Gani (ya zi organizma) çiyo ke cıwiyeno, ganê cı esto, şeno fonksiyonê tenê xo kero, biyaro be ca, gorey dormey xo bıvırno, asayışê do newe bıgêro, oyo. Molekulê qıteki u organê kompleksi yenê têmiyan u gani beno. Eyro ganiy pêdıma alemanê monera, arke, protista, fungi, vaşki u heywanan de ca gênê. Pêro ganiy benê, weşiya xo ramenê u dıma mırenê.

Yew sungerê derya.

Key yew gani beno, o gênetikê pilanê xo ra gêno, kırışeno leyrê xo ser. Wıni zi gênetikê ganiyan kırışiyeno u tım rameno.

Vatışê organizma ê zıwanê Yunankiyo οργανισμός, organismos, u Zazakiyê cı hacet, de kerdış ya zi organê eşnawıtış u doze kerdışo.