FAKİR VE YEDİ KARDEŞ ( MASAL) FEQIR U HAUT BIRAY (SANIKE) Dewa jü welati de haut bırai bené, zewna jü dewe de ki mordemé beno zaf feqır beno. Rozé ni haut bırai vané:

   • Béré  şime na feqir ré yerğateni.

Yé feqıri ki dı awresé ( Hergoş) xo bené, jü çéde caverdano, xanıma xo ra vano:

   • Xatun, ma some cıte, ez verva péroji awres verdan ra, yeno xevere dano to.  To maré werd poze hazır ke, ma yeme wene.

Feqir ‘ve haut bırauna soné hega cıte. Hata sondı cıte ramené verva sondi/Sandi feqir awreşi verdano ra, cıra vano:

   • So Xanıme ra vaze, maré werd pozo, ma ke sonde ameyme hazır vo!

Feqir awreşi verdano ra. Tenena cıte kené, verva sondi Feqir ve haut bırauna soné çé. Bırai niadané ke, awres hao kosede girediyao, xanıme ki werd kerdo hazır, bıray ve feqir ra nisené ro noné xo wené. Noni ra dıme bıray vané:

   • Bıra feqir bé na awresé xo ma rose, kesé ma çino maré non biaro cıte. Maré awe biaro cıte. Ma ke şime sayd, ma dıme ra werd biaro, awreş ververde zernu dame to.

Feqır beno raji, awreşi roseno, zernuné xo ceno. Bıray zernu dané cı, awreşi cené soné. Rozé na bırau ra jü sono sayd. Awreşi xo de beno sayd. Zernu erzeno ra vılé awreşi, cıra vano:

   • Awres nine bere hermeta mıde, cıra vaze ‘werd hazır kero, ez ke sonde amune, wen’  Awreşi verdano ra.

Sayd ra tepiya sono çé, xanıma xora perskeno, vano:

   • Xatun awres ame çé?

Xanıme vana:

   • Mı awres nédi! sene awreso?

Mordemek vano:

   • Weyy! U waxt feqıri ma xapıtıme!

Xevere dano bırauné xo vano:

   • Ey ma xapıtıme, awres çé néamo, urze şime héfé xo bıjerime!

Haut bırai urzené ra kuné téare, soné çé yé feqıri. Cıra vané:

   • Tu ma xapıtıme! Awreşi zern berdé, xevere ki xatune néda. Ma ameyme tora cırmé ney perskerime.

Feqır vano:

   • Ez ça sıma bıxapnine! Niadé awresé mı hao kosede giredayéo. Yé sıma taliyé sıma çino, ez se bıkerine!

A roze bıray feqır ré bené meyman. Yi ke pesewe şi hewn ra, feqır a rayé urzeno ra, zernu keno qına here. Here ano zerré boni de, peyé çéver de giredano, sono kuno ra. Here ke fısqi kena, qıne ra zerni gınené waro. Eke bi soder, bırai urzené ra ke şeré çé. Çıturi ke çéver kené ra, here u zernu vinené. Pé sabené, feqır ra pers kené vané:

   • No çıko?

Feqır vano:

   • Tew! Mı ewro sımer da cı, heni néviyené here péro zerni kerdené.

Bıray vané:

   • Seviyo bi na hera xo na rose! Hurende çı vazena dame to!

Feqır vano:

   • Şéré mıré des kodi ( Tenekey) genım biaré, here dan sıma.

Bıray soné, des kodi genım ané dané feqıri, here céné soné. Naé sera feqır vano:

   • De xoré bijeré şéré, hire roji u hire sewi towa cı medé! U waht sımaré teyna zernu kena.

Bıray here cené soné, bené axurede giredané. Here bınde qate cılu finéve ra, hıre roji u hire sewi here sero çéver ranékené. Roza çorine soné ke çı biviné! Here gına pésero, gesde - téste gever biya. Bıray zaf qariné, hérs bené! Vané:

   • Urzé şıme leé feqıri, na raé mızé saré deyio. Eyré endi xeleşiyaéne çina!

Dot, heto bindé feqır tersu ver berveno, jiveno, xanıma xora vano:

   • Cinik, ez loqla bariye ken pıré goni erzenra vılé tu. Bıray ke amey, ez tora van, ‘ urzé maré non bia.’ Tı u waxt vaze, ‘ urzé noné xo eve xo biaré!
   • Dımera ki ez şimşer erzon ra vılé tu, goni verdan ra to ser. To xo ero merdene de. Ez tutıke / vilike an, peé tode puf ken, ken tutturiye. Tı raurze, wes ve!

Bıray soné ke feqıri bıkısé, feqır ine ( yine) duri ra vineno, Dotra verva cı yeno, onciya ine keno meyman. Ciniya xora vano:

   • Xanım urze meymanu ré non biya, xızmete bıke.

Cinike vana:

   • Mıré çı. Urzé noné xo eve xo biaré!

Feqır qarino, eve hérs beno şımşeri ro, erzenora vılé cinike ra. Corde goni verdano ra cinike ser. Cinike çikena, jivena xo erzena hard, berqeştiya mırena, Feqır tutıke céno, peyé cinike de pufkeno. Cinike yena ra xo, Bena wes, urzena ra xo ser. Haut bırai péro pia hurendiya xode moté cı bené, sas bené, vané;

   • Bıra feqır, bi na tutıka xo ma rose! Xoré berime pé cinikuné xo térvia kerime.

Feqır vano:

   • Mekeré! Tutıka mı mewazé, mıra meceré!

Bırai eve zor feqıri ra tutıke céné, eve çéf soné çe. Bırau ra her roze jüé tutıke céno. Cinikuné xora qesu vané, emır dané, ciniku ke vatena yine hurendi néarde, eve hérs şimşer erzéné ra vılé ciniku, kısené.Tutıke cené, pufkené pufnékené, ciniki nébené wes. Hautemena ki cinikuné xo eve na féndi kısené.... Haut bıray vané:

   • Ma na rae ey wes néverdame! Ey endi gereke bıkışime! Hayderé rew şime!

Bıray dariné we, jü helmde çé feqıri de vejiné. Feqır evé fendu xo keno hazır. Bıray ke amey, oncia verva cı sono, eve zono wes cıra vano:

   • Bıraéné!  Axa’éné! Ez se bıkeri, yé sıma taliyé sıma çino. Qederé sıma şiao. Sıma di, mı veré çımuné sımade cinika xo kıstei dımera evé tutıke kerde wes.

Bıray ceréné ra cı vané:

   • Ma sond werdo, gereke tu na raye bıkışime!  Na defa to ma destra néxeleşina!

Dest u paé feqıri giredané, kené xaşiye ke béré uwe ( Awe) erzé. Bené féké çemi, gosdané ke vengé dawılu (sazu) yeno. Jümini ra pers kené, vané :

   • Béré xoré şime veyve, pize xo mırd kerime.  Ura tepia yeme ney erzeme çémı.

Téde vané ‘ Heya. Xaşiye kınare/kışta çémi de caverdané soné veyve. Feqır gosdano ke qırra qırra mali, qoraşiyé gau yeno. Zerré xaşiede zırçeno, vano:

   • Néé!  Néé!  Nécon, nécon! Ez çéna pasay nécon! Nécon, nécon!....

Vengé feqıri sono gosé şüani. Şüane yeno leé xaşiye, pers keno, vano:

   • Bıra bıra  çıko, çı nécena?

Feqır vano :

   • Mıra vané bé, çéna pasay bijé, ez çéna pasay nécon, coka des u paé mı giredé. Ez kerduné zere xaşiye, mı erzené uwa/awe. Né né nécon, ez çéna pasay nécon!

Şüane vano:

   • Bıra se beno tu bé na béla malé mı bıje, ez hurenda tode kun zerré xaşiye. Yi ke amey, cıra van, ez çéna pasay con’.

Şüane, feqır zerré xaşiye ra vezeno, eve xo kuno cı. Feqır ki mal u gau céno sono çé. Şüane gosdano ke , nejdira veng yeno, zırçeno vano:

   • Con, con,  ez çéna pasay con! 

Haut bırai hesnéné, vané:

   • Def be so uza ra kutıko qol, tu kama ke, çéna pasay bijeré!

Haut bırai bené xaşiye ro erzené zeré çemi, zere xaşiye de bena xula xula şüanéyi. Haut bırayi ceréné ra yené dewe. Yené ke çı bıviné, niadané ke feqır ine ra rew amo dewe béla mal u gai verdera yeno nat/ na het, sono dot. Bıray sas bené vané:

   • Çévésaé ma tı esta uwe ( Awe), tı çıturi vejiya ama!

Feqır vano: Tew! Sıma ez estuné uwe, mıré xér kerd. Ala şeré bıné golé Çémide, cao xori de niadé, çı çino ke! Mal u gay....! Hewl u xırav mı ve na feqıréna xo na bélé mal u gay day are. Sıma ke péro piya şéré dinya - dar çimi ané! Haut bıray dariné we soné feké çemi, eke reşti cao xori, bırao qız damis nédano, lerze keno, vırende xo erzeno uwe. Xori ra bıné uwe ra xulxule yena, bıxe bıxe yena. Bıraé bıni vané:

   • Niade, niade hawo bıné uwede mal u dowori fetelneno! Desınde bıraé bıni péro xılé zeré çemi dané, bınde beno bıxa bıxa xo, péro xeneqiné.

Feqır. Eve na qeyde endi inera xeleşino, dımera ki mal u mılké haut bırau céno xo ser, dewe de dewran rameno, murodé xo keno.

Qeseikerdoxe : Reyfa Aydın Arekerdox : Tekin Yıldırım Tarıx : 1992 Caé vatışi : Berlin ( Na sanıke Désım de qeseibena).