Efğanıstan: Ferqê çımraviyarnayışan

 

Paytextê Efğanıstani suka [[Kabıl]]io. Nıfusê xo 31,889,923yo. Xelkê Efğanıstani [[Peştun]], [[Tacık]], [[Xezer]] u [[Ozbek]]an ra yeno pêser. Zıwanê xoyo resmi [[Farski]] u [[Peştuki]]yo. Sistemê idarey [[cumurêt]]o. Efğanıstani serra 1919ine de xo reyna ra, xoseriya xo ilan kerde. Reisê cı [[Hamit Karzai]]yo.

Efğanıstan de zaf kohi estê u Efğanıstan zaf kohın u berzo.Rocakewtış de [[Kohê Hindukuş]]i,veroc de [[Kohê Çeğay]] u zıme de [[Pamir|Kohê Pamir]] estê.Berziyo '''Nowşak'''i 7492 metreyo u Efğanıstan de cayo de tewr berzo.Rocawan u verocê Efğanıstan kohın niyo ema eno erdi de ro niestê/çıniyo u cenaney nêbeno.Efğanıstan de royê [[Amu Derya]],Helmend, Farahrud, Murgap u Herirudi estê.İklimê Efğanıstani iklimê serdo.Zımıstani zaf serdo u amnani zaf germo.<ref>http://afghanistan.cr.usgs.gov/earthquake-hazards</ref>

Tarixo Efğanıstan kıhano.Efğanıstan de tewr raver İ.V 500 de İrani hukım kerdo.Bahdo [[İskedero Gırd]] erdê Efğanıstani işğal kerdo u [[Baktriya]] saz biyo.Baktriya serra İ.P 50 de xırab biyo u İP. 50-125 de [[Skiti]] hukım kerdo.Dewrê Miyanên de erdê Efğanıstan de Tahiriy,Samaniy,Ğazneviy,İmperatoriya Selçukiyano Gırd,Xarezmşahiy,Moğoli u Timuriy hukım kerdo.Mabênê seserra 14ıne - 19ıne de Efğanıstan de [[Baburi]] hukım kerdo u Efğanıstan zaf biyo qewetıno.Seserra 19ıne de be gırdbiyayışê kolonizasyon lecê [[İngıltere]]-[[Efğanıstan]] sıfte biyo.1839-1842 miyan de [[Leco İngıltere-Efğanıstan I]] biyo u eno lec de Efğani biyo ğelib.Serra 1878 de anciya leci sıfte biyo u eno lec de Efğanı biyo meğlub.Tewr pey 1919 de yew lec ameyo meydan u Efğanıstan biyê xosere.Dewrê Modern de Efğanıstan de dı leci biyo.Kanun 7,1979 – Şıbate 15,1989 miyan de [[Leco Sowyet-Efğan]] ameyo meydan.Serra 2001 de anciya Efğanıstan de lec sıfte biyo u nêqediyeno,ewro Efğanıstan de lec estê.<ref>http://www.iranicaonline.org/articles/anglo-afghan-wars</ref>

Efğanıstan yew cumhuriyeto de İslamiyo u qanuno Efğanıstani qanuno [[Şeriat]]o.Efğanıstan ben 21 wılayeti ([[Peştuki]]:ولسوالۍ

volasvaleyi) ;

{|

|

|

|}

Nıfusê Efğanıstan 30,419,928o<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2119.html?countryName=Afghanistan&countryCode=af&regionCode=sas&#af</ref>

{| class="wikitable sortable" style="width:65%; float:center;"

|+Ethnic groups in Afghanistan

|-

| [[Peştuki|Peştu]]

| align=center|42%

| align=center|38–50 percent

|-

| [[Taciki|Tacik]]

| align=center|27%

| align=center|25–26.3% (of this 1% are [[Qizilbash]])

|-

| [[Hazarastan|Hazari]]

| align=center|9%

| align=center|10–19 percent

| align=center|100,000

|-

|

| align=center|4%

| align=center|6.9 percent

|}

[[Farski|Dari]] u [[Peştuki]] zıwanê Efğanıstano resmiyo.

{| class="wikitable sortable" style="width:100%; float:left;"

| align=center |4%

|}

*'''[[İslam]]''': 99.7%

**[[İslamo Sunni]]: 80-89%

**[[İslamo Şıi]]: 10-19%

*'''Bini''': 1%

Ekonomiya Efğanıstan zaf xırabo.Seserra 20ıne de ekonomiye biyê qewetıne ema ewro be leci zaf biyê xırab.

Mıtfaqê Efğani zaf zengıno.

 

* Nanweri;

** [[Spice Rub]]

 

<references/>

 

== Nato paykerden ==

 

== Galeriye ==

{{Vernuşte}}

 

 

[[ace:Afghanistan]]

[[ksh:Afghanistan]]

[[ku:Afxanistan]]

[[kw:Afghanistan]]

[[ky:Афганистан]]