Zazakiyê Grafematikio Standard:
- Peybend -ış zıwano standard de naman ifade keno.
- Peybend -en zıwano standard de wextqısan ifade keno.
| varyantê çekuye
|
çekuya standarde
|
eslê çekuye
|
netice
|
| nuştoğ, vatoğ, kerdox, vıraştox |
-oğ |
ermenki: -oğ oɫ |
Şablon:Done
|
| dewıc, dewıj, dewız |
-ıc |
|
Şablon:Done
|
| kerdış, bermayis, gırewtış, qırayis |
-ış |
farskiyo miyanên: -ışn |
Şablon:Done
|
| kerdene, kerdenı, kerden |
-en |
farskiyo miyanên, partki: -en |
Şablon:Done
|
| verên, miyanên, verin, miyanin |
-ên |
|
Şablon:Done
|
| zürker, zürkar, nuşkar, wendekar, karker, karkar |
-kar |
ewıstki: kāre- |
Şablon:Done
|
| varyantê çekuye
|
çekuya standarde
|
eslê çekuye
|
netice
|
| ni-, nı-, nê- (nımune: nêweş, nêkeno) |
nê- |
ewıstki: ne- |
Şablon:Done
|
Zemirê kesan:
| pers/num
|
varyantê çekuye
|
çekuya standarde
|
eslê çekuye
|
netice
|
| Rectus
|
| 1.sg. |
ez, az |
ez |
ewıstki: ezêm, partki: ez |
Şablon:Done
|
| 2.sg. |
tı, tu |
tu |
ewıstki: tū-, farskiyo khan: tu- |
Şablon:Done
|
| 3.sg.m. |
o, u, aw, wı |
o |
partki: ō |
Şablon:Done
|
| 3.sg.f. |
a, aya, ya |
a |
|
Şablon:Done
|
| 1.pl. |
ma |
ma |
ewıstki: āhmāke- |
Şablon:Done
|
| 2.pl. |
şıma, sıma |
şıma |
ewıstki: xşmāke- |
Şablon:Done
|
| 3.pl. |
ê, i |
ê |
|
Şablon:Done
|
| Obliquus
|
| 1.sg. |
mı(n), mın |
mı(n) |
partki: men |
Şablon:Done
|
| 2.sg. |
to, tu, tü, tı |
to |
|
Şablon:Done
|
| 3.sg.m. |
ey, yı, yi, i |
ey |
|
Şablon:Done
|
| 3.sg.f. |
aye, aya, yê |
aye |
|
Şablon:Done
|
| 1.pl. |
ma |
ma |
ewıstki: āhmāke- |
Şablon:Done
|
| 2.pl. |
şıma, sıma |
şıma |
ewıstki: xşmāke- |
Şablon:Done
|
| 3.pl. |
inu, inan, yin |
inan |
|
Şablon:Done
|
Sufiksê zemiranê kesan:
| varyantê çekuye
|
çekuya standarde
|
eslê çekuye
|
netice
|
| ezan, ezon, ezane, ezune, eza, ezu, ezo |
ezan |
farskiyo miyanên, partki: -ān (konyunktif) |
Şablon:Done
|
| tıya, tıyi, tıyê, tıyay |
tıyay |
farskiyo miyanên: -āy (konyunktif) |
Şablon:Done
|
| oyo, uyu, awo |
oyo |
partki: ō |
Şablon:Done
|
| awa, aya, ayawa |
|
|
|
| mayim, mayime, mayi, mayê |
|
farskiyo miyanên: -ēm |
|
| şımayê, şımayi |
şımayê |
farskiyo miyanên: -ēd |
Şablon:Done
|
| êyê, iyi |
êyê |
farskiyo miyanên: -ēnd |
Şablon:Done
|
Zemirê demostrativi:
| pers/num
|
varyantê çekuye
|
çekuya standarde
|
eslê çekuye
|
netice
|
| Rectus
|
| Maskulin |
no, eno, ano, ın, en |
no, eno |
|
Şablon:Done
|
| Feminin |
na, ena, ana, ına |
na, ena |
|
Şablon:Done
|
| Plural |
nê, enê, ani, ni, ıni |
nê, enê |
|
Şablon:Done
|
| Obliquus
|
| Maskulin |
ney, eney, ani, ni, ıni |
ney, eney |
|
Şablon:Done
|
| Feminin |
naye, enaye, anaye, ınaye |
naye, enaye |
|
Şablon:Done
|
| Plural |
ninan, eninan, aninu, ninu, ınin |
ninan, eninan |
|
Şablon:Done
|
| Kasus
|
singular masculine
|
singular feminine
|
plural
|
eslê çekuye
|
| Rectus |
-ê |
-a |
-ê |
|
| Obliquus |
-ê |
-a |
-an-ê |
farskiyo miyanên: -ān
|
| Kasus
|
Formê be izafey
|
mane
|
| Rectus |
her-ê ciran-i |
komşunun (eril) eşeği (eril)
|
| . |
her-a ciran-i |
komşunun (eril) eşeği (dişil)
|
| . |
her-a ciran-e |
komşunun (dişil) eşeği (dişil)
|
| . |
her-ê ciran-i |
komşunun (eril) eşekleri (çoğul)
|
| . |
her-ê ciran-an |
komşuların (çoğul) eşekleri (çoğul)
|
| Obliquus |
her-ê ciran-i |
komşunun (eril) eşeğini (eril)
|
| . |
her-a ciran-i |
komşunun (eril) eşeğini (dişil)
|
| . |
her-a ciran-e |
komşunun (dişil) eşeğini (dişil)
|
| . |
her-an-ê ciran-an |
komşunun (eril/dişil) eşeklerini (çoğul)
|
| . |
her-an-ê ciran-an |
komşuların (çoğul) eşeklerini (çoğul)
|
Atributi:
| funksiyon
|
kasus
|
genus
|
substantive
|
adjektive
|
mane
|
| Prädikativ |
Rectus |
m.sg. |
her-Ø |
gewr-o |
eşek (eril) gridir
|
| . |
. |
f.sg. |
her-e |
gewr-a |
eşek (dişil) gridir
|
| . |
. |
pl. |
her-i |
gewr-ê |
eşekler grilerdir (çoğul)
|
| Attributiv |
Rectus |
m.sg. |
her-o |
gewr-Ø |
gri eşek (eril)
|
| . |
. |
f.sg. |
her-a |
gewr-e |
gri eşek (dişil)
|
| . |
. |
pl. |
her-ê |
gewr-i |
gri eşekler (çoğul)
|
| Attributiv |
Obliquus |
m.sg. |
her-ê |
gewr-i |
gri eşeği (eril)
|
| . |
. |
f.sg. |
her-a |
gewr-e |
gri eşeği (dişil)
|
| . |
. |
pl. |
her-an-ê |
gewr-an |
gri eşekleri (çoğul)
|
Wextê nıkay (present) indicative:
| varyantê çekuye
|
indicative
|
eslê çekuye
|
netice
|
| manenan, manenon, manenane, manenune, manena, manenu, maneno |
ez manenan |
farskiyo miyanên: -ān |
Şablon:Done
|
| manena, maneni, manenê, manenay |
tı manenay |
farskiyo miyanên: -āy |
Şablon:Done
|
| maneno, manenu |
o maneno |
partki: ō |
Şablon:Done
|
| manena |
a manena |
|
Şablon:Done
|
| manenim, manenime, maneni, manenê |
|
farskiyo miyanên: -ēm |
|
| manenê, maneni |
şıma manenê |
farskiyo miyanên: -ēd |
Şablon:Done
|
| manenê, maneni |
ê manenê |
farskiyo miyanên: -ēnd |
Şablon:Done
|
Wextê nıkay (present) continuative:
Wextê nıkay (present) subjunctive:
Wextê nıkay (present) imperative:
| varyantê çekuye
|
imperative
|
eslê çekuye
|
netice
|
| - |
- |
- |
-
|
| bımane, bımanı |
tı bımane |
|
Şablon:Done
|
| bımano, u bımanu |
o bımano |
partki: ō |
Şablon:Done
|
| bımano |
a bımano |
partki: ō |
Şablon:Done
|
| bımanime, bımanim bımani, bımanê |
ma bımanime |
farskiyo miyanên: -ēm |
|
| bımanê, bımanên, bımanin |
bımanên |
|
Şablon:Done
|
| bımanê, bımani |
ê bımanê |
farskiyo miyanên: -ēnd |
Şablon:Done
|
Wextê veri (preterite):
| indicative
|
continuative
|
| ez mendan |
ezo mendan
|
| tı menday |
tıyay menday
|
| o mend |
oyo mend
|
| a mende |
awa mende
|
| ma mendime |
mao mendime
|
| şıma mendi |
şımaê mendi
|
| ê mendi |
êyê mendi
|
Wextê veri -gumankerdene- (perfect):
| indicative
|
continuative
|
| ez mendan |
ezo mendan
|
| tı menday |
tıyay menday
|
| o mendo |
oyo mendo
|
| a menda |
awa menda
|
| ma mendime |
mao mendime
|
| şıma mendê |
şımaê mendê
|
| ê mendê |
êyê mendê
|
Wextê veri -raverberdene- (imperfect):
| varyantê çekuye
|
indicative
|
subjunctive
|
eslê çekuye
|
netice
|
| mendêne, mendên, mendin |
ez / tı / o / a / ma / şıma / ê mendêne |
... bımendêne |
partki: -ahêndê |
|
Wextê veri ra raver (pluperfect):
| indicative
|
| ez mend bi
|
| tı mend bi
|
| o mend bi
|
| a mend bi
|
| ma mend bi
|
| şıma mend bi
|
| ê mend bi
|
Wextê veri ra raver (pluperfect):
| participium
|
neri
|
ma[y]ki
|
xeylê
|
| agentive |
- |
- |
-
|
| preterital |
mende |
mendiye |
mendey
|
- Peybend -e çekuya de maykiye ifade keno. No veng taê fekanê Zazaki de vurriyo, biyo ı ya ki nêmendo, erziyo u biyo vindi.
- Vocative, halê vengdayışio neri
- vocative, halê vengdayışio mayki
| varyantê çekuye
|
çekuya standarde
|
netice
|
| daê!, dayê! |
? |
|
| waê, wayê |
? |
|
