Lekî
(Leki ra ame ardış)
Lekî, tayînan çim de lehçeyanê Ziwanê Kurdkî ra yew o tayînan çim de zî ziwanêko ke Kurdkîyê Verocî ra zehf nezdîyo. Zaf nezdîyê Kelhurî yo. Heta tay kesan gore Lekî yew şîweyê Kelhurî (Kurdîya Xwarig) ya (bwn: Wikipedîyaya Lekî). Labelê seba ke lekî nêzê Lurkî û Farskî ya, binê tesîrê înan de menda. Ti ra zaf çekuyî girewtî.
| Lekî | |
|---|---|
| Zıwan | |
| Melumat | |
| Dewlete û mıntıqeyi | İran û Iraq |
| Amarê qıseykerdoğan | Environ 1 500 000 |
| Ware | İlam, Lurıstan, Hemedan, Leki û Zagros Mountains |
| Kodê zıwani | |
| ISO 639-3 | Lki |
| Glottolog | Laki1244 |
| Ethnologue | Lki |
| Xısusiyetê zıwani | |
| Alfabe | Alfabey Latinki û Arabic script |
| Keye | |
Lekî Başur Rojhilatê Kurdistan de, Lekîstan, Lorîstan, Îlam, Pahla û Hemedan de, hetê kurdanê Şîîyan ra yena qisekerdiş. Goreyê Anonby Lekî mabeynê Kurdkî û Lurkî de yew pird a.
Çend eşirî Lekan Başurê Kurdistan de Deşta Germîyan de ciwîyenê. Tirkîye de mintiqaya Haymana yê Enqere û Vakurê Kurdistan de zî eşîrî Lekan ra Şêxbizinî, Hemewendî estê û bi Lekî qiseykenê.
Fekê lekî
bıvurne- Biranewenî: Vakurê Loristanî
- Şêxbizinkî: Vakurê Kurdistan û Tirkiye
- Hersînî: Qezaya Hersînî (mabeynê Kirmaşan û Loristanî)
- Silaxûrî: Lekîstan (Başurê Hemedanî, mintiqaya Silaxûrî)
Lekî û lehçeyê binê Kurdkî û ziwanê binî
bıvurne| Lekî | Feylî | Kelhurî | Soranî | Kurmancî | Hewramî | Zazakî |
|---|---|---|---|---|---|---|
| wehar, vihar | wehar | wehar | behar, wehar | bihar, behar | wehar | wisar |
| tawsan | tawsan | tawsan | tawsan, hawîn, hamîn | havîn | hamna, hamîn | hamnan |
| payîz | payîz | payîz | payîz | payîz | payîz | payîz |
| varan, waran, veşt | waran | waran | baran, verişt, waran | baran | waran | varan |
| çem | çaw | çaw | çaw | çav | çem | çim |
| dit, afiret | dut | dut | kiç | keç, dot | kinaçê | kêna, kêneke |
| kur | kur | kur | kur | kur | kur, law | laj |
| gurdale | gurdale | gurdale | gurdale, gurçîle | gurçik | willk | gurçike |
| ayîl | minal | minal | mindal | zarok | - | gede, doman |
| wijim | xwem | xwem | xom | ez bi xwe | wêm | ez bi xo |
| minîş | minîş | minîş | minîş | ez jî / min jî | minîş | ez zî, mi zî |
| ketin | keftin | keftin | kewtin | ketin | kewtey | kewtene |
| aîtin, aîştin | xistin | xistin | hawêştin | avêtin | wistey, wiztey | eştene |
| (mi) hetim | (mi) hatim | (mi) hatim | (min) hatim | ez hatim | - | ez ameya |
| (mi) merim/mexwim | (mi) xwem/xwerim | (mi) xwem/dixwem | (min) exwem/dexom | ez dixwim | min meweru | ez wena |
| (mi) nanim hward | (mi) nan xwardim | (mi) nan xwardim | (min) nanim xward | min nan xwar | - | mi nan werd |
| (mi) nane merim/mexwim | (mi) nan xwem | (mi) nan xwem | (min) nan dexwim | ez nanê dixwim | - | ez nan wena |
| (mi) nanme mehward | (mi) nan xwardisim | (mi) na xwardêam | (min) nanim dexward | min nan dixwar | - | mi nan werdîn |
| (mi) hetime | (mi) hatime | (mi) hatime | (min) hatûme | ez hatime | - | ez ameya |
| (mi) hetüm | (mi) hatüm | (mi) hatüm | (min) hatibûm | ez hatibûm | - | ez amey bîya |