Revolusyonê İrani
Revolusyonê İrani ya zi Revolusyonê İranio İslami (zıwanê Farskide : انقلاب اسلامی: İnqılabê İslami) oyo ke revolusyono ke serra 1979ıne de be destê Ayetulla Humeyni ra vıraziyao, revolusyono populero ke Mıhemmed Rıza Pehlewi cayê xo ra kerdo, ardo cêri u sistemo newe vıraşto. No revolusyon de İran de sistemê monarşiye peyniye diya, Humeyni be xo ra sistemê xo vıraşto, sistemo İslamio ke çımey xo Qurane u şeriet ra gêno aferiyao. Verê dest pê kerdışê revolusyoni, İran de şar miyan de Mıhemmed Rıza Pehlewi popularitey xo vıni kerdo, xo Amerikay ra zaf nezdi pê gırewto u Amerika ra cayê nezdi de vınderto. Şah Rıza Pehlewi Serra 1924ıne de rejimê saltanatê Pehlewi vıraşto, İran modernize kerdo. Zaf reform vıraşto u reformê xo de sistemê musayışi medresey ra mekteb ra çarnao, universitey vıraştê u reformê kıncan kerdo. Reformê Şah Rıza Pehlewi reaksiyonê mıleyan antê, Mıley waezi dayê ke qıcê xo mekteb mırışê u cêniyan rê vato ke keyey xo ra meveciyê. İran de serra 196ıne de Revolusyono Sıpê vıraziyao ke no revolusyon xeylê reformi be xo ra ardê. Reformê ke be Revolusyonê Sıpê aferiyayê, tayê İranıci weş diyê u tayê İranıci zi weş nêdiyê. Merdumê dini u mıley Revolusyonê Sıpê qabul nêkerdo. Çımke Şah Mıhemmed Rıza Pehlewi be Revolusyonê Sıpê cêniyan rê heqê reykerdışi dayo. Ayetulla Humeyni u şagırdê xo verba reformanê Şah Mıhemmed Rıza Pehlewi de vındertê u inan vato ke İslam sistemê İranio esasi bo. Hama Şah waşto ke welatê xo de her ten xoser bo, merduman ser de basqı mebo, zulım mekeriyo. Humeyni serra 1960ıne de İran ra remao u şiyo Tırkiya. Tırkiya de mendo u dıma Tırkiya zi vurno u Fransa ey rê wayir veciyo.
