Jost Gippert

Jost Gippert
Jost Gippert
Melumato şexsi
Dewlete	Almanya
Cınsiyet	Camêrd
Cayê biyayışi	Hattingen
Biyayış	12 Adar 1956
Wendış	University of Marburg
Gure	Zıwanşınas û akademisyen
Zıwani	Almanki
Keyepele	titus.uni-frankfurt.de/personal/gippertj.htm

Prof. Dr. Jost Gippert (12yê Marti 1956 Winz-Niederwenigern, Almanya de ame dınya) Universıtey Goethe Frankfurt de alımê dê zıwanan'o Almano. Be xo Hindo-Ewropaist u Japanologo, heto bin ra ki alımê zıwananê Kovkasano u xeylê zıwananê binan sero gırweyeno. Universitey Goethey Frankfurtê Maini, qısmê Zıwanşınasiya Têverşanıtoğe de profesor bi. Serra 2022yıne de kewt teqaud.

Zıwananê ke Gippert sero xebetiyao, inan ra yew ki Zazakiyo. Serranê 1994-2000ıne miyan de ey be nuştoğ u qıseykerdoğanê Zazaki ra piya nê zıwani sero tedqiqat u cıgeyrayışi vıraşti. 4ê Gulana 1996i de ey Veyvê Kıtaban, sûka Almanya Mannheim de raresayışê Zazakiyo tarixi sero qısey kerd.

Meqaley cı be Almanki u Tırki pêserokaya Warey de veciya (PDF). Meqaley xo'yê dıyıne Zazaki sero be namey Zur dialektalen Stellung des Zazaki (Almanki "Heruna Zazaki'ya diyalektale sero" serra 2009ıne de pêseroka zıwanzanan Die Sprache de veciya. Nê meqaley de heruna (caê) Zazaki zıwananê İrankiyê rocawanê zımey (ğerbê şımali) miyan sero vındeno u zey Ludwig Pauli ano a zıwan ke, Zazaki pê bunyay xo u xısusiyetanê raresayışê venganê tarixiyan, zıwanê İrankiyê rocawanê zımey'o tewr tipiko. Nê xısusiyeti gorey zıwananê İrankiyê rocawanê zımey'ê binan tewr rınd şevekıtê (hefz kerdê) u xeylê hetan ra mıhafezekaro.

Gippert ezaê dê ronaoğanê Enstituyê Zazakiyo u 2 serrê verêni serkarê diwanê idarey nê enstitüy bi.

Biyografiye bıvurne

Serra 1972yıne de lisey Leibniz-Gymnasiumi Essen-Altenessen ra bi mezun. 1972 ra heta 1977 Universıtanê Marburg u Berlin (Freie Universität) de Zıwanşınasiya Têverşanıtoğe (İlmê Zıwanan'ê Qıyasi), Hindolociye, Japonolociye u Sinolociye wende. Wendış ra tepeya ey 1977 de derecey doktorê felsefey be teza xo "Zıwananê Hind-Ewropa de Sentaksê Vıraştenanê Mesderkiyan" gırewt. 1977 ra heta 1990 Berlin, Viyana u Salzburg de wahêrê mıxtelıf mewqiyan bi, zey asistanê ilmi ya ki ê universıtey ya ki lektorê universıtey. Serra 1991ıne de sureo ke asistanê Zıwanşınasiya Komptueri'a Şerqiyati (Oryentalistik) bi, Universıtey Bambergi de pê teza xo Ermenki u Gurcki de İranki ra qısanê gırewteyan sero resa derecey profesorine. Jost Gippert 1994 ra nat Universıtey Johann Wolfgang Goethey, sûka Frankfurtê Maini de Zıwanşınasiya Têverşanıtoğe salıx dano. 1996 ra nat Akademiya İlman Gelati (Gurcıstan) de ezaê dıwela teberio, 2002 ra nat ezaê Komisyonê Turfani, 2007 ra nat ki ezaê Merkezê "Sprache" (Zıwan) ê Akademiya İlmanê Berlin-Brandenburgio.

Serra 1997ıne de Universıtey Sulxan Saba Orbeliani Tıflis (Gurcıstan) de tayinê profesorê fexri bi, anci uca serra 2009ıne de Universıtey Ivane Javaxişvili tayinê doxtorê fexri bi, peyniye de ki 2013yıne de Universıtey Şota Rustaveli Batum de tayinê doxtorê fexri bi.

Tayinê ey'ê profesorina Zıwanşınasiya Têverşanıtoğe ra nat 1994 de Universıtey Frankfurti de, gıraniya gırweyayışanê ey kışta zıwananê Hind-Ewropa u tarixê inan u Tipolociya zıwanan'a genele de zıwananê mıntıqaya Kovkasya serowa ki, awa ke na wexto peyên mıxtelıf projey pia-gırweyayışi'ê enternasyonali bınê idarey ey de kerdê zımetê ey. Projey TİTUSi de zıwanşınasê komputerio ki, oyo ke 1987ıne ra nat Gipperti be xo vısto a ver u idare keno. No proje hedef keno ke şar elektronik bıreso dayanê (veri) bıngehi'ê nusiyaeyan, ê zıwananê Hind-Ewropa u emberiyanê (ciranê) cı'yê nusiyaeyanê kehanan. Gıraneya cıgeyrayışanê ey zıwanşınasiya têverşanıtoğa tarixiye, tipolociya zıwani, korpusanê (kuliyatanê) elektronikan, Wesiqakerdena zıwanan'a multimedyale u analizê deştnuştışan'o elektronik serowa.

Mordemiya dijitale bıvurne

TITUS, ARMAZI, GNC u LOEWE bıvurne

Jost Gippert ronaoğ u direktorê Projey TİTUSio (Thesaurusê Malzemanê Hind-Ewropaê metın u zıwanan), oyo ke zıwananê Hind-Ewropa u cı rê lısananê ciranan de temamiye ra tepıştena malzemanê neqli'ê nusiyaeyan'a dicitale hedef gêno (1997 ra nat). 1999ıne de ey ver projey ARMAZI (Zıwan u Kulturê Kovkasya: Wesiqevıraştena elektronike) vist a ver, oyo ke be temamiye qeyd gırewtena malzemana dicitale zıwananê Kovkasya ra hedef gırewti bi u cı ra na mabeyn de projey korpusê Gurckiyê mıli peyda bi. 2010ıne ra nat Jost Gippert gıraniya “Digital Humanities Hessen: Integrierte Aufbereitung und Auswertung textbasierter Corpora” (Digital Humanities ê eyaletê Hesseni: Hazırkerden u ercnaena korpusanê nusiyaiyana entegrekerdiye) çarçıwey “Landes-Offensive zur Entwicklung Wissenschaftlich-ökonomischer Exzellenz (LOEWE)” (gameeştena eyaleti seba raresnayışê kamıliya ilmi-ekonomike) ê Eyaletê Hesseni (Projeo muşterek be Universıtey Frankfurti be Universtıtey Darmstadti'ê Tekniki u Freien Deutschen Hochstift / Muzey Goethey Frankfurt) idare keno.

Analizê Destnuşten'o Elektronik bıvurne

Serra 1990yıne ra nat taê mıxtelıf projan miyan de Jost Gippert gıneno destnuştışanê Asya Veri sera, 2009ıne de universıtey sûka Hamburgi de biyo tewrê gruba cıgeyrayışi be namey "Manuskriptkulturen" (zagonê destnuştışan). 2013yıne de Petra-Kappert-Fellow de reyna Hamburg de biyo tewrê gırweynayışanê "Encyclopedia of Manuscript Cultures of Asia and Africa" u "Comparative Oriental Manuscript Studies".

Fealiyeti bıvurne

Projey enternasyonali bıvurne

2012: “Georgian National Corpus” Project (Volkswagen Foundation, EUR 90,400)
2011: “Khinalug Documentation Project” (Volkswagen Foundation, EUR 299,600)
2010: LOEWE Research Unit “Digital Humanities” (State of Hesse, EUR ,792,000)
2010: “Corpus Caucasicum” Project (Google Inc., US $ 49,600)
2009: “Aché Documentation Project” (Volkswagen Foundation, deva devê EUR 400,000)
2009: “RELISH” Project (DFG, deva devê EUR 96,000)
2008: “Old German Reference Corpus” Project (DFG, deva devê EUR 240,000)
2006: “The Sociolinguistic Situation of Present-Day Georgia” Project (Volkswagen Foundation, EUR 189,000)
2003: “Endangered Caucasian Languages in Georgia” Project (Volkswagen Foundation, EUR 167,800)
1999: “Caucasian Languages and Cultures: Electronic Documentation” Project (Volkswagen Foundation, EUR 117,900)

Projey muştereki (1995 ra nat) bıvurne

Avesta und Rigveda: Elektronische Auswertung (DFG, 1995–1998)
The Georgian Verbal System (INTAS, 1995–1999)
Kaukasische Sprachen und Kulturen: elektronische Dokumentation (Volkswagen-Stiftung; 1999–2002)
Graduiertenkolleg „Satzarten: Variation und Interpretation“ (DFG, 2000 ra nat)
Endangered Caucasian Languages in Georgia (Volkswagen-Stiftung; 2002–2006)
Palimpsesthandschriften kaukasischer Provenienz (Volkswagen-Stiftung, 2003–2007)
Georgian Gospels (INTAS, 2005–2009)
Die sprachliche Situation im gegenwärtigen Georgien (Volkswagen-Stiftung, 2005–2009)
Deutsche Sprachressourcen-Infrastruktur (BMBF, 2008 ra nat)
Referenzkorpus Altdeutsch (DFG, 2009 ra nat)
Georgische Palimpsesthandschriften (Volkswagen-Stiftung, 2009 ra nat)
Rendering Endangered Languages Lexicons Interoperable Through Standards Harmonization (DFG/NEH, 2009 ra nat)
LOEWE-Schwerpunkt “Digital Humanities – Integrierte Aufbereitung und Auswertung textbasierter *Corpora” (HMWK, 2011 ra nat)
Relativsätze in typologischer Perspektive (DFG, 2011 ra nat)
Khinalug Documentation Project (Volkswagen-Stiftung, 2011 ra nat)
Georgian National Corpus (Volkswagen-Stiftung, 2012 ra nat)

Neşriyati (taê) bıvurne

1977: Zur Syntax der infinitivischen Bildungen in den indogermanischen Sprachen. (Europäische Hochschulschriften, 21/3) , 360 pp.; Frankfurt a/M, Bern, Las Vegas: Lang 1978. Doktor-Dissertation
1990: Iranica Armeno-Iberica. Studien zu den iranischen Lehnwörtern im Armenischen und Georgischen. (Mayrhofer, Manfred [Hrsg. / ed.]), (Veröffentlichungen der Kommission für Iranistik, 26 / Sitzungsberichte der phil.-hist. Klasse der ÖAdW, 606) , XXIII, 451 + 389 pp.; Wien: Österreichische Akademie der Wissenschaften 1993. Habilitationsschrift
2007: Gippert, Jost / Sarjveladze, Zurab / Kajaia, Lamara: The Old Georgian Palimpsest Codex Vindobonensis georgicus 2. Edited by Jost Gippert in co-operation with Zurab Sarjveladze and Lamara Kajaia. (Monumenta Palaeographica Medii Aevi, Series Ibero-Caucasica, 1) , 368 pp.; Turnhout: Brepols 2007.
2008: Gippert, Jost / Schulze, Wolfgang / Aleksidze, Zaza / Mahé, Jean-Pierre: The Caucasian Albanian Palimpsests of Mount Sinai (Monumenta Palaeographica Medii Aevi / Series Ibero-Caucasica, 2) , 2 vols., XXIV+530 pp.; Turnhout: Brepols 2009.
2010: Gippert, Jost / Schulze, Wolfgang / Aleksidze, Zaza / Mahé, Jean-Pierre: The Caucasian Albanian Palimpsests of Mount Sinai. Vol. III: The Armenian Layer, edited by Jost Gippert. (Monumenta Palaeographica Medii Aevi / Series Ibero-Caucasica, 2-3) , 220 pp.; Turnhout: Brepols 2010.