Tati
Tati yew şarê do İrankiyo, şaro ke rocvetışê Azerbaycani û verocê Rusya de mıntıqaya Kofkasya de Dağıstani de cıwiyeno.[1][2][3] İran de zi 300.000 ra zafêr Tati esti. Tay merdımi Tati zi Cıhudê Koy zi vaciyeno. Raveri, dini Tatan zey şarê biniê İranki biyo Zerduştiye, emma ewro dini Tatan pêro İslamo (Sunni û Şii), dıma terefi Ereb û mısılmanan ra işğalê Kofkasya, Tati vêrdê dini İslami ra.[4] Dağıstan de sinagogi Derbent û Mahaçkala esti û uca de akerdi. % 10ê nıfusi Tatan mıntıqa Azerbaycani de cuwini.[5] Zuanê Tatat zuanê Tatkiyo, jew zuanê do İrankiyo, veroci rocawano.[6] Zuanê Tatki pê zuanê Pehlewki ra zaf nezdio.[7][8][9] Ewro texmin beno ki Dağıstan de 120 hınzar, İsrail de 150 hınzar, Azerbaycan de 100 hınzar, Federasyoni Rusya de 80 bin, Tırkiya de 200 hınzar Tati esti. Tati bınê asilimasyonê Azeriyan de zaf mendi, terefê Azeriyan ra asimile biyi. Azerbaycan de dewi Guba, Devechi, Khizi, Siyazan, Ismailli û Shemakha Tati esti. Kulturi Tatan zafi howlo û averşiyao. Zuanê inan Tatki de Rubaiy, Ğazeli û Beyiti nusiyayi.[10] Tati pê gıreya şari Kofkasya ra, Tat û şari Kofkasya miyan de tayê çiyan gırotış û dayış biyi û kulturi pê jewbinan ra nezdi biyi.[11]
| Tati | |
|---|---|
| Gruba etnike | |
.svg) | |
| Melumat | |
| Ware | Şarê İranki |
| Nıfus | 30 000 |
Referansi
bıvurne- ↑ H. Pilkington,"Islam in Post-Soviet Russia",Psychology Press, Nov 27, 2002 . pg 27: "Among other indigenous peoples of Iranian origin were the Tats, the Talishes and the Kurds"[1]
- ↑ R. Khanam,"Encyclopaedic Ethnography of Middle-East and Central Asia:P-Z, Volume 1",Global Vision Publishing Ho, 2005. pg 746:"The contemporary Tats are the descendants of an Iranian-speaking population sent out of Persia by the dynasty of the Sasanids in the fifth to sixth centuries."
- ↑ T. M. Masti︠u︡gina, Lev Perepelkin, Vitaliĭ Vi͡a︡cheslavovich Naumkin, "An Ethnic History of Russia: Pre-Revolutionary Times to the Present",Greenwood Publishing Group, 1996 . pg 80:""The Iranian Peoples (Ossetians, Tajiks, Tats, Mountain Judaists)" [2]
- ↑ Herodotus. History
- ↑ Kroll, Stephan. "Medes and Persians in Transcaucasia: archaeological horizons in north-western Iran and Transcaucasia", in : G. B. Lanfranchi, M. Roaf, R. Rollinger, eds., Continuity of Empire (?) Assyria, Medea, Persia. Padova, S.a.r.g.o.n. Editrice e Libreria, 2003, pp. 281–287.
- ↑ Gulistan-i Iram / ʻAbbāsqulī Āqā Bakikhānūf ; matn-i ʻilm – intiqādī bi-saʻy va ihtimam: ʻAbd al-Karīm ʻAlī-zādah [va dīgarān],Bākku : Idārah-ʾi intishārāt-i "ʻIlm", 1970. Original Persian: درصفحه 18 كتاب مذكور آمده است: هشت قريه در طبرسران كه جلقان و روكال و مقاطير و كماخ و زيديان و حميدي و مطاعي و بيلحدي باشد، در حوالي شهري كه انوشيروان در محل متصل به دربند تعمير كرده بود و آثار آن هنوز معلوم است، زبان تات دارند. ايضا" در صفحه 19 كتاب ياد شده آمده است: محالات واقع در ميان بلوكينشماخي و قديال كه حالا شهر قبه است، مثل حوض و لاهج و قشونلو در شيروان و برمك و شش پاره و پايين بدوق در قبه و تمام مملكت باكو سواي شش قريه ي تراكمه، همينزبان تات را دارند... قسم قربي مملكت قبه سواي قريه ي خنالق كه رباني عليحده دارد و ناحيه ي سموريه و كوره دو محال طبرسران كه دره و احمدلو ميباشند به اصطلاحاتمنطقه، زبان مخصوص دارند و اهالي ترك زبان را مغول مينامند .
- ↑ V. Minorsky. A History of Sharvan and Darband in the 10th–11th Centuries
- ↑ al-Baladhuri. Book of the Conquests of Lands (Kitab Futuh al-Buldan)
- ↑ B. Miller. Taty, ikh rasseleniye i govory (in Russian)
- ↑ http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/unicode/ot_grp14/ot_nozhatalmajales_20081215.html
- ↑ Great Soviet Encyclopedia, vol. 25 (in Russian)