Cezayir
Cezayir mıntıqa ra zımey (şımalê) qıtay Afrika dero. Zımey (şımalê) Cezayir de Deryao Sıpê (Deryao Miyanên); veroc (cenub) de Moritanya, Mali u Nijer; (rocvetış, şerq) de Tunus u Libya; rocawan (ğerb) de Fas u Sahraya Gerb estê. Paytextê Cezayir Suke Cezayiro. Cezayir ezaê Mıletê Yewbiyayey u Yewiya Erebia.
Cezayir | |
---|---|
Desmal u Arma | |
![]() ![]() | |
Melumat | |
Ware | Dewleta xosere |
Mıntıqa | Afrikaya Zımey |
Embıryani | Morokko, Libya, Nicer, Mali, Tunıs, Moritanya u Sehraya Rocawani |
İdare | Parliament of Algeria |
Erd | 2 381 741 km2 |
Nıfus | 41 318 142 |
Serdar | Abdelmadjid Tebboune |
Kodê telefoni | +213 |
Letey saete | UTC+01.00 |
Kodê interneti | .dz |
Zıwano resmi | Erebki u Standard Algerian Berber |
Merş | Kassaman |
Cao tewr berz | Mount Tahat |
Cao tewr nızm | Chott Melrhir |
Pere | Algerian dinar |
Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,75 |
Xerita | |
![]() |
TarixBıvurne
Tarixê Cezayir zaf acıkliya. Ewelunra Berberun ronıştı bı. Feqat beneta serunra 200 - 800 da İmperatoriya Roma u İmperatoriya Bizansi erdê Cezayir işğal kerd. Seserra 8. daEmevi Erebun hıkum kerd Cezayir u Berberun piyeri İslamiyet qebul kerde. Seserra 15. da İspanya hucum kerd da Cezayir. Feqat Barbaros İmperatoriya Usmanıcan ra yardım vaşt. Seserran 15 - 19. da Cezayir gırêdaey İmperatoriya Usmanıcan.
Seserran 19. Fransa Cezayir işğal kerd u Cezayir biya koloniya/mıstemera Fransa. Eskerê Fransa zaf terteley kerd u dızda erdê şarê Cezayirun. Serrun ra 1954 - 1962 şare Cezayirun fetılna zulumkar Fransa. Feqat ewra şarê Cezayir raxat niya; cenga sivilun raxat ni deci.
İklım u sûkiBıvurne
İklimê Cezayir vuriyeno. Zımey (şımalê) Cezayir da, iklim weşa. Feqat veroce (cenub) Cezayir zaf germina; tici zaf erzena. Verocê (cenubê) Cezayir colun ra vıraziya. Mıntıqa ra Deryao Sıpê (Deryao Miyanên) de hewa zaf wenika.
Sûkê (Bacarê) Gırdi:
- 1. Cezayir, Nıfus: 1,519,570
- 2. Oran, Nıfus: 700,000
- 3. Constantine, Nıfus: 500,000
- 4. Adrar, Nıfus: 326,429
- 5. Annaba, Nıfus: 348.554
Sûka Cezayiri merkezê iqtısad u siyasetê Cezayira. Banê tarixi zafa.
NıfusBıvurne
Nıfusê Cezayiri 32 milyono. % 90 şarê Cezayir ronıştı ya zımeyê (şımalê) Cezayir. % 99 şarê Cezayir Ereba u Berbera. % 99 şare Cezayir Mısılmana. Merdumê ğeribi taêya. Zıwano resmi Erebkiyo; feqat % 20 merdumê Cezayir Berberki qısey kenê. Nuskar u wendoğê xo zafê.
EkonomiyeBıvurne
İqtısad ê Cezayir qewetın niyo. Endustriy petrol u qaz zaf muhima. Standardê xeyat hol niya.