecenê. İşte, iyê ke kunê ra zerar, iyê.
28. Çıtu beno ke şıma Homay rê nankorine kenê? Şıma merdey biy, ey can da şıma. Peydêna o şıma kişeno, u oncia can dano şıma. Tepia ki şıma cêrenê ra ey.
29. Riyê hardi de ke çı esto, ey i pêro serba şıma afernay. Dıma hetê xo çarna ra asmên, o hawt qati vıraşt. O heme çi zaf rınd zaneno.
30. Hania zemanê de wayirê to qewetu ra vati bi ‘‘ezo riyê hardi de ju xelıfe bıaferni’’ İnan ki nia pers kerdi bi: ‘‘Ma ke to ebe goynaene kenime berz, taqdis kenime, Tıya uca juyo ke fesate veceno, goni rışneno, ey bıafernê? Ey ki nia cüab day bi cı: ‘‘Bêguman ke, êyê ke şıma inan nêzanenê, ez inan zanen.
31. Ey namey pêro musnay bi mordemi, peydo i arzê qewetu kerdi bi, vati bi ‘‘Şıma ke qesê xo de raştê, namanê inan arzê mı bıkerê’’.
32. İnan zi vati bi ‘‘Goynaiş to rêo. Uyo ke to musna ma, cı ra ber zanaişê ma çino. Bêguman ke, tı zaf rınd zanena, zaf zanoẋa.
33. Ey vati bi ‘‘Ya mordem! İnan rê namanê inan zanaene de!’’ Ey ki eke inan rê namê inan day zanaene, ey vati bi ‘‘Mı şıma ra nêvati bi ke, ez wedardê asmênun u hardi zanen. İyê ke şıma inan kenê eşkera, inan zi; iyê ke şıma inan darenê we, inan zi zanen.
34. Hania ma qewetu ra vati bi ‘‘Şıma sılam mordemi dê!’’ Nae ser Botankeri ra ber inan pêroinan sılam day bi cı. Ey ebe qure biyaene vera cı veciyay bi, ebe na tore bi bi nankoru ra.
35. Ma vati bi ‘‘Ya mordem! Tı be zewca xo ra pia baxçe de ronişe; uca şıma hurdêna ki bol bol borê, Hama nezdi ro kom-kerdene mekerê ke, şıma zalımu ra mebê.
36. Delẋê xırabıni uca nıngê inan şamatnay bi, u ebe na tore uyo ke i tey biy, cı ra i fiti bi düri. Nae ser ma vati bi ‘‘Şıma jubini rê dışmenine ra bêrê war; çıke riyê hardi heta ju waxti, serba şıma, ju caê vındeten u dilıg kerdene bıbo.
37. Demê ra tepia mordemi wayirê xo ra taê qesey gureti bi. Nae ser ey tobê ey qebul kerdi bi. Çıke o tobu zaf qebul keno, o zaf şefqat musneno ra cı.
38. Ma vati bi ‘‘Şıma pêro uca ra bêrê war! Be ney ra pia, eke mı ra şıma rê ju rayber ame, iyê ke imişê rayberê mı benê, cı rê qe ju ters çino, u i cora nêkunê ra xo ver.
39. Feqat, iyê ke inam nêkenê, u nişananê ma rê vanê ‘‘Zürê’’, i ki benê şarê adıri, u uca bêpeyni manenê.
40. Ya domanê İsraili! Nameto ke mı da şıma, biarê xo viri, u qeseo ke şıma da mı, biarê hurêndi ke, ezı ki, qeseo ke mı da şıma, pêci. O hal de teyna mı ra bıtersê.
41. Uyo ke lewê şıma dero, uyo ke mı ard war ke ey tesdık kero, şıma cı ra inam bıkerê. Ey inkar kerdene de şıma verêni mebê. Nişananê mı veranê vayiyê da şenıke de meroşê, u teyna zanaişê mı de bıbê.
42. Şıma raştiye be bêbıngeyiye ra têwerte ra mekerê. U şıma ke haê zanenê, raştiye medarê we!
43. Şıma gırêdaiyiye payra pêcêrê; xo zelal kerê; iyê ke nefseşenıkine kenê, be inan ra pia şıma nefseşenıkine bıkerê.
44. Nıka şıma xo xo vira kenê ki, zerrepak biyaene, rındiye kerdene zobina kesu ra vanê? Hemı ki şıma kıtabi ki wanenê! Şıma qe baqıli nêbenê?
45. Şıma be sebr u gırêdaiyiye ra yardım bıwazê; feqet no, iyê ke zerri ra hurmet musnenê ra cı, nefseşenıkê, cı ra ber ê inan rê gıran yeno.
46. İ zanenê ke, i resenê wayirê xo, u oncia cêrenê ra cı.
47. Ya domanê İsraili! Nameto ke mı da şıma, u şıma serê şaru pêroinan de kerdişê mı biarê xo viri.
48. Ju roca ke qe kes nêşkino qe ju kesi rê fayde kero, qe kesi ra qe ju mabênkarine qebul nêbeno, qe kesi ra qe ju fidya nêcêrina, u qe kes yardım nêvêneno, cı ra bıtersê.
49. Hania, şarê Firawunio ke lacê şıma bırnêne, cênıkê şıma weş caverdêne, ebe şıma tewr xırabınê ezabu dêne ontene, ma şıma cı ra reynay bi ra. No serba şıma hetê wayirê şıma ra cerrebnaişê do gırs bi.
50. Hania serba şıma ma derya dı leti kerdi bi, şıma reynay bi ra. Şarê Firawuni ki verê çımanê şıma de awe de xeneknay bi.
51. Hania ma be Musay ra serba çewres şewe qesê xo kerdi bi ju; feqet şıma peyê ey ra xo rê hêf kerdi bi, bi bi wayirê guki.
52. Peydo ki ma şıma af kerdi bi, serba ke şıma şukır kerê.
53. Ma kıtab u xelese dê Musay ke, şıma raa raşte bıvênê.
54. Musay şarê xo ra vati bi ‘‘Ya şarê mı, şıma be wayirê guki biyaene ra, xo rê hêf kerd. O hal de şıma hemen afernaoẋê xo rê tobe bıkerê, u nefsanê xo bıkişê; no qatê afernaoẋê şıma de daha xêro. Ebe na tore, o tobê şıma qebul keno. Çıke o tobu zaf qebul keno, zaf şefqat musneno ra cı.
55. Hania şıma vati bi ‘‘Ya Musa, heta ke ma Homa eşkera nêdi, cora to ra inam nêkenime.’’ Nae ser, şımaê ke sêr kerdêne, vındetêne, aede ju bulıski şanay bi şıma.
56. Peydo ki merdena şıma ra tepia ma şıma oncia çarnay bi ra weşiye, serba ke şıma şukır kerê.
57. Ma hewr serê şıma de kerdi bi siye, şıma rê hewla qudrete u çhire ardi bi war ke, çiyê weşê ke ma rızık day şıma, şıma cı ra borê. İnan ma rê nê, asıl ser xo rê hêf kerdi bi.
58. Hania ma vati bi ke ‘‘Şıma na suke kuyê, uca zê waştena xo bol borê! Çêberê ae ra ebe itat kerdene cı kuyê, u vacê ‘bıbaẋışne’ ke, xetanê şıma bıbaẋışni’’ İyê ke ebe rındekiye hereket kenê, ma daha zêde danime cı.
59. Çı esto ke, iyê ke nêheqiye kerde, o qese, qeseyê ke inan rê vaciyay, cı ra juyê de vurnay bi. Nae ser, iyê ke nêheqiye kerde, ma asmên ra ju ezab ard inan ser, serba ke i raa raşte ra veciyay, inanxırabiye kerde.
60. Hania Musa serba şarê xo ero awe feteliyay bi. Ma ki cı ra vati bi ‘‘Ebe kombiyaiyê xo kemere ro de!’’ Nae ser, cı ra des u dı çımey pışkiyay bi. Ebe na tore her kesi zana ke koti ra awe bışımo. ‘‘O hal de rızıkê Homay ra borê, bışımê, hama dugele de cora rıjnaiş mekerê.’’
61. Hania şıma Musay ra vati bi ‘‘Ya Musa, ma endi nêşkinime werdê ju çêşıti rê tamul bıkerime. O hal de wayirê xo vero cêre ke, sebze u xiyar u sir u niske u piyazo ke hard royneno, o ma do!’’ Ey ki nia cüab day bi: ‘‘Şıma wazenê, uyo ke rındêro, ey, uyo ke xırabınêro, ey de bıvurnê? Eke henio, şıma şêrê suke; çıke, iyê ke şıma ’ro cı fetelinê, estê.’’ Ebe na tore i maruzê cêr diyaiş u feqıriye mendi bi, u kewti bi ra ẋezebê Homay; çıke inan nışanê Homay inkar kerdêne, pêxamberi ebe nêheqiye kiştêne, u ebe verba cı veciyaene sindorê xo vêrdêne ra.
62. Eke ame Cıhudun u Nasraniyun u Sabiiyu; bêguman ke, naian ra kami ke Homay ra u roca peyêne ra inam kerd, u karo faydeyın kerd, ecırê xo qatê Homay de beno. İnan rê ters nêbeno, ê nêkunê ra xo ver.
63. Hania ma şıma ra qeti qese gureti bi, serê şıma de ma ko dardi bi we, u vati bi ‘‘Uyo ke ma da şıma, şıma be qewete vırare era cı fiyê, u uyo ke zerrê ey dero, biarê xo viri ke, şıma zanaişê Homay resê.
64. Feqat şıma nae dıma oncia qesê xo ra cêray bi ya. Yê Homay, şıma rê lutıf u heskerdiya xo mebiyêne, iyê ke kunê ra husran, şıma inan ra biyêne.
65. İyê ke zerrê şıma ra yasaxê şeme dawasna, u na ri ra ma inan ra va ke ‘‘şıma meymunê bêanori bê.’’ Şıma helbet ki zanenê.
66. Ebe na tore ma no, hem iyê ke o hadıse di, inan rê; hem êyê ke inandıme ra yenê, inan rê, serba ibret guretene ju ceza; iyê ke zanaişê Homay derê, serba inan zi kerdi bi wesılê ogıti.
67. Hania Musay şarê xo ra vati bi ‘‘Homa vano, şıma ju manga sare bıbırnê!’’ İnan zi vati bi ‘‘Tı leqanê xo pê ma kena?’’ Ey ki nia cewab day bi cı: ‘‘Cailan ra biyaene ra xo erzen bextê Homay.’’
68. İnan vati bi ‘‘O hal de tı wayirê xo rê serba ma düa bıke, a çıka, ma rê eşkera kero!’’ Ey ki nia cüab day bi cı: ‘‘O vano ke, a manga henêna ke, ne kokıma, ne cênca, wertê hurdênu dera. O hal de, uyo ke vaciya, şıma bıkerê!’’
69. İnan vati bi ‘‘Wayirê xo rê serba ma düa bıke ke, rengê ae çıko, ma rê eşkera kero!’’ Ey ki vati bi ‘‘O vano ke, a mangê da zaf çeqera. İyê ke sêr kenê, a zerrê inan kena ya.’’
70. İnan oncia vati bi ‘‘Serba ma wayirê xo rê düa bıke, a senêna, ma rê eşkera kero! Çıke ma raşti ki ae şıbaynenime i binan. Hama Homay ke waşt, ma ae vênenime.’’
71. Ey ki nia cüab day bi cı: ‘‘O vano ke, mangê da henêna ke, serba cıte ramıten u awe hêga daene nire nêniyo cı ra, qe ju qusırê xo çino, serê xo ra qe ju beleka xo çina.’’ İnan vati bi ‘‘İşte, nıka to raşti vate.’’ Ebe na tore inan a sare bırnay bi; hama şenık mendi bi ke i meşkiyê bıkerê.
72. Hania şıma juyê kişti bi, sero suc eşti bi jubini ser; yoxro ke, uyo ke şıma darenê we, Homa veceno werte.
73. Nae ser, ma vati bi ‘‘Şıma ebe ju parçê ey cı ro dê!’’ İşte, serba ke şıma aqlê xo bıgêrê serey xo, Homa nia merdan keno weş, u nışananê xo musneno ra şıma.
74. Ae ra tepia qelbê şıma bi bi huşki, zê kemere, qender be bi bi kemere ra ki huşki, çıke mabênê kemeru de henêni estê ke, zerrê tainan ra çemi pışkinê; taê qılaşinê ya, zerrê inan ra awe vecina; taê ki tersê Homay ra gındır benê. Homa kerdenanê şıma ra bêxeber niyo.
75. Zerrê inan ra ju komi ke qesê Homay goş da, khav kerd, peydo ke ebe zanaene keno xırabe, vındeno; şıma nıka hona wazenê ke i şıma ra inam bıkerê?
76. İ, iyê ke inam kenê, eke raştê inan biy, vanê ‘‘Ma inam kerd!’’ Feqat eke be jubini ra teyna mendi, vanê ‘‘İyê ke Homay şıma rê kerdi eşkera, inan şıma inan rê qesey kenê ke, i qatê wayirê şıma de vera şıma zê delıl bıgurenê? Şıma qe baqıli nêbenê?
77. Homa, iyê ke i darenê we, inan ki; iyê ke i kenê eşkera, inan zi zaneno. İ nae nêzanenê?
78. Zerrê inan de êyê ke cailê, estê; ni kıtabi nêzanenê. Êyê ke i zanenê, teyna taê qurdeşanu ra ibaretê. İşte, na ri ra; i heni fıkıriyaene ra ber thaba nêkenê.
79. İyê ke kıtabi ebe destanê xo nusnenê, u peydo ki serba ke ey düştê qımetê dê şenıki de bıroşê, vanê ke ‘‘No qatê Homay rao.’’ Wele bi inan ro! İyê ke destanê inan qezenc kerdi, riyê inan ra wele bi inan ro! İyê ke i qezenc kenê, riyê inan ra wele bi inan ro!
80. İnan vati bi ‘‘Dı-hirê rocanê mordu ra ber adır cora nêgıneno ma.’’ O hal de vace ke ‘‘Şıma qatê Homay ra ju qese guret? Homa qesê xo ra cora nêcêreno ya. Ya zi şıma Homay sero, ju çiyo ke şıma nêzanenê, ey vanê?’’
81. Nê! Nê! Kami ke xırabiye kerde, sare ra heta nenıge batê guna bi. Mordemê zê ney benê şarê adıri, i uca cawidan, dayimi manenê.
82. İyê ke inam kenê, u karanê rındu kenê, eke ame inan; i benê şarê baxçi, u i ki uca cawidan, dayimi manenê.
83. Hania ma domananê İsraili ra vati bi ‘‘Homay ra ber serba kesi megureyê, mae rê, pi rê, nezdiyu rê, seyu rê, feqıru rê rındiye bıkerê, isanu ra qesê rındeki vacê, gırêdaiyiye payra pêcêrê, u xo zelal bıkerê!’’ Ma qeti qese gureti bi. Peydo xerca zaf şenıkê şıma ra, şıma cêray bi ya. Şıma ki ri çarnenê.
84. Hania ma oncia şıma ra qeti qese gureti bi ke, şıma gonia jubini merışnê, jubini welatê jubini ra teber mekerê. Şıma ki ebe şaidine kerdene tesdık kerdi bi.
85. İyê ke jubini kişenê, ebe guna kerden u dışmenine kerdene, ebe phoşti jubini daene, zerrê xo ra tainan welatê inan ra kenê teber, i oncia şımaê. İnan teber kerdene şıma rê yasaxa. Oncia ki eke i zê hesiru amey şıma, şıma fidyanê inan danê. O hal de şıma yê kıtabi, ju qısmê ey ra inam kenê, ju qısmê ey ki inkar kenê? Zerrê şıma ra iyê ke nae kenê, ceza inan, heyatê dınya de duşkınine ra ber thaba niyo; roca era xo ser uştişi de ki i kunê ra tewr gıranê ezabi. Homa kerdenanê şıma ra bêxeber niyo.
86. İşte, iyê ke veranê i peyêni de heyatê dina hêrno, iyê. Na ri ra, ezabê inan nêdino şenık-kerdene.
87. Wad bo ke, Ma kıtab day bi Musay, peyê ey ra ki yelçiy ruşnay bi. Ma delılê zaf eşkeray day bi Lacê Meryeme İsay, u ebe Royê bımbarekine phoşti day bi cı. Her çı waxt ke, çiyo ke nefsê şıma cı ra hes nêkenê, ju yelçiy ke o ardi bi şıma, şıma xo berz gureti bi, u na ri ra ki şıma taê zureker veti bi, taê ki kişti bi.
88. İnan vati bi ‘‘Qelbê ma peydayınê.’’ Nê, tam tersane, Homay riyê inkaranê inan ra ê kerdi naletme. Coka i zaf şenık inam kenê.
89. Uyo ke lewê inande, serba ke ey tesdık kero, qatê Homay ra ju kıtab ke ame inan -veri, iyê ke inkar kenê, inanê verba inan yardım waştêne, vındetêne ki- işte, o çiyo ke i zanenê, eke ame inan, inan o inkar kerdi bi. O hal de naletê Homay inkarkeran sero bo!
90. Ê Homay, be lutfê xo, gurekaranê xo ra kam ke waşt, cı rê war-ardena ey rê ê çımetengine kenê, serba ney, oyo ke Homay ard war, be ey inkar-kerdene, xo rotışê inan çı çiyê do xırabo! İşte, riyê ney ra ê ğezebi ser kewtê ra ğezeb. Serba kafıran yew ezabo ke keno alçax, beno.
91. Key inan ra vaciyao ke "Homay çı ardo se bawer kerê", ê vanê ke "ma çiyê me ma rê amey ardış rê bawer kenim" u ey ra ğeyri her çi inkar kenê. O wehyo ke kışta Tewrateo raştıkêno. İnan ra vace ke "Madem ke şıma mumınê raştıkênê, çıra şıma zemanê veri de peyğamberê Homay kıştêne?
92. Heqa Celalê mı rê, Musay nuştey ardê verê şıma ke şıma peyê ey ra şiyê, golıki rê ibadet kerdê. İşte ke şıma ê zalıman raê.
98. Her kamo ke dışmênê Allah, melek u peyğamberanê Allah, Cebaril u Mıkailê, rınd bızano ke Allah zi dışmênê ê kafırano.

Sura Beqera sero no nuşte hewna nêqediyao. Tı şikinay be iştırakê xo pheşti bıdê Wikipediya Zazaki. «bınusne.»