Mutasyon jew genomi hucrey de vuriyayışo ke reza DNAyan de beno, name inano. Mutasyon her zeman nêşeno organizma ser de tesıro negatif ya zi tesıro pozitif kero. Mutasyono kee vıraziyeno, şeno mexsuli geni de vuriyayış, ya zi raşt u vıran (ğelet) karkerdışi geni ra engel megro. Mesi (meis, miyes) Drosophila melanogaster sero kari xaptiyayi u vecio meydan ki jew mutasyoni proteinan ke terefi genan ra vıraziyeni, %70ê no mutasyoni wayiri tesıri zerario, u nısbeti bini ke maneni, ya notr (bêtesır) ya zi kemi feyday xo est beno. [2]

Jew adukto kovalent, miyani benzo[a]pyrene u mutagen de aseno u DNA[1]

Mutasyoni şeni pêro kromozomi ke terefi rekombinasyono cênetiki ra vıraziyeno (bv. Duplikasyono cênetik) ihtıwa keri u a ri ra enê rekombinasyonê cênetiki genom de jew kopyay geni şeno bıvecnio. [3] Kopyabiyayışi genan qandê/semedi genê newey resnayışi jew çımeo, referanso u rıstımo.[4] Tewr newe geni, hem (eyni, teny) pi ra yeni u genê ke inan ra ver est biyi, inan ra vıraziyeni u a ri ra kopyakerdışi genan muhımo u ver dero.[5] Mısıl roşniya çımi merdumi de qandê/semedê roşniya diyene çiy esti u çı wext nê çiy vıraziyeni çeher (4) geni gureyeni: 3ê (hiri) nê genan qandê/semedê rengan diyayış (vinayene) gureyeni u jew binio ki seba şewe de diyene/vinayene gureyeno. Heme enê çehar genan tenya jew pi ra zêdebiyi.[6]

Jew geno esasi, çı wexçt kopyay cı mutasyon vınêna u fonksiyono newe gêno, şeno turê newey vırazo, bıresno. No kar zêdebiyayışi sistemi xeyli keno u waziyeti kopyakerdışi geni de deha asano, qolayo. No şekıl de dı genan de yew gen, yew fonksiyono newe qezenç keno, kopyay cı zi fonksiyono kıhani tırakerdışi ri devam keno, hıma fonksiyono kıhani vınêno.[7][8] Mutasyon de jew tipo bini ki, genê ke raveri kod nêbiyi, şifre nêbiyi, şeni pêro gêni newey vırazi, bıresni.[9][10]

Yew jenerasyono gênano newe, şeno hem zeman de letey genê ke kopya biyê pe bıgro, ihtıwa kero u be enê letey newey ra kombinasyonê newe bıresno u vırazo.[11][12]

Genê newey be pêrobiyayışi gênano ke raveri est biyi, kumeyi ke enê leteyan ra vıraziyeni, qandê kombinasyono newe vıraştene be yewbinan ra pêro beni u zey serbest u moduli wayiri fonksiyoni basiti hareket keni .[13]

Mısal sentazi poliketiti, enzimi gırdi ke antibiyotik vırazeni u zey her game xeta montaji de, heme dom de her kataliz zey ena game erzıni u se (100) gami beni u ninan dıma kume ihtıwa keni.[14]

Referansi bıvurne

  1. http://www.rcsb.org/pdb/explore/explore.do?pdbId=1JDG
  2. Sawyer SA, Parsch J, Zhang Z, Hartl DL (2007). "Prevalence of positive selection among nearly neutral amino acid replacements in Drosophila" Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 104 (16): 6504–10
  3. Hastings, P J; Lupski, JR; Rosenberg, SM; Ira, G (2009). "Mechanisms of change in gene copy number". Nature Reviews. Genetics 10 (8): 551–564
  4. Carroll SB, Grenier J, Weatherbee SD (2005). From DNA to Diversity: Molecular Genetics and the Evolution of Animal Design. Second Edition. Oxford: Blackwell Publishing. ISBN 1-4051-1950-0.
  5. Harrison P, Gerstein M (2002). "Studying genomes through the aeons: protein families, pseudogenes and proteome evolution". J Mol Biol 318 (5): 1155–74.
  6. Bowmaker JK (1998). "Evolution of colour vision in vertebrates". Eye (London, England)12 (Pt 3b): 541–7.
  7. Gregory TR, Hebert PD (1999). "The modulation of DNA content: proximate causes and ultimate consequences". Genome Res. 9 (4): 317–24.
  8. Hurles M 2004). "Gene duplication: the genomic trade in spare parts". PLoS Biol. 2 (7): E206.
  9. Liu N, Okamura K, Tyler DM (2008). "The evolution and functional diversification of animal microRNA genes" Cell Res. 18 (10): 985–96
  10. Siepel A (2009). "Darwinian alchemy: Human genes from noncoding DNA". Genome Res. 19 (10): 1693–5
  11. Orengo CA, Thornton JM (2005). "Protein families and their evolution-a structural perspective" Archived 2014-08-23 at the Wayback Machine. Annu. Rev. Biochem. 74 (1): 867–900.
  12. Long M, Betrán E, Thornton K, Wang W (2003). "The origin of new genes: glimpses from the young and old". Nat. Rev. Genet. 4 (11): 865–75.
  13. Wang M, Caetano-Anollés G (2009). "The evolutionary mechanics of domain organization in proteomes and the rise of modularity in the protein world". Structure 17 (1): 66–78.
  14. Weissman KJ, Müller R (2008). "Protein-protein interactions in multienzyme megasynthetases". Chembiochem 9 (6): 826–48