Lista vatışanê Latinki

Ena perre dı zıwanê Latinki ra vatışi estê.

A

A bove ante, ab asino retro, a stulto undique caveto
Verê gay, peyê heri u kışta gêji de tım amade be.

Ab uno disce omnes
Çiyê ra pêro bımıse (Virgilius, Aeneid)

A cane non magno saepe tenetur aper
Xozo kovi tım kutıkanê qıtekan rê beno werd.

Acta non verba
Kerdış, nê vatış.

Ad astra
Astaran sero

Ad multos annos !
Serrê weşi!

Ad oculos
Be çımanê xo (çımanê her kesan ver)

Ægroto dum anima est, spes est
Hete nêweş hılm keno, omıd esto. (Erasmus, Adages, 2.4.12)

Aut disce aut discede
Ya bımıso, ya şıro.

B

Barba non facit philosophum

Erdişe felsefey nêkeno (Plutarkhosi ra)

Bis repetita placent
Çiy ke dewır keno, gêj keno.

Bona diagnosis, bona curatio
Şınasnayışo hewl, dermano hewl.

C

Canis Canem Edit
Kutık, kutıki weno.

Canis sine dentibus vehementius latrat
Kutıko bêdından, hewl laweno.

Causa mortis
Sebebê mêrgi

Cogitationis poenam nemo meret
Qet kes rıyê delğey xo ra ceza heqe nêkeno

D

Dabit deus his quoque finem
No zi vêreno. (Vergillius)

De gustibus et coloribus, non disputandum
Waştışi u rengi nêwerêniyenê.

De mortuis nihil nisi bene
Merdışan ra tepeya gani ke tek teyna çiyanê hewlan bêrê vatış.

Decet imperatorem stantem mori
İmparator gani ke payan sero bımıro. (Vespasien)

Diem perdidi
Mı çımê xo kerdo vıni.(İmparator Titus)

Docendo discimus
Kamo kı musneno, museno.

Dulce et decorum est pro patria mori
Merdış wılati rê şirino u rındo. (Horatius)

E

E fructu arbor cognoscitur
Dari meywanê xo ra şınasiyeni.

Editio princeps
Çapo yewıno.

Est quaedam flere voluptas
Bermayış zi zewko.(Ovidius)

Et alii
Ê bini.

F

Faber est suae quisque fortunae
Her kes qederê xo nuseno.(Appius Cladius Caecus)

Fortis et liber
War u xoser

H

Habeas corpus
Bedenê xo, ê toyo.

Habemus papam
Yew papay ma esto.

Habent sua fata libelli
Kitab wayirê qederê xoyo.

Hic et nunc
Naca u nıka

Hodie mihi, cras tibi
Eyro ma rê, meşte to rê.

Homo homini lupus
Merdım kermê merdımio.

Hora fugit, stat jus
Dem vêreno, hıquq rameno.

Horribile dictu
Vatışê cı xofıno.

I

İd est
Yani

Id est genus hominum
Cınsê merdımi wınao. (Terentius)

Ignorantia iuris nocet
Kamo ke hıquqi nêzaneno, zerari vêneno.

M

Mala malus mala mala dat
Dara xırabe saya xırabe dana cı.

Manus dei
Destê homay

Medicus curat, natura sanat
Doktor tedawi keno, dorme hewl keno.

Mendacem memorem esse oportere
Gani ke virê zurkeri quwetın bo. (Quintilian)

Mors Certa, vita Incerta
Merg esto, heyat niyo.

N

Ne Jupiter quidem omnibus placet
Homa zi nêşeno her kesi zerreweş kero.

Nec verbum verbo curabis reddere fidus interpres
Tadaoğo raşt vatış be vatış nêçarneno. (Horatius)

Nec Hercules contra plures
Herkulo zi nêşeno vera dışmênan dı vındıro.

Nomen est omen
Name yew nışano.

Non omnia possumus omnes
Her kes nêşeno her çi kero.

O

Oculos habent et non videbunt
Çımê inan estê hema ê nêşenê bıvênê.

Omne ignotum pro terribili
Çiyo ke nêşınasiyeno, xırabi bınê cı esta.

Omnibus viis Romam pervenitur
Pêro ray şınê Roma.

Otium sine litteris mors est
Demo ke bênuştışi vêreno, kışeno.