Mıhemmed
Mıhemmed (be Erebki: مُحَمَّدْ) merdumo ke dinê İslami de peyxamber qebul beno.[1][2] Mıhemmed serra 571ıne de Meka de ameyo riyê dınya. Nameyê piyê xo Ebdullah biyo û namey maya xo zi Emina biya.
| Mıhemmed | |
|---|---|
 | |
| Melumato şexsi | |
| Cınsiyet | Camêrd |
| Cayê biyayışi | Meka |
| Biyayış | |
| Merdış | (Hucrey şerifê peyğamberi de tırb biyo) |
| Cayê merdışi | Medina |
| Pi | Ebdullah ibn Ebdulmutelıb |
| Maye | Amina |
| Zıwani | Erebki |
| Partner | Xetica bint Xuweylid, Sawda bint Zamʿa, Hafsa bint Umar ibn Al-Khattab, Juwayriyya bint al-Harith, Aisha, Zaynab bint Jahsh, Safiyya bint Huyayy, Zaynab bint Khuzayma, Umm Salama, Ramla bint Abi Sufyan, Rayhana bint Zayd ibn ʿAmr, Maria al-Qibtiyya û Maymunah bint al-Harith |
| Domani | Abd-Allah ibn Muhammad, Qasim ibn Muhammad, Ibrahim ibn Muhammad, Zainab bint Muhammad, Ruqayya bint Muhammad, Umm Kulthum bint Muhammad û Fatıma |
| Xanedan | Banu Hashim |
Cıwiyayış
bıvurneMıhemmed be şeş-serre sey mendo. Khalıkê ey, Ebdulmuttalıbi o kerdo weyiye. Ebe 25 serri Mıhemmed be Xetica ra zeweciyayo. Goreyê mısılmanan ra ebe çewres-serre wehyi diyê ke Heqi cı rê ayeti rıştê. 62 (seşti û dı) serranê xo de de Mıhemmed merdo. Ewro mezela Mıhemmedi Medina dera.
Weynayış
bıvurneMısılmanan çım de Mıhammed peyxambero peyêno/axıro. Ey ra dıme endi peyğemberi niameyê riyê dınya. O heyat de qandê dinê İslami guriya, dinê İslami aver berdo. Sıfte ey rê xanıma ey Xetica û lacê dedê ey Eli bawer kerd, ê mısılmanê tewr verêni biyê. Ebe Erebki nameyê peyğemberê zey Muhammed bin Abdullah (Lacê Ebdullahi Mıhemmed) vêreno.
Mıhemmed 570 ya zi 571 de şarıstanê Ereban Meka de maya xo ra ameyo dınya. Maye û piyê xo merdê, coka dedê xo Ebu Talibi o kerdo pil. Key o çewres serri biyo, o tayê şewan de şiyêne kafê Hira. Mıhemmedi vato ke Homayi ey rê wehiy dano û Cebraili zi ey rê wehyê Homayi ano. Mıhemmed wına ida kerda ke o Homayi ra wehiy gêno, zey peyğamberê binê ke İslam de ca gênê, merdımi dinê İslamiyeti rê sılaynê.
Raveri zaf kemi merdımi Mıhemmed rê peşti veciyê, şarê Meka ida ey qabul nêkerda, verba ey de vındertê. Tayê merdımê ke peyê Mıhemmedi ra şiyêne, ê remay Habeşıstan (ewro naca beno Etiyopya). Mıhemmedi zi be nezdiyanê xo şiyo Medina . Eno zi mısılmanan miyan de hicret qebul beno. Ey uca zi be şarê Meka suwendname vıraşto. Mıhemmedi heşt serri be şarê Meka lec kerdo. Dıma zi be 10.000 merdıman ra ordiyê xo şiyo Meka. Mıhemmedi o dem Meka kerda xo dest. Mıhemmed nêşayo Meka de zaf bımano, serra 632yıne de zi merdo.[3]
Mısılmani wexto ke nameyê ey dekernenê, piya vanê "Sela ellahu 'eleyhi we sellem" (Erebki: صلى الله عليه و سلم, ṣelâ Allāhu ʿeleyhi we sellem). Kılmkerdışê nê qısey nuştış de zey "s.e.w." beno û yeno be menaya "Sılam u rehma Homay ey sero bo".
Wendış û nuştışê Mıhemmedi
bıvurneMıhemmedi sero vaciyeno ke o nêzano bıwano ya zi bınuso. Qandê ey ummi vaciyeno, ummi zi "kamo ke be kıtaban virê xo pır nêkerdo, merdumo ke musnayış nêdiyo" areze keno. Wendış û nuştışê Mıhemmedi sero, ayetanê Qurane de zi, Sura Ankebût: 48, Sura A'raf: 158 û Sura Cuma: 2 de vêreno ra ke o nêzano bınuso û bıwano.[4] Mısılmanan ra gore Cebrail wehyê verêni "bıwane" ardo û vato ke bıwane, Mıhemmedi zi "Ez wendış û nuştene nêzanan" vato. No, oyo ke wendış û nuştışê Mıhemmedi rê çıme mocniyeno.[5] Yew zi cayê ke tede Mıhemmedi biyo pil, uca de qandê ke wendene û musayene ca nêbiyo vaciyeno. A ri ra ey rê ummi vaciyêne.
Mareyi û qıci
bıvurneMıhemmedi des û yew (11) serran de be des û hirê (13) cêniyan mare bırna. Dı zewecanê xo teber de, pêro zewecanê xo Goç (Hicret) ra tepeya biyê. Demê Medina de, semedê her cêniya Mıhemmedi, dêsanê Mescidê Nebewi de têveri odeyi vıraziyay. Mısılmani semedo ke berzkerdene, cêniyanê Mıhemmedi rê "Mayê mısılmanan" vanê. Sura Ehzabi de ayeta 6ıne de (أمهات المؤمنين) vêreno ra: «Peyğamber, mısılmanan rê waştışanê (nefısê) inan ra veri de yeno. Cêniyê ey (Mıhemmed) mayê inanê.»
Rocê xoyê peyêni û merdış
bıvurneSerra 632yıne de, aşma [Adare]] de (9ê Zilhıca), roca arefe de Mıhemed 100.000 ra zêde mısılmanan rê Erafat de, Koyê Rahmeti de hitab kerdo. Heco Peyên ra dıma Mıhemmed peyser geyrayo era Medina û uca de biyo nêweş. Ey uca de be cêniya xo Aişe û keynanê xo ra mendo. Vatenan ra gore Mıhemmed, merdışê xo ra veri, key ke nêweşiya xo zaf aver şiya, kağıde û qeleme waştê û vato ke o wazeno ke semedê mısılmanan nuşte bınuso, hema dıma ca verdo.[6] Mıhemmedi tarixê 8ê Hezirane 632 de roca sêşemeye de weşiya xo vıni kerda, merdo.[7]
Qıseyê Mıhemmedi
bıvurne- Dı xesletan ra berzêr yew rındiye çıniya: Heqi rê bawerkerdene û qulanê Heqi rê faydeyın biyayene.
Menaya çekuye
bıvurne- xeslete m : xuya rındeke
Bewnên
bıvurneÇımeyi
bıvurne- ↑ http://books.google.com.tr/books?id=WgMerGqwcJMC&redir_esc=y
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2016-03-07. https://web.archive.org/web/20160307035621/https://www.politicalislam.com/blog/mohammed/.
- ↑ https://tr.wikipedia.org/wiki/Muhammed
- ↑ Buhârî, Bed'u'l-vahy, 3
- ↑ http://www.islamic-awareness.org/Quran/Sources/BBwaraqa.html
- ↑ İbn Sa'd, et-Tabakâtü'l-Kübrâ,1960 Buhari Sahih,c. 3,s. 91
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2015-02-26. https://web.archive.org/web/20150226074214/http://muhammedhabibullah.nurusems.com/wp-content/uploads/2011/10/salih-suruc-peygamberimizin-hayatc4b1-11.pdf.
