İtalya, yew dewleta ke cayê xo mıntıqa ra verocê Ewropa dero. Zımeyê İtalya de İsviçre û Awıstırya; veroc de Deryao Sıpê (Deryao Miyanên); rocawan de Fransa; rocvetış de Deryao Adriyatik, Arnawudiye û Slowenya estê. Paytextê İtalya Romayo. İtalya ezayê NATOyi û Yewiya Ewropayo. Adeyê Sicilya û Sardinya gırêdayiyê İtalyayê. Dewletê Vatikan û San Marino zerreyê İtalya derê.

İtalya
Desmal û Arma
Melumat
Ware Dewleta hegemonyal
Mıntıqa Ewropa
Embıryani San Marino, Vatikan, Fransa, İswiçre, Awıstırya, Slowenya û Malta
İdare Government of ItalyItalian Parliament
Erd 302 068 km2
Nıfus 58 850 717
Hıkumet Cumhuriyeto parlamenter
Serdar Sergio Mattarella
Kodê telefoni +39
Leteyê saete Europe/Rome
Kodê interneti .it
Zıwano resmi İtalyanki
Merş Il Canto degli Italiani
Cayo tewr berz Mont Blanc
Cayo tewr nızm Contane
Pere Ewro
Ravêrşiyayışê heqa merdıman 0,9
Xerita

Tarix bıvurne

Tarixê İtalya zaf kıhano. Merkezê İmperatoriya Roma İtalya bi. Wextê İmperatoriya Roma, erdê İtalya zaf gırd bi. İspanya, Portekiz, mıntıqaya Balkani, Yunanıstan, Anatoliye, Suriya, Fılıstin, Mısır, Afrikaya Zımeyi gırêdayiyê İmperatoriya Roma biy. Feqet Attila Huni Roma kerde xırabe. Wextê esrê 15ıne de İtalya biya merkezê Ronesans û Reformi. Zaf senatkari İtalya ra veciyay. Verê coy, dıwelê xoyê padişayiye (qraliye) zaf biy. Feqet serra 1861ıne de qral Emmanuel II yewiya İtalya vıraşte. Dewleta İtalya Cengê Dınyayê Dıyine kerd vini û İtalya zaf biye xırabe.

Coğrafya bıvurne

İklım bıvurne

İklımê İtalya zaf honıko. Mıntıqa ra zımeyê İtalya de Koyê Alpan estê. Koyê Alpan zaf serdınê. Labelê veroc de hewa zaf germıno.

Sûki bıvurne

Bacarê Gırdi:

Bacarê Roma zaf raver şiya. Banê xeylê berzi û bınayê ki hetê mımariye ra mıkemmel vıraziyayê, tede estê. Roma, bacarê dewiziyo, paytextê borsayo, merkezê iqtısad, siyaset, kultur û sporê İtalyayo. Banê tarixi zafê. Dewleta Vatikani zerreyê Roma dera.

Eyaletê İtalya Paytext Erd (km2) Nıfus
Abruzzo L'Aquila 10.794 1.324.000
Aosta Vadisi* Aosta 3.263 126.000
Puglia veya Apulia Bari 19.362 4.076.000
Basilicata Potenza 9.992 591.000
Calabria Catanzaro 15.080 2.007.000
Campania Napoli 13.595 5.811.000
Emilia-Romagna Bolonya 22.124 4.276.000
Friuli-Venezia Giulia* Trieste 7.855 1.222.000
Lazio Roma 17.207 5.561.000
Ligurya Cenova 5.421 1.610.000
Lombardiya Milano 23.861 9.642.000
Marche Ankona 9.694 1.553.000
Molise Campobasso 4438 320000
Piemonte Torino 25.399 4.401.000
Sardinya* Cagliari 24.090 1.666.000
Sicilya* Palermo 25.708 5.030.000
Toskana Floransa 22.997 3.677.000
Trentino-Alto Adige* Trento 13.607 1.007.000
Umbria Perugia 8.456 884.000
Veneto Venedik 18.391 4.832.000

Nıfus bıvurne

Nıfusê xo 58 milyono. Şarê Fasi, Arnawudi Romeni û iyê binan ra zi İtalya de cıwayenê. Dinê İtalya Xrıstiyaniya û mezhebê mıletê İtalyanan zi Katoliko. Tayê Mısılman û Musewiy zi estê. Zıwano resmi İtalkiyo. Nuskar û wendoğê xo zafê.

Nıfusê İtalya Sukê İtalya Eyaletê İtalya Nıfus rêze suk Eyalet Nıfus

 
Roma
 
Milano

1 Roma Lazio 2.722.907 11 Venedik Veneto 270.055
2 Milano Lombardiya 1.294.797 12 Verona Veneto 265.795
3 Napoli Campania 963.522 13 Messina Sicilya 243.315
4 Torino Piemonte 909.193 14 Padova Veneto 211.632
5 Palermo Sicilya 659.623 15 Trieste Friuli-Venezia Giulia 205.466
6 Cenova Ligurya 611.556 16 Taranto Puglia 194.042
7 Bolonya Emilia-Romagna 374.561 17 Brescia Lombardiya 190.809
8 Floransa Toskana 365.744 19 Reggio Calabria Kalabriya 185.602
9 Bari Puglia 320.676 18 Prato Toskana 185.193
10 Katanya Sicilya 296.816 20 Modena Emilia-Romagna 181.704
texmini 2008 ISTAT

İqtisad bıvurne

İqtısadê İtalya raver şiyo. Dınya de rêza hewtıne (7.) dero. Şarê İtalya turizm ra debare keno; ayra ki standardê heyati hewlo. Yewiya Ewropa zaf peştiya maddiye da cı.

Çıme bıvurne