Siyonizm: Ferqê çımraviyarnayışan
Content deleted Content added
m yayo -> yaO |
mNo edit summary |
||
Line 4:
Siyonizm esasên qewramê şarê Cıhudi verê İsay 1200 u peyniya domê Mabedê Dıyıni (hata dıma İsay serra 70ıne ra) miyan de Cıhudi ke kamca de hakimiyet vıraşto, yani Diyarê İsraili u cayê ke bınê ekseriyetê şarê Cıhudi de mendê, heme inan Siyonizm de erdê İsraili u erdê İsrailiê ke tede bawer beno ke [[Homa]]y şarê Cıhudi rê suwend werdo, vad kerdo inan ra. Rıçıkê Siyonizmi, keyê ke pêro [[Ewropa]] de [[Cıhudiye|Cıhudan]] sero antisemitizm vıraziyao, miyandê Cıhudanê Ewropayıcan de zi ideolociya peyserperrayışi veciya. Vıraştoğê nê ideoloci, pêro Cıhudanê sekuleran ra yenê pera. Siyonizm oyo ke lızegeyê nasyonalizmê modernio.
Xısusên [[Holokost]] ra dıme, yani Holokost oyo ki tertele u qırkerdışo ke Cıhudan sero vıraziyao, gênc u xortê ke Cıhudê inan miyan de destegnayışê sistemê Siyonizmi xo berzno, destegniyao. Hereketo politik, terefê qazetewanê (rocnamewan) Awıstırya-Macarıcı Theodor Herzl ra be çapnayışê Der Judenstaat (Dewleta Cıhudi) ra seserra 19ıne de serranê peyêni de resmen aferiyao<ref>Walter Laqueur (2003) ''The History of Zionism'' Tauris Parke Paperbacks, ISBN 1-86064-932-7 p 40</ref> Hereketo ke "Welatê İsraili" rê goçê Cıhudan teşwıkneno u fel u emelê xo vêneno, nixayet be ğeyretanê xo serra 1948ıne de emelê xo resao u serra 1948ıne de [[Herbê Dınyayê Dıyıne|Cengê Cihaniê II]] ra tepeya [[İsrail]] niya ro. Seveknoğê xo, hedefê Siyonizmi ana vênenê ki siyonizm oyo ke mıletê Cıhudi qaderê xo be xo ramenê.<ref>A national liberation movement: Rockaway, Robert. [http://web.archive.org/web/20071216111459/http://www.wzo.org.il/en/resources/view.asp?id=111 Zionism: The National Liberation Movement of The Jewish People], [[World Zionist Organization]], January 21, 1975, accessed August 17, 2006). [[Shlomo Avineri]]:([http://web.archive.org/web/20071012002249/http://hagshama.org.il/en/resources/view.asp?id=1551 Zionism as a Movement of National Liberation], Hagshama department of the [[World Zionist Organization]], December 12, 2003, accessed August 17, 2006). Neuberger, Binyamin. [http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/2000_2009/2001/8/Zionism%20-%20an%20Introduction Zionism - an Introduction], Israeli Ministry of Foreign Affairs, August 20, 2001, accessed August 17, 2006).</ref> Amarê Cıhudê ke [[İsrail]] de cıwiyenê, be cıwiyayış rê viyarniyayışê nê hereketi roc be roc zêde biyê. Ewro zi dınya ser de %40ê Cıhudan [[İsrail]] de weşiya inan ramenê. [[Dewletê Amerikayê Yewbiyayey]] de zi Cıhudi xeylê estê u cıwiyenê.
== Çımey ==
{{reflist}}
| |||