Sokrates: Ferqê çımraviyarnayışan

Content deleted Content added
mNo edit summary
m Feko otantik
Line 1:
{{Merdumi
| Resım = Socrates.png
| Name = Sokrates
| Dewlete =
| Biyayış = (V.İ.) 470
Line 9:
| Wezifa = [[Filozof]]
}}
'''Sokrates''' (bı [[Yunanki]]: ''Σωκράτης'') ser 470 Verê İsa (V.İ.) [[Alopeke]], [[Attika]] dı ameyo dınya u ser 399 V.İ. [[Atina]] dı şiyo heqeyda xü ser. Sokrates vıraştoğêvıraştoxê [[felsefe]]y Yunaniyano.
 
Sokrates lacê seresiyoxê (heykelci) Yunani [[Sofroniskos]] u ebe [[Fenarete]] yo. Kamey Sokratesi zi zeydê [[felsefe]]y Sokratesi yo.
 
Çiyê kı tarixşınastarixzane (tarixnuştox) u [[filozofi]] derheqdê Sokrates nuşnenê u ser dı münaqaşe kenê pê nêtepışenênêtepşenê. Her [[nuskar]] u tarixzane, bı vinayışê xü serra u Sokrates senin famkenê bı o şekle nuşnenê. Yani her tarixzane u filozof bı şeklê xü ya ju suretê Sokrates xü seredı xemılnenê.
 
Ser Sokrates zaf ıstanıki bı hetê [[Platon]], [[Xenofon]], [[Arîstofanes]], [[Aristoteles]], [[Aristoksenos]] amey nuştenı/vatenı. Wexto dewlemendeyda filozofi u edebiyati dı Sokrates çiyê nênuşnayo u demo kı mualımê alımi mualımey kerdê, Sokrates o dem dı zi mualımey nêkerdo.
 
Vanê kı, Sokartes heyatêhéyatê xü dı tenya hirê fıni Atina terk kerdo. Fınê mecbureyda léşkerey u fınê zi şiyo [[Delfi]] qandê ziyarey [[Apollon]] bıvino u ziyaret kero.
 
Vanê Sokartes taybeti ser felsefey éhlaqi ser nuşnayo. Na vate raşt niyo. Sokrates ser insanan, ser vinayışê insanan ser analizê xü vıraşto. İlmê mısnayen u ilmê vinayenda mezgdê insanan senin aseno waşto êy bıvino u êy izeh kero.
 
Sokrates sıfte ser ilmê tabiati u en vêşi zi çiyê kı tabiati dı benê u vıni benê esasê ina ser gürweyayo. No semed ra çiyê kı [[matematik]] u filozofê tabiati nuşnayê ina ser zaf sereysereyê xü tewnayo u çımeyê kokê ina aşêynayo.
 
Sokrates bı nêy çiyana zi mırd nêbiyo u waşto bıreso kokdê ilmê bıxü u qandê co zi éhlaq u héreketê insanan analiz kerdo u sereyê tewnayo. Sokrates héyatê xü dı qet ju vinayış u diyanet peyçım (virikerden) nêkerdo waşto bıreso héme qedemey şari. Vanê kı no çi zi bi sebebê ’kıştenda’ cı.
Line 29:
Rocanê Sokratesi êy peynêyıni [[Platon]] kıtabê xü yê Fedon dı nuşneno. Rocê xü yê en peyneyıni bı dostanê xü yê Kebes u Simnias ravêrneno. En peynı qısey u münaqaşe ci zi ser nêmerdena rıhan ser biyo. Çı wext nefesê xü yê peyneyini dano vano: "''Ma, [[Krito]] u [[Aeskulapiusi]] rê ju dikı dêyındariyê. Vira mekı êy deyni bıdı''". Dıma şerbetê jérın şımıt u çı çax jér resa zerida cı ser lerza u merd, "u Krito çı wext nêy di fek u çımanê xü gırot. No nefesêda dostê ma [[Ekhekrates]] peynêyıno, merdımê do wunasin kı héme dınya bı fıkrandê xü ya vırnayo, en alim o u en raşteyo".
 
== ÇımeyÇımeyi ==
* http://en.wikisource.org/wiki/Apology
* http://www.wsu.edu:8080/~dee/GREECE/SOCRATES.HTM