Tırki

zıwanê do Altaykiyo

Tırki (be Tırki: Türkçe) lızgey zıwananê Oğuzi ra yew zıwanê do aidê zıwananê Altayo. Tırki resmi zıwanê Tırkiyao u Cumhuriyetê Tırkê Qıbrısê Zımey, Bulğarıstan, Yunanıstan, Makedonya, Moldawya, Suriya u İraq de qısey beno. Zıwanzanaoğan miyan de cı rê Tırkiyê Tırkiya ki vaciyeno. Teqriben 70-80 milyon merdumi Tirki qısey (qal) kenê.

Tırki
Zıwano tabii

Melumat
Dewlete û mıntıqeyi Bulğarıstan, Qıbrıs, Yunanıstan, Tırkiya û Cumhuriyetê Tırkê Qıbrısê Zımey
Amarê qıseykerdoğan 82 231 620
Ware Tırk, Wılayetê Burgazi, Wılayetê Kırcaali, Wılayetê Smolyan, Wılayetê Haskova, Qıbrıs, İskece, Rodopi û Tırkiya
Kodê zıwani
ISO 639-1 Tr
ISO 639-2 Tur
ISO 639-3 Tur
Glottolog Nucl1301
Ethnologue Tur
Xısusiyetê zıwani
Topolociye Kes-Obce-Fiil, zıwanê peyra cıkerdey, adjective-noun, Zıwanê heceyıni, synthetic language, Zıwanê Akusativ-Nominativ, vowel harmony û postposition
Gramer Bendo wekil, halê namey, akuzatif, genitif, ablatif, locative case û dative case
Modo gramatik Admirative
Alfabe Alfabey Tırki
Keye
  • Western Oghuz

Tırki de zaf mıxtelif feki estê, ninan ra fekê Estamoli ewro Tırkiyo berz teşkil keno. Tırkiya de taê fekê bini ki mıntıqa Deryayê Siay, Anadoliya rocakewtene u mıntıqa Egey de qısey benê.

Wextê İmperatoriya Usmanıcan de Tırki be alfabey Erebki nuşiyêne. Serra 1928ine de terefê M. Kemal Atatürki ra vurniya u o ra nat be alfabey Latinki nuşiya. Serra 1932ine de ki Cemiyetê Cıgeyrayışê Tırki (Türk Dil Kurumu) niya ro.

Alfabe bıvurne

Alfabê Tırki de 29 (vist u new) herfi estê.
Herfê gırdi: A B C Ç D E F G Ğ H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
Herfê qıci: a b c ç d e f g ğ h ı i j k l m n o ö p r s ş t u ü v y z

Telafuzê tayê herfan bıvurne

Tabela cêrêne de herfê ke tede çıniyê, nê zey ê Zazaki telafuz benê (yenê wendış).

Herfe Nişanê IPAy Salıxdayış
c [dʒ] Afrikati: d + j'o vengdar
ç [tʃ] Afrikati: t + ş'o bêvengdar
ğ [:], [y] Herfanê vengınan ra dıme zey y'y yeno wendış, yewbina zi herfan keno derg
ö [œ] ö'yo kılm u tari (No veng Zazakiyê bıngey de çıniyo, labelê tayê fekanê Zazaki yeno diyayış.)
 
Serê cayê Tırki-qeseykerdoğan

Gramer bıvurne

Tırki de halê naman bıvurne

Tırki de ebe izafey namey (halê genitifi) ra pia şeş halê naman estê:

Namey hali Arezekerdış be pers Peybendi
Nominatif kam? -
Akuzatif kami? -ı / -i / -u / -ü
Genitif ê kami? -ın / -in / -un / -ün
Datif kami rê? -e / -a
Lokatif kami de? -de / -da
Ablatif kami ra? -den / -dan

Tırki de halê naman
kapıkeyberevkeye
kapıyıkeyberievikeyey
kapınınê keyberievinê keyey
kapıyakeyberi rêevekeyey rê
kapıdakeyber(i) deevdekeye(y) de
kapıdankeyber(i) raevdenkeye(y) ra

Çımeyi bıvurne

  Wikipediya, be zıwanê Tırki esta.