Edebiyat

Edebiyat ya zi literatur hunero ke tede pê zuani jew hedise, fıkir, his ya zi çiyo ğeyali nusiyeno, qal beno. Edebiyat miyan de romani, şıiri, sanıki, hêkati nusiyeni. Jew esero edebi gani estestik bo, hissi merduman rakero. Tarixi edebiyati zaf kıhano, merdum pê estbiyayış cı, edebiyati ra elaqedar bi, çım eşto u gıreya xo est bi. Edebiyat de tenya nuştış niyo, vate zi esto. Edebiyat de zuan xeyli muhimo, gureyayışi zuani ideolociya edebiye de verênio. Emma taê ideolociyan de nuştış muhim nêbeno, areze ver de ca gêno. Yani nuştekar eseri xo de se vatene wazeno, ani muhimo.

Platın eseri xo Dewlete de edebiyati sero vano: asayışi cuwiyayışi ma de senin vecino, pêro edebiyato. Georgi Plehanov zi edebiyati sero vano ki edebiyat eyneyo cuwiyayışio.

Vêrde

Edebiyat kanca de vecio, tam nêşınasiyeno. Ema zaniyeno ki Mısıro Antik, Yunanıstano Antik, Sumer (Mezopotamya) u İrano Antik de vêrde de merdumi eseri edebi vıraşti, çiy nuşti. Raveri edebiyat vate de vıraziyao, zey sanıki, efsaney, destani çiyi ke vaciyeni, ê eseri edebi biyi. Heto bin ra merdumi çi kışti (ga, monga ya zi bızi) dewri tari de dêsi meğara de resımi vıraşti, hêdi hêdi cayo edebi hera biyo. Key merdum nuştene diyo, edebiyat zaf aver şiyo. Her çi nusiyao, her çi vıraziyao. Dewro Miyanên de imperatoriyi İslami de Qurani nusiyayi, ğazel, mesnewi, rubai, qasidey nusiyayi. Merdum kanca ra şiyo u çı diyo, heme inan geyrayışname de nuşto. Dewro Newe de Fransa de edebiyat zaf vıraziyao. Formati newey vıraziyayi zey meqale, kritik, roman u nutuk.

Formi edebiyati

• Şıire
• Hêkat
• Drama
• Efsane
• Roman