Hewramkî yan zî Goranî, yew ziwano xoser o, ya zî goreyê tayinan lehçe, yan zî ziwananê Kurdkî ra yew o.
| Hewramkî |
|---|
| Diyalekt |
|---|
| Melumat |
|---|
| Kodê zıwani |
|---|
| Glottolog |
Hawr1242 |
|---|
| Xısusiyetê zıwani |
|---|
| Keye |
|
|---|
Seserra 16. ra hetanê 21. Başur û Rojhilatê ê Kurdistanî de ziwanê edebîyatî bî. Ziwanê Mîrektîya Erdelanîyo resmî bî. Labelê weşîyayîşê Mîrektîya Erdelanî û bihêzbîyayîşê Mîrektîya Baban ver, cayê xo da Sorankî. Veroc û Rocvetişê Kurdistan de hetê Yarsanan, Şebekan, Kakayîyan, Bacilanan ra yena qiseykerdiş. Kitabê dînî yê Yarsanan bi Hewramî ameyê nuştene. Ewro mîyanê 300.00 - 500.000 kesê bi Hewramî qisey kenê.
Mîyanê lehçeyanê Kurdkî de tewr zaf Hewramî nêzî Zazaki ya. Tayê ziwanzanî Hewramî teberê ziwanê Kurdkî de vînenê. Nêzî %30ê çekuyanê Hewramî û Avestayî yew ê.
Têvernayişê Hewramî bi lehçayanê Kurdkî yê bînan u ziwananê binan
bıvurne
| Kelhurî |
Soranî |
Lekî |
Kurmancî |
Zazakî |
Hewramî |
Bacalanî
|
| Mi |
Min |
Min |
Ez, Min |
Ez, Mi |
Amin, Min |
Min, Emin
|
| Ti |
To |
Tû |
Tu, te |
Ti, To |
To, Etû, Tû |
Ti, To
|
| Mi kem |
Min dekem |
Min mekem |
Ez dikim |
Ez kena |
Amin/Min mekerû |
Min mekere
|
| Mi çim |
Min deçim |
Min Meçim |
Ez diçim |
Ez Şona |
Min milû |
Min melû
|
| Fire |
Zor |
Fira |
Pir, Gelek, Zaf |
Zaf |
Zor/fira |
fire
|
| Wet |
Got/Wut |
Wat/vit |
Got |
Vat |
Wat/vat |
Wet
|
| Îrênge |
Esta |
Îske/Îse |
Niha, Vêsta, Nika |
Nika |
îse |
êste
|
| Hat- |
Hat- |
Het- |
Hat- |
ame- |
ame- |
ame-
|
| Hena |
Bang, Deng |
Hena |
Deng |
Veng |
Deng |
Deng
|
| Kel´n |
Gewre |
Kel´n |
Gewre, Gir, Mezin |
Pîl, Gird |
Gore |
Gewre
|
| Wa |
Ba |
Wa/va |
Ba |
Va |
Va/Wa |
Va
|
| Waran |
Baran |
Waran/varan |
Baran |
Varan |
Baran |
Baran
|
| Gen |
Xirap |
Gen/xiraw |
Xirab |
Xirab |
Xirab |
xirab
|
Kirmanckî û Hawramî de Çekuyê Nêzdî
bıvurne
| Kirmanckî |
Hewrami
|
| Kerdene |
Kerdey
|
| Merdene |
Merdey
|
| Vatene |
Watey
|
| Kewtene |
Kewtey
|
| Berdene |
Berdey
|
| Werdene |
Werdey
|
| Qesey kerdene |
Qesey kerdey
|
| Kirmanckî |
Hawrami
|
| Kêna/çêna |
Kinaşe
|
| Koye |
Kohe
|
| Weş |
Weş
|
| Veng |
Weng/Deng
|
| Veyve |
Weywe
|
| Zama |
Zama
|
| Adir |
Adir
|
| Ziwan,Zon |
Ziwan,Zwan
|
| Hûmarê |
Kirmanckî |
Hawramî
|
| 0 |
sifir |
sfr
|
| 1 |
yew (jû/jew/yo) |
yiwe
|
| 2 |
dide |
dude
|
| 3 |
hîrî |
hrî
|
| 4 |
çar |
çar
|
| 5 |
ponc,panc |
panj
|
| 6 |
şeş |
şeş
|
| 7 |
hewt,hawt |
howt
|
| 8 |
heşt |
heyşt
|
| 9 |
new |
now
|
| 10 |
des |
des
|
| 20 |
vîst |
wîst
|
Hetanê serra 1900an, 38 kitabî bi ziwanê Kurdkî nusîyaybî û înan ra 18 hebî bi be Hewramî bî, 10 bi sorankî û 10 zî bi Kurmanckî bî. Labelê ewro mîyanê lehçeyanê Kurdkî de tewr tay kitabî Hewramî estê.
