Peter Lerch
Peter Ivanovich Lerch (Ruskî: Пётр Иванович Лерх) (b. 1827, Rusya — m. 4 Êlule 1884, Hamburg)[1] yew oryantalîst, arkeolog, ziwannas û cigêrayox o.[2] Metnê kirdkî (zazakî) reya verên hetê Peter Lerchî ra ameyê arêdayîş.[3]
| Peter Lerch | |
|---|---|
 | |
| Melumato şexsi | |
| Dewlete | İmperatoriya Rusya |
| Cınsiyet | Camêrd |
| Biyayış | û |
| Merdış | |
| Cayê merdışi | Hamburg(Cerebrovascular disease ra merd) |
| Wendış | Saint Petersburg State University |
| Gure | Arkeoloğ, orientalist û numismatist |
| Zıwani | Ruski |
Cuwîyayîşê ey
bıvurneP. Lerch, Serra 1827 de Rusya de ame dinya. Mektebo verên û werteyên welatê xo de wend. Dima zî şi unîversîte. Serra 1850 de unîversîteya Saint Petersburg ra mezun biy. Qismê felsefe de wend. Serra 1851 de zî şîîra Farisan ser o yew kitab nuşt. No kitabê ey o verên biy. Serra 1884 û menga Êlule de Hamburg de merd.
Xebatê ey
bıvurnePeter Lerch miletanê rojhelat (şerq) ser o xebat kerdênî. No semed ra serra 1856 de şi bajarê Roslavl mintiqaya Smolensk. Nêzdîyê 100 hebî Kurdî uca de bî. Bajarê Roslavl, cayê qampa esîran biy. Rusan herb de esîr bigirewtên, înan ardîn no bajar. Serra 1855 de herbê Qirimî de Rusan, Usmaniyan ra esîrî girewt bî. Miyanê nê esîran de Kird û Kirdas zî bî. Nê esîrî zî bajarê Roslavl de mendîn.
Peter Lerch semedê xebata akademîk hîrê aşmî Roslavl de mend û Kurdan ra derheqê ziwan, tarîx û kulturê înan ser malumat arêday. Miyanê nê Kurdan ra qismek zî Kird bî. Sîwan ra dewa Qasan ra bî. Peter Lerch nê merdimî vistî qal û înan ra derheqê eşîranê welatê Sîwan malumat girewt. Badê cû zî pê nê malumatanê xo hîrê cîld yew kitab neşr kerd. Nameyê nê kitabî Forschungen über die Kurden und die iranischen Nordchaldäer biy.[3] Bênateyê 1856-1857 de no kitabê xo neşr kerd. Cîldo verên de behsê eşîranê Kurdan kerd. No qisim de behsê eşîrê Kirdan zî keno. Cîldo dîyin de metnê Kirdaskî (Kurmanckî) neşr kerdî. Cîldo hîrêyin de zî metnê Kirdkî neşr kerdî. No kitabê Lerchî semedê Kurdolojî kitabêko wayirê qiymetî yo. Peter Lerch Serra 1858 de şi Buxara, uca de gêrayişê arkeolojîkî viraştî. Serra 1876 de Saint Petersburg de kongreyê oryantalîstan a miyannetewî virazîya. No kongre de Kirdkî ser o yew munaqeşe virazîya. Metnê ke Lerchî neşr kerdbî, înan ser a no munaqeşa dewam kerd. No munaqeşe de yew perse ame meydan. Kirdkî gera miyanê lehçeyanê Kurdan de bêro qebulkerdiş? Na mesele ser o Peter Lerch xeylêk munaqeşe kerd. Lerch gore Kirdkî zî yew lehçeyê Kurdkî ya.
Çimeyî
bıvurne"Error: no |title= specified when using {{Cite web}}".
- ↑ The Consortium of European Research Libraries (CERL)
- ↑ "Kitabxaneyê Unîversîteya St.Petersburgî". Archived from the original on 2014-02-24. https://web.archive.org/web/20140224224815/http://www.library.spbu.ru/about/dir/.
- ↑ 3.0 3.1 Lerch, Peter J. A. (1857), Forschungen über die Kurden und die Iranischen Nordchaldaer - Band I, St. Petersburg