Vladimir Lenin
No nuşte standardanê Wikipediya ra peyser mendo u zerrekê xo hewl niyo! No nuşte gani dest ra ravêro u reyna bınusiyo!
|
Vladimir Lenin ya zi namey xoyo tam Vladimir İlyiç Ulyanovo. Labelê namey xoyo zehf yeno zanayiş Lenino. Sere 22 Nisane 1870 de Simbrisk de ameyo dinya û 21 Çele 1924 de Moskowa de merdo. Yew siyasetkarê do Ruso. Fikrê xo sosyalisto. Sereki Dewrımê Tişrinê verêni kerdo. Serê Marksizmi de vınderto û zehf çi heqa sosyalizmi de nuştê. Verê eni de teoriye cê zey Leninizm zi yena zanayış.
Vladimir Lenin | |
---|---|
Melumato şexsi | |
Dewlete | Yewiya Sowyeti |
Cınsiyet | Camêrd |
Cayê biyayışi | Ulyanovsk |
Biyayış | |
Merdış | (Mezelcay Lenini de tırb biyo) |
Cayê merdışi | Bolshiye Gorki |
Sebebê merdışi | (Gonibıyayışê mezgi ra merd) |
Wendış | Faculty of Law, Saint Petersburg State University |
Pi | Ilya Ulyanov |
Maye | Maria Ulyanova |
Zıwani | Ruski, Fransızki, İngılızki û Almanki |
Partner | Nadezhda Krupskaya |
Peyên | Alexei Rykov, Alexei Rykov û Lev Kamenev |
İqtıdariye | , , , , , û -, , , , û |
Xanedan | Blank family |
İmza |
Domanin û Cıwaniya Lenini
bıvurneLenin lacê piyêke memurê Rusi namey cê İlya Nikolayeviç Ulyanovo û namey maya ey zi Maria Aleksandrovna Ulyanova. Lenin Kıliseya Ortodoksanê Rusi waftiz biyo. Serey serranê heyatê xo de dı çiyanê ke zehf decinê yenê serey Lenini. Ê yewıne merdişê piyê ey sere 1886 de û ê dıyine zi dalıqnayişê bıray eyo. Bıray ey waşto kı Çarê Rusi bıkışo labelê ame bı tepışnayişi û dıma ra zi ame bı dalıqnayişi.
Serrê Dewrımi
bıvurneLenin dimay ke çend serran Samara de xebetiyo sere 1893 de St. Petersburgde nışt ro. Ay serande serê Markisizmide vındert. 7 Kanun 1895de ame tepışnayişi. Dımay 14 aşman Shushenskoye ke Sibiryadarê hame sirgun kerdışi. Sere 1898de yew sosyalist cênike dır namey aya Nadejda Krupskaya bi zeweciya. Dımay ke cezay ê qedya şı çend tewir welatanê Ewropa .
Dewrımê Şıbati
bıvurneDewrımê Tışrino Verêni
bıvurne8 Teşrinede hetê kongreye Sovyet Rusiser zey Serekê konseyê şari ame weçinayişi. Lenin bı eno weçinayişi bıbı serekê Rusya. 24 ê Oktobere 1917 de Lenin û embazanê ê ixtılal kerd û Rusya kerde bınê fermane xo.
Teşkılatê İstihbarati
bıvurneEnternasyonela III
bıvurneLecê Miyanê Rusya
bıvurneNEP
bıvurneSerrê peyêni
bıvurneMergê Lenini
bıvurneLenini rê suiakst ame bı kerdışi û bıbı dırbetın. Fişege ameya mılê êde bi û omure êrê zırar dabı. Sere 1922 de felc vêrna û kişte êye raşte bi puç. Têra serede felco dıyıne zi vêrna û xo siyasetra duri da. Adare 1923 de felcê hirıne vêrna û nêşka hındi qesey bıkero û heya mergê xo miyanê cayde mend. Lenin 21 Çele 1924 key pancas û dı serebı Moskowa de merd.
Bıvênên
bıvurne