Sistemo operatif

Sistemo operatif zıwanê komputeriyo u komputeri qontrol keno.

Programi

Sistemê operatifi (SO bı ingiılizki OS)
Programi bini (programê aplikasyoni)
Zıwanê programi

Sistemê operatıfi çıçiyo?

Bekçiyê kompitori yan zi zıwanê ciyo. SO (Sistemê Operatıfi) qontrol keno ka kamcin zıwan bı kamcin proxramidır qısey keno u ka bı senin babeta pêdır élaqa (komunikasyon) ronenê. SO dıma sera 1960 dı roneya (vırazya). SO qontrol keno ka proxramê nusteyê makinay, qertê vengi, qertê interneti (élaqay neti), qertê monitor (ekran) u êy çiyê bini senin gürweyenê

Sistemê operatifê lokal (méhli)

Peyniyê sera 1970’an dı DOS bı zıwandê şeklana vırazya u nêy dı merdım mecbur bı xü qomando dayê. Ka kompitor sekero u se nêkero. Babet: <dir>

Miyanê serandê 1980’an dı merdım imkanê grafiki rona u gürweynayenda kompitori kerdı bêqod. Fıkrê aliman no bi kı insan rtesım dıha réhet vineno u imkanê grafiki dı dıha réhet gürweyê xü dom keno. Yani qandê héme proxram u doküment merdım ikon (dosya) vıraştı. Peyniyê nêy proxraman dı o kı her tım gürweyayê u sitemi qontrol kerdê fına DOS bi. PC dı SO yê sıfteyını (dıma Apple) WIN 3 bi. Merdım şeno no sistemi bı piyaza bıdo pêver. Şimado bıhuwê vacê élaqa piyaz u kompitor çıçiyo. Élaqa cı noyo kı DOS u WIN piya ze piyazi ya qat qat bi. Yani héme hérf, şekıl, amor u çiyê bini ze resım resayê monitor. Gürwe ardoxê kompitori peyni dı sebi, çıçi bi êy nêdiyê.

Nıka mayê WIN XP u WIN Vista gürweynenê u tiya dı SO+grafik éyniyê. U bekçılıxeyda élaqay kenê.

Çımeyi

Kıtabê Faruk İremet "Allmänt IT" (bı Swêdki).