Wextê Pire
Wextê Pire yew wextê mewsımê wesario serdo ke be hesabo kehan (Teqwimê Juliyeni) 29.03 - 03.04., be hesabo newe (Teqwimê Gregoryani) kewno rocanê 11.04. - 16.04. Ê rocan ayam (hewa) zaf beno serd. Oyo ke serranê peyênan de tesirê vıriyayışê iklimi ra nê roci endi zey veri serd nêbenê.
Zıwan u kulturanê Anadoli u Mezopotamyaê binan de ki nê rocan be şanıka pire (cenıka kokıme) be bızekanê xo ra terif benê. Vacime ke, Ermeniy nê rocan rê vanê Paṙvi Ulerə (Պառվի Ուլերը) "bızekê pire".
Şanıka Wextê Pire
bıvurneWaxtê Pire (be Zazakiyê Dêsımi)
Serra yewe zımıstan zaf çetın yeno. Pirê zi zerrê bani de bınê sepete de qaytê şeş bızêkanê xo kena. Eke miyanê Nisani de vırar dan ra belekiye asena, pire eşqanê xo ra pasqule kuyina sepete ra. Sepete gêna xo dest, erzena. Çıke wıni (heni) zanena ke vera Gulane de bızêkê xo serd ra xelesınê ra. Hama xapina. O ra tepia vewre wıni (heni) varena dınyaa ser ke, ra u olaği gêriyenê. Bızêkê pire têde veyşaniye ver qır benê, qe yewê nêreseno wesar. Hirê teni Mart de, hirê ki Nisane de mırenê. Coka “Waxtê Pire” hirê roci peyniya Marti ra, hirê roci ki serê Nisane ra gêno.
Çıme
bıvurne- Cengiz Aslan, Ware 09, 1996