Ensest

Ensest be waştış ya zi nêwaştışê merdımi yew keye miyan de seksê merdımiyo be nezdiyanê xo. Zafêrê kulturan de enstest tabuyo, weş nêvêniyeno. Heto bin ra yesaxê enstesti be kategoriya xo hetê psikanaliz u antropolociki ra geyrenê cı.

Qıralê İmperatoriya Maya Shield Jaguar II be xala xo Xoc Xanıme ra zeweciyao.

Şınasnayış

Ensest, sekso (mınasebeto cınsiyo) ke yew merdım be maya xo, piyê xo, bıra u waya xo, dedê xo, xalê xo, bibiya xo, xalıka xo ya zi tornê xo keno. Eno mınasebeto cınsi, terefan ra rıza yeweri bıbo ya zi mebo, eger be zor u zorkedış ya zi çiyêgırewtış u xapıtış ra veciyeno miyan se, zey istısmari vêniyeno. Eger ensest miyandê keyey de ya zi nezdiyan (eqraba) miyan de beno se u istısmarê yew terefi veciyeno se, eno kerdış mınasebeto cınsi ra abırriyeno, kewno suc. Çunke eno istısmaro cınsiyo. Ensest tabuyo, çiyê ke kerdışê cı yesaxo, weş nêvêniyeno, coka nımniyeno, fekê merdıman ra nêveciyeno, cı ra tabu vaciyeno. Rıyê tabuyê ensesti ra merdımê ke meğdurê ensesti benê, nêvanê cı. Coka zi diyayış, cezadayış u hengelkerdışê ensesti benê zor.

Ensesti sero amarê kerdışê cı zaf kemiyo. Sebebê cı zi ensest komanê merdıman (cemaet) miyan de şermo. Coka merdımê ke mınasebetê ensesti kenê, xo nêvanê u merdımê ke meğdurê ê zi nêvanê. O ri ra zi istısmarê ensesti xo rameno. Eger ensest meğdurê xo de problemo psikoloci beno, o taw meğdur peşti wazeno u halê ensesti zi veciyeno ro awe ser. Zafêr cênıki u qıci meğdurê istısmarê ensesti benê, istısmar yenê kerdış.

Ensest be istısmarê xo, meğduri sero trawma psikolocike vırazeno, piskolociya meğduri şıkeno. Xısusên keye miyan de istısmarê qıcan (leyr u keyne) psikolociya inan sero xasaro gırd vırazeno, psikolociya inan rıceno.

Hıquq

Ensesti sero qanuni ca be ca vuriyenê, be serranê hetan, cınsiyetê hetan, cınsê faliyetanê seksan u nezdiya hetan ra gore abırriyenê. Be yesaxanê resmiyan, tayê tewrê ensesti tabuyo sosyalo, zaf kulturan de weş nêvêniyeno. Qanunê ensesti, veyve u zeweci sero qanunan zi teng kenê. Serra ruşdi ra ver her cınsê seksi illegalo, teberê qanunano. Dınya sero Hollanda, Fransa, Slowenya, İspanya qanuni herayêrê, İswec zi cao tenyao ke izıne dano zewecê nezdiyan.