Mistefa Barzanî
Mele Mistefa Barzanî, 14ê Adara serra 1903î de Dewa Barzan de ame dinya û 1ê Adara serra 1979î de paytextê Amerîka Waşîngton de weşîya xo vinî kerda.
| Mistefa Barzanî | |
|---|---|
 | |
| Melumato şexsi | |
| Dewlete | Iraq |
| Cınsiyet | Camêrd |
| Cayê biyayışi | Barzan |
| Biyayış | |
| Merdış | (Erbil Governorate de merdo) |
| Cayê merdışi | Washington D.C.(Kanserê cigera sıpey ra merd) |
| Wendış | M.V. Frunze Military Academy |
| Gure | Siyasetkar û Esker |
| Fıkır | PDK-Îraq |
| Domani | Masoud Barzani, Idris Barzani û Ubaidullah Barzani |
| İtıqad | İslam, Sufizm û İslamo Sunni |
Pîyê Mesûd û Îdrîs Barzanî û kalikî Neçîrvan Barzanî yo. Seba heqê Kurdan verba dewleta Îraqî dest kerd berz û wextê Cumhurîyetê Kurdistanî de generalê hezanê pêşmerge û ronayoxê PDK-Îraq o.
Gedeyîya xo de hetê hêzanê Osmanî ra tepişîya û Dîyarbekir de hepsî mend. 12 serrîya ey de birayê ci yo pîl Ebdulselam Barzanî hetê Osmanîyan ra ame îdamkerdiş. Serewedartişê 1919an de, verba Îngîlîzan kewt lec. 1931an de Kurdan newe ra verba Dewleta Îraqî sere dard we û heqê xo waştî. Serekê serewedartişî birayê ci yo pîl Şêx Ehmed Barzanî bi. Labelê Erebî, bi yardimî Îngîlîzan verba Kurdan serkewtî û Mistefa Barzanî sirgûnî Silêmanî bi.
Barzanî hetanê 1942an Silêmanî de mend. 1943an de bi eşîra xo rey de şi Rocvetişê Kurdistanî, bajarê Mehabad. Weyra de ronayîşê Cumhuriyetê Kurdistanî de xebatêka pîle kerd û verba dewleta Îranî kewt lec. Ronayîşê Cumhuriyetê Kurdistanî ra dima bi Wezîrê Şerî û payeya "Genaralî" dîyay ci.
Rijîyayîşê Cumhuriyetê Kurdistanî ra dima bi 500 hevalanê xo rey de şi Sowyetan. Hetanê 1958an weyra de mend. Bi sereameyîşê Ebdulkerîm Qasimî rey de ageyra û destek da ey. Labelê dima ra Ebdulkerîm Qasimî, sozê ke dîybî Kurdan ca nêardî. Mistefa Barzanî verba no rewşî ageyra Kurdistan û verba Îraqî Êlûla 1961an de serewedarna. No serewedartiş tarîxê ma de sey "Şoreşê Êlûl" name beno.
Mistefa Barzanî bi pêşmergeyanê xo rey de verba Ereban serkewt û zafaneyê Verocê Kurdistanî girewt binê destê xo. Axîr Ereban maxlubîyet qebul kerd û otonomîya Kurdan ra razî bî.
1970 ra pey têkîlîyê Îraq û Sowyetan verba başî şî û Sowyetan destekê xo seba Kurdan birna. Îraq ke Sowyetan ra paştî girewt, suwendê ke dayê Kurdan ca nêardî. Verba nê rewşî de bi serekîya Mele Mistefayî de Kurdan newe ra dest kerd berz û dişmananê Îraq, Îran û Amerîka ra destek girewt. Labelê serra 1975î de Îraq û Îran bi Pêameyîşê Cezayîrî amey wêre û Îranî zî destekê xo seba Kurdan birna. Û bi no hewa serewedartişê Kurdan sernêkewt.
1976an de nêweşîya Mele Mistefa Barzanî bîy xidar û seba tedawî şi Amerika û weyra de şi rehmet. Cinazaya ci bajarê Şîno yê Rocvetişê Kurdistanî de defn bî, labelê 1993în de xoserbîyayîşê Başûrê Kurdistanî ra dima cinazaya ci hewelîyay dewa Barzan.