Gurciki
Gurcıki (zıwanê xo de: ქართული ენა / Kartuli ena) zıwanê Gurciyano, zıwanê Kofkasiyo, zıwananê Kofkasi miyan de zıwanê verocio. Eno zıwan tenya Gurcıstan de zıwano resmiyo. Gurcikiyo Modern temelê fekê Kartli (Gurcikiyê rocvetışi) ra xo resao u hata seserra 5. ra edebiyatê Gurciyan de zıwano tenya biyo. Gurciki 3,9 milyon tenê ke Gurcıstan de cıwiyenê (%83ê nıfusê Gurcıstani beno) zıwanê inano. Yew zi teberê Gurcıstani de Tırkiya, İran, Azerbaycan, Rusya, DAY u Ewropa de terefê 500.000 merduman ra qal beno. Gurciki, oyo ke grubê Gurciyanê etnografiki yani şarê biniê ke zıwanê Kofkasiê veroci ra qal kenê yani zıwanê Svanki, Megrelki u Lazki ra qal kenê, zıwanê edebiyatê inano zi. Heto bin ra, Cıhudê Gurcıstani zi estê ke Gruzinik ya zi Kivruli name beno, Gurcıstan de terefê 20.000 merduman u yew zi cayanê binan de terefê 65.000 merduman (İsrail de 60.000 teni) ra qal beno.
Gurciki | |
---|---|
Zıwan | |
Melumat | |
Dewlete û mıntıqeyi | Gurcıstan, Tırkiya, Rusya, İran, Azerbaycan û Ermenıstan |
Amarê qısekerdoğan | 3 700 000 |
Ware | Gurci, Gurcıstan, Artvin, Ordu, Sakarya û Transqefqasya |
Diyalekti | Adjarian dialect |
Kodê zıwani | |
ISO 639-1 | Ka |
ISO 639-2 | Kat |
ISO 639-3 | Kat |
Glottolog | Nucl1302 |
Ethnologue | Kat |
Xısusiyetê zıwani | |
Topolociye | Zıwanê peyra cıkerdey, Kes-Obce-Fiil, zıwanê ergativi-absoluti, adjective-noun, synthetic language û postposition |
Gramer | Halê namey, ergative case, genitif, dative case, bendo wekil, vokativ, transformative case û adverbial case |
Alfabe | Alfabey Gurciyan, Georgian Braille, Asomtavruli, Nuskhuri û Mkhedruli |
Keye |
|
Sınıfnayış
bıvurneGurcıki oyo ke miyanê zıwananê Kofkaskiyê verociyan de zıwano en gırdo, herao. Zıwanê Kofkasiê veroci zi Gurciki teber de, Svanki (zımey rocawanê Gurcıstani de mıntıqa Svaneti de qal beno), Megrelki (rocawanê Gurcıstani de Samegrelo u Abhazya de qal beno) u Lazki (ekseriyetê cı Tırkiya de u dormey Deryayê Siyay de qal beno) ra vıraziyenê.
Fekê zıwanê Gurciki
bıvurneGurcıki xeylê fekan ra vıraziyeno u namê fekanê xo zi: diyalektê İmereti,diyalektê Raça-Leçhum , diyalektê Guria, diyalektê Acaray, diyalektê İmerhev (Tırkiya de qal beno ), diyalektê Kartli, diyalektê Kaheti, diyalektê İngilo (Azerbaycan de qal beno),diyalektê Tuşi,diyalektê Hevsuri, diyalektê Mohevi, diyalektê Pşavi, diyalektê Mtiuli, diyalektê Fereydani (İran de qal beno) u yew zi diyalektê Mesheti.
Zıwanê Qefqaskiê bini u Gurcıki
bıvurneZıwano Kofkaskio verên | |
Sistemê nuştışi
bıvurneZıwanê Gurciki pê Alfabey Gurcki nusiyeno. No alfabe yew alfabeo de xosero yanê alfabeo cırao, be alfabeyanê binan ra gırey nedao. Yew zi terefê Gurciyan ra vıraziyao, aferiyao. Alfabey ewroyên rê Gurciy vanê mhedruli. Esasen xeylê alfabey estê hama yew alfabe çıniyao we ke zıwan be bınusiyo. Hirıs u hirê herfi eno alfabe de ca gênê u zafêrê herfan xısusiyê.
Amari
bıvurneGurciki | Senên waniyeno | Reqemê cı |
---|---|---|
ერთი | erti | 1 |
ორი | ori | 2 |
სამი | sami | 3 |
ოთხი | otxi | 4 |
ხუთი | xuti | 5 |
ექვსი | ekvsi | 6 |
შვიდი | şvidi | 7 |
რვა | rva | 8 |
ცხრა | tsxra | 9 |
ათი | ati | 10 |
ოცი | otsi | 20 |
ოცდაათი | otsdaati | 30 |
ორმოცი | ormotsi | 40 |
ორმოცდაათი | ormotsdaati | 50 |
ასი | asi | 100 |