Atêna
Atêna (be Yunankiyo Newe: Αθήνα [aˈθina], Athína; Yunankiyo Kıhan: Ἀθῆναι [Athēnai]) bacarê Yunanıstania u caê xo verocê Yunanıstani dero. Atêna hem paytexta, hem ki bacarê Yunanıstania tewr gırda.
Atêna | |
|---|---|
 | |
| Melumat | |
| Dewlete | Yunanıstan |
| Welat | Attica û Attica Basin |
| Merkezê idarey | Yunanıstan, Attika û Belediyay Atêna |
| Ware | Belediyay Atêna û Achaea |
| Erd | 39 km2 |
| Nıfus | 643 452 |
| Berziye | 74 m |
| Serdar | Kostas Bakoyannis |
| Kodê têlefoni | 210 |
| Letey saete | Eastern European Time |
| Kodê postey | 104 xx-106 xx |
| Zıwano resmi | Yunanki |
| Sazbiyayış | Verê VIIhezarİR |
| Qıta | Ewropa |
| Geokod | 264371 |
| Website | www.cityofathens.gr |
| Wikidata sera bıvurne | |
Tarix
bıvurneTarixê Atêna xeylê kıhano. Seserra 5 - 3 V.İ. (Verê İsay) Atêna biya merkezê zagon u siyasetê Yunanıstani. Medeniyetê ğerbi Atêna ra biye vıla. Fıkrê demokrasiye Atêna ra veciyawa. Filozofanê zey Aristoteles u Eflatun bacarê Atêna dı ameyê dınya u felsefey xu kerdo vıla. Feqet serra 529 de İmperatoriya Bizansi Mektebê Felsefey qefılna (gırewt) u statüyê Atêna zaf bi qıc. Serra 1458i de İmperatoriya Usmanıcan Atêna Bizansi ra gırewt. İmperatoriya Usmanıcan çeharsey serri Atêna idare kerde. Wextê Cengê Yunanan u Tırkan (1821 – 1831) de Atêna biye xosere u paytextê Yunanıstani. Serra 1931i de 5.000 merdumi Atêna de cıwiyaêne. Labelê hıkumetê Yunanıstani Atêna newe ra vıraşte. Serra 1896i de olimpiyatê Atênao modern tede kay kerd.
İklım u nıfus
bıvurneİklimê Atêna ê Deryaê Sıpêyo, ayamê (hewa) xo honıko. Labelê zımıstani zaf varan vareno. Tici zaf erzena. Erdê Atêna her daim kheweo (kıhoyo). Hama problemê trafik u leyşıniye ra hewa zaf gırano.
Ewro nıfusa Atêna 750.000a, feqet nıfusa metroy 3,7 milyona. Zaf mıxtelıf mılleti tede cıwiyenê: şarê Ereban, Pakıstanıcan u Arnawuti tede zafê.
İqtısad
bıvurneBacarê Atêna zaf moderna. Banê xeylê mımarinê mıkemmeli vıraziyaê. Atêna merkezê huner u zagon u siyaset u edustriy u iqtısadia. Sektorê turizm u umete (homete) zaf gırda. Semedê (sebeta) ziyara Zeus u Akrapolis u muzeyan ra zaf turisti şınê Atêna.
Semti
bıvurne_Municipalities_g2.jpg)
- Kallithea
- Moschato
- Tavros
- Egaleo
- Agia Barbara
- Chaidari
- Peristeri
- Petroupoli
- Ilion
- Kamaterò
- Agion Anargyri
- Nea Chalchidona
- Nea Filadelfia
- Nea Ionia
- Iraklio
- Metamorfosi
- Likovrissi
- Pefki
- Maroussi
- Kifisià
- Melissia
- Nea Eritrea
- Ekali
- Nea Pentelis
- Penteli
- Vrilissia
- Chalandri
- Agia Paraskevi
- Cholargos
- Papagos
- Neo Psichikò
- Psichiko
- Filothei
- Galatsi
- Zografo
- Kesariani
- Vironos
- Ymetto
- Dafni
- Nea Smirni
- Paleo Falirou
- Agios Dimitrios
- Ilioupoli
- Argiroupoli
- Alimo
- Elliniko
- Glifada
Sûkê bıray
bıvurneAmsterdam, Athens, Ashgabat, Barselona, Pekin, Beyrut, Beytullahim, Bogota, Bukreș, Kazablanka, Chicago, Şam, Domodedovo, Famagusta, Estanbol, Ljubljana, Los Angeles, Kiew, Madrid, Meksiko City, Moskowa, Napoli, Lefkoşa, Rebat, Reggio Calabria, Rio de Janeiro, Santiago, Serayevo, Seul, Sofya, Syracuse, Tirana, Washington D.C., Yerêvan, Boston, Cluj-Napoca, Montreal, Cenova, Floransa, Buenos Aires, Lizbon, Cali, Prag, Xi'an, Warşowa, Tıflis, Havana, Cusco, Amsterdam, Atlanta û Belgrad