Bistin

Bistin (Tırki: Aynalı) yew dewa Zazayana. Cayê xo zerrey sinorê qezay Çêrmugi dero. Dewa Bistini, dewanê Çêrmugi ra dewêka delala. Xoser yew muxtarıka, bestey Çêrmugia. Tırki cı ra vanê Aynalı. Bınatê Çêrmug û Sêwrege dera.

Bistin
Resım
Melumat
Xısusiyet	Mahalle
Dewlete	Tırkiya
Merkezê idareyi	Diyarbekır
Qeza	Çêrmug
Çiyo bin
Kodê têlefoni	0412
Leteyê saete	UTC+03.00
Kodê posteyi	21600
Kamiya nameyanê coğrafya	322740
Xerita

Coğrafya

Cayê dewe

Dewa Bistini, dewanê Çêrmugi ra dewêka delala. Xoser ju muxtarika, bestê Çêrmuga. Tırki cı ri voni Aynalı. Bınatê Çêrmug o Sêwreg da. Wext, tı Çêrmug ra şıni, kilometrê desınê rıyê (raa) Sêwreg ra, kıştê dewê Nişnig ra, çep ser gêrêna, dı kilometrê rıya hêrina gı miyoni yegon (hêgaan) ra bena derg, teqip kêni, şıni miyoni dew. Rıya tom miyonciyê dew ra vyerena ra, Belwon ra şına Qelecux, oja ra zi şına resena rıyê Alos. Dew, gılyeşoni (‚etek’) kuy Ziyar ser biya ava. Paştiyê xuı şawa Kuy Ziyar. Co gu (cao ke) dewıjon tedı boni vıraşti kendalu (çengelo), raşti ser bon çinu, raştê Bistin zê her dew piyêru yegê/ğelê (hêgaê).

Varueji (verocê) dew dı yegê (hêgaz) esti, tênê yegon ra cyer, ju la (çhem) esta, cı ri voni Lê Qızılçıbux. Zımê dew ıd, Kuy Ziyar estu. Kuy Ziyar zımê dew tyedır qêwno (mınıto tê). Ruejawoni (ğerbê) dew ıd, rıyê Sêwreg u dewê Nişnik esta. Ruejvetışi (şerqê) dew ıd, mezrê Belwoni, tênê cı ra wet zi, dewê Qelecux esta.

Pê dew ıd, ju ku estu. Cı ri voni Kuy Ziyar. Pyêşi (verê) kuyi gı rıya (rae) ser kuenu, cı ri voni Kaş, piyêş bini rı voni Kerı. Oja dı, miyoni keron ıd şıkêfti (kafi; eskefti) êsti. Pê ın kuy id ju mêdonêko hira estu. Xuêrti tedı top kay kêni, hêl kay kêni. Rê rê musaoği (talebê) dewê Bistin o dewoni binon - ê dewoni nızdi- şıni, ıtya piknik kêni. In kuwa Bırri Mazyêri estu, labelê zaf tayo.

Mezêli

Mezêli miyoni dew ıd fêki rıya dê. Ruejawoni (ğerbê) dew ıd, pyêşi dewê Belwoni ser kuêni. Mezêli zênginon u feqiron zê pi ni (zê jübini niyê). Ogo imkoni cê (cı) estu, mezêli xuı vırazenu. Berkolon donu vıraştış, ser nomı donu nuştış, dorpê mezêli dı cağlemo asınin donu vıraştış, sêri mezêli pê çimonto vırazenu. Êgı imkoni cê çinu kı, dorpê mezêli nivırazenu, têna dorpê mezêli dı ryezêk (rêzê) keron nonu ru u dı hêb keron tatkinon (phanan) kenu berkolı, sêri keron ninusenu. Sêri mezêli pê her gueroni vıncyewêk-dı vıncyewon (vicewe) kenu berz. Rınd dawesnêni pê her vıla nyebu, mezel ra nişyeru. Dorpê mezelcê (guerıston) pê dyes omo guretış. Miyoni mezelon ıd têk dari êsti. Dewıji, niverdêni pes (mal-dawar) şyeru miyoni mezelon. Mezelon sera gêrayiş guına hesıbyenu. Dewıji mezelon ri gelêk hurmet kêni. Wext şıni miyoni mezelon, yon zi vêr mezelon ra vyerên ra, duon wonên. Şew, ço (kes) miyoni mezelon ra nivyerenu. Tari dı şar mezelon ra tersenu, niftonu (nêthawreno) nızdi ra ravyeru. Eğleba (zêde waxt; zafêr) ın qêdo, labelê têk merdumi tom tênapêkiyê (tersê) ına ju; wext, tari dı tebera mêndi, xuı hêt mezelona kaş kêni. Voni; mezêli ma pawêni. Rueşonon ıd (roşanan dı), her kes mıheqqeq şınu mezelon ser. Sêrsıbê ro, badi nımaji rueşoni ra şıni mezelon ser. Şeker bêni mezelon sera noni ru, qıji (qeçeki, domani) şıni, doni ari. Mezelon ser dor wonên.

Ziyari

Pê dewı dı Kuy Ziyar estu. In kuwa (no koy ra) ju Ziyar esta, mılet ına ziyar tevrık qebul kena o cıri hurmet kena, cê ziyara ju dara sızyer esta, dewıji şıni, pa çırbulon gırı doni, xuı ri duon kên, Homê ra xuı ri rındi u reheti wazêni. Vatışon guerı; Şewê yêni ju ına ziyar ra vejyenu, ju çılêk desta wa, yenu yenê (hêniyê) kıştê dew ser desmaj gênu o rênê gêrenu a, şınu lewı, oja dı benu vin. Dew ra çend tenon diyo. Dewıji pê bawêrê gı, a ziyar dew pawena. Ze dewlet dêw kêrdin veng (thal), Bistin ti nida. Şarê mıntıqi vonu; ziyar dew pawıt. Ziyarê kuy ziyar mıntıqı dı menşura.

Mezrê dewe

Mezrê gı bestê muxtariyê dewê Bistini, dı hebi. Nomê ıni mezron hınê (niarê):

• 1. Belwon: Nomê mezra vêrin Belwonu. Tırki cıri voni Bereketli. Miyonê Belwon o Bistin 10-15 deqqê yon oncenu yon nioncenu. Belwon ıd, tyedır (tede) da çores-poncas ki (kê) estu. Belwon ıd mekteba vêrin esta. Daçoras heb musaoği (telebey) dew êsti. Vıjyayişi serê 1999 ıd da 50 rayê ına mezra bi. Belwon, hema hema vaj hemı hêtya (pêro het ra) monena Bistin. Itya zi boni kendala omê vıraştış. Raştê pyêru yegê (hêgaê). Şıkli bonon, idarê dewıjon uêb. hemı eyni zê Bistinyê.

• 2. Çopi: Nomê mezrê dıyınê Dewê Bisitin, Çopiwa (Çöplük). Çopi, mezrêka zaf qıja. Belwoni guerı Bistin ra gelêk durya. Mezra d tyedır des-poncyes (10-15) ki esti. Çopi dı mekteb çinya, qıji gı şıni mekteb, yon bacar de yatli dê, yon zi şıni Bistin. Çopi zi monena Bistin; ju ferqiyetêko muhim miyoni yın dı çinu.

Awı

Dew ıd aw taya (şenıka). Her ki dı aw çinya, zafi dewıji awê xuıy weri (werdene), comi ra bêni. Çend ki awê xuy weri, awê Kuy Ziyar ra gêni. Dew miyon ıd ca ca bir (quyi) êsti, dewıji ınon ra zi aw bên, feqet ına aw eğleba qê şıtışi (şütena) çi-mi bêni. Awê wêr pês zi zaf taya, bıniyê (bınêniya) dew ıd lê (çhemê) Qızılçıbux esta, feqet a zi zaf durya. Eğleba (zêde waxt) dewıji, bironi miyon dew ra aw oncên, keni fıraqon, pê pêsi aw doni. Dew ıd zaf pes çinu. Ina dew ıd herındê pêsi, cıt guıreta. Dewıjon, bırr bırno, erd kerdu yega. A yo (ju) ra, erazi zafi cê zutu (ruto).

Rıyonti (Şiyayış u Ameyış)

Rıyê (raa) dew esta, feqet hêrina. Her vıjyayiş ıd siyasi yeni dew, suezi asfalt doni, labelê çê (caê) taba tu nidyenu. Zaf zaf kardiyêk doni rıya ru, têk kêni umar, hındêk.

Ju dolmişê dew esta. Ruej dı hiri dori şına bacar, yena. Dewıji sêrsıbê (şodıra) şıni bacar, şond yêni. Têk zi şıni guri xuı vinên, rênê dolmiş dır gêrên a, yên dew. Têkı dewıji, ehtiyaciyê xuıwa ze bacar ra gêni, pê dolmiş oni dew, têkı zi pê motor oni. Ma vajı, zê ardon, çay-şeker u zobi zêxirı.

Şıkıli bonon

Boni dew, pyeru dıqati. Qatê bıni guemo, qatê diyari kiwu (kêyo). Cê desmaji (abdest) zi qatê bıni do. Boni dew, eğleba hiri çımê. Wext, tı cyeru nêrdwonon ra şıni lewı, ju bersıfêko hira estu. Tı ewıli şıni ın bersıf (bergeh?). In bersıf ra dı beri (kêberi) bêni a. Berêk benu a, şınu hêt ki (kışta keyi; banê çêi). Hêt ki dı enbari ardon, aldon, duy, pıxêri (locıne, qulba), saleb (suluk) estu. Ê têkın (ê taine) hêt ki yın rakerdê (rafiştiyê), ê têkın aridayê. Ê gı hêt ki kêni ra, tedı palason kêni ra (finê ra). Berêk zı (kêberê) benu a, wadê (oda) myemonon. Wadê miyemonon gelêk gırdu. Zerê wadi dı palasi (xali), cacımi yon zi xalçê rakerdê. Vervêri dyesi kulab rakerdo, kulabi sera têk kiyon dı xalçê barê rakerdê, têk kiyon ıd mindêr runayê. Pê yın ıd çarkenari wadi balişnê runayê. Dyesi, kerı ra u hira omê vıraştış. Zerê ın dyeson ıd dulabi êsti. Gueşê wadio zeni pencera ser kuenu Qur'on dardkerdo.

Demoğrafya

Dew êpê gırda, dew ıd da 300 ki êstu. Nıfusi dew, dorpê 1800 do. Vıjnayişi 1999 ıd tyedır 500 rayê dew bi. Da 300-320 heb musaoği dew êsti. Dewıji gı teberayi zi gelêkê. 1800 gu (ke) ma vatu, êgê dew ıd nışêni ru. E texmin kena ku êg ma ayi teberi zi ınon ser kı, ın reqem êpê şınu cuer. Dewıji zafi cê şıni Edena, labelê biya Edena, şehron binon dı zi gelêkê. (zê İzmiri, İstonbueli, Onqarya, Mêrsin, Diyarbekır uêb.)

Tarix

Dewıji, esli xuı Çêrmugıj ni. Vatışoni extyaroni dew guerı, bakali (pi u khalıkê) yın, tiya ra da 400-450 serri ver, miyontê Pali u Çolig ra, dewê Têwreg ra omê ıtya. Cê xuı bedelno (vurno) labelê esıli xuı nibedelno. Miyontê zoni yın u Pali dı, miyontê zoni yın u Çolig ıd ferqiyêti êsti. Labelê ıni ferqiyêti zaf muhim niyi. Zaf rehet nyebu zi, rênê eşkêni, jubin fom bıkeri. Dew, ıka (nıka) u cê xuıwo vêrin ıd niya. Co ewılinu gı dew tedı vıraziya ıka biyo xırabı. A herınd ıd têna ju bonêk pay ra mendu, ê bin şiyê ra u terk bi.

Eşirêt

Dew dı, dı ezbeti gırdi êsti, biya ın wırdin (nê hurdemênan ra qeyr) hiri-çar hêb ezbêti qıji êsti. Ini ezbêti qıji, eğleba xuı ser ti nigêrên, wırd ezbeton pilon ra hêt juy gêni. Miyontê ın wırdi ezbeton gırdon ıd, 100-150 ser ra nat guıni esta. O wext ra nat miyontê ınon ıd dışmenati/nêyarti esta. Gerçi ınê tom bêlu nikêni, labelê ına nêyartiya nımti rê rê kuena teber. Zê temomi welati, ına nyeweşiyê mawa gıron tiya zi esta. Mesela; ri ına kindari ra vijnayişi serrê 1999 ıd, muxtari ser ju myerdı kışya.

Zon (Zıwan)

Dewıji, Zazaki qısê kêni. Zazakiyê yın şivê Çêrmug ser hesıbyena. Semedu gı Sêwreg ra nızdi, zoni yın tay monenu zoni Sêwreg zi. Wextu gı xuı myon ıd mıjul bêni, zoni xuı ri voni Dımılki, xuı ri zi voni Dımıli. Wextu gı şari ğêr (ğerib) dır mıjul bêni, Zoni xuı ri voni Zazaki, xuı ri zi voni Zaza. Qıji dewıjon, ewıli Zazaki musêni. A ju ra wext mektebê yın dest kena pê tay cefa oncêni. Zoni yın nibedılyo (nêvuriyo). Kelımon vêrinon/royinon ra bêlu benu gı zoni yın ına çend sê serra bêna zi çend hezari serra nibedılyo. Vêwoni dewıjon ıd lawukdari Zazakiwa.

Muessessê

Mekteb

Dew ıd mekteb esta, ına mekteb vêrciyon têna vêrin bi (ilk bi). Ika miyonin (orta) zi kerda a (1998-99). Da 300-320 musaoği, 5 tên musnaoği (malımi) mekteb êsti. Ju baxçêkê mektebo zaf gırd estu. Baxçê meteb ıd tuyêri (darê tüye) êsti.

In tuyêri her serr bol bol tuyon tepşêni. Dewıjon ra, kom bıwazu, komu gı rıya ra ravyeru, eşkenu şyeru dar, tuyon bıweru. Mali dewê, zê mera. Baxçê mekteb ıd rê rê dewıji yên piyser, kay kên, nışên ru, diwon kêni. Dı lojmoni mekteb êsti, feqet êru wırdina oncax ju yena şıxulnayiş, a bin biya xırabı.

Comi

Dew ıd ju comi esta, malê comi estu, muezıni comi çinu gı, têna qadro imomti estu. Comi bıniyê dew da. Awê comi esta, cê desmaji şıtışi (çırıki) estu. (zobi miyoni dew'ıd çırıki çini), tuwalêt comi êsti.

Cıt u Tucaret

Cıt

Dewıji zafi cê, pê motoron cıt kên. Dew ıd qe çini, hırıs-çoras heb motor esta. Dewıji wextu gı cıt kên, engaz (hengazi) kên pawa. Bacyon (badêna, peydena) wext, herqılon gırdon kêni werdı (hurdi), sak kên pawa. Dewıjon ra têkı zi pê gon (gaan) cıt kên. Pê engaz keneni, pê sak kêni umar. Ê gı yegê yın qıji, eğleba pê gon cıt kên. Cıtê gon, cıtê motor meqbulêra. Bistin dı ço (kes) pê astueron cıt nikenu. Hema hema vaj temomi dewıjon pê cıt idarê xuı kên. Semedu gı dew ıd aw çinya, cıtê dew bêja, awi niya. Dew ıd rêzi engur zafi, engur ra bastyeq, dıms (rıb; bekmez), kesmı vırazêni. Dew ıd vomyêr (darê vame) zafi. Zaf vomon tepşêni, ın vomon bêni bacar (Çêrmug) ıd rueşêni. Wextu gı wesar vêrin ıd, newı newı vomyêr vomon gêni, cı ri voni çağala. In çağalon ra tırş vırazêni, yon ız kêni mıcyez (çerez). Zobi dew ıd tuyêr zi zafi. Erugyêr (darê heruge) zi zafi. Dew ıd hêcir (incir) zi bêni, dew miyon ıd gelêk hêciryêr êsti. Dew ıd ğelı karrêni (genım romêni), dorpê dew, pyêru yegaê. Yon ğelo, yon cew, yon beşila (qawun) yon zi zebeşu (qerpuze). Têk dewıji şıni Sêwreg, Viranşehir u yınon ıd erd icarı kêni, pemı (pamux) romêni/karêni. Rê rê têkı şıni Qerecdağ dı erd icarı kêni, çeltik romên. Dewıji mehsuli xuı yon xuı bı xuı beni bacar rueşêni, yon zi tucar yenu dew ıd genu.

Malciti

Dew ıd pes tayo. Dew ıd dewar, bız, myeşnê/mêy yêni pawtış. Dewıji bızon nipawên, têna sarê ki ju-dı hebın pawên, yın zı qê (qay, serba) rêbêrti pawên. Bıza gı miyoni mêyon da, kuena vêrni, rêbêrti kena. Dew ıd zobi zi têk merdumi; kergon, hındiyon, werdekon, qonzon (qaz) wêyi kên. Dew ıd, ê têkın heri, ê têkın zi astuêr/bêygir êsti. Şari dew, pê barberon eğleba debarê pêsi kıryeşenu. Dew ıd; pêndir, tontur (thoraq), qatıx (mast), herış, run, du uêb. vırazyêni. Dewıji cı ra weri xuı vejêni, o gı zyed (zêde) bımonu, bêni bacar (Çêrmug), rueşêni.

Dıkon

Dew ıd şeş hebi dıkoni (beqal) êsti. In dıkonon ra hema hema vaj tı çıta wazêni êşkêni pêda bıkêri. (mes, cığarı, tup, çay, şeker, sabun, hak, qatıx, şıt, du, çi-mi kayê qıjon uêb.) Heto lê dêrzin zaf çi tı êşkêni ın dıkonon ıd pêda bıkêri.

Qehwı

Dew ıd dı hebi qehwê êsti. Dewıji şıni tedı nışêni ru, çay şımêni, kağıd kay kêni. Rê rê çay ser kay kêni, rê rê loqumi ser kay kêni. Hına çiyo qıji ser kay kêni. Şari dew omnonı eğleba zerê qehwi dı nê, vêri dyeson ıd nışên ru.

Fırun

Dew ıd ju fırun esta, labelê ına fırun ıka nixebıtyena. Dewıji eğleba ki dı non pojêni, êgê ki dı nipojêni, sêrsıbê dolmiş dır şıni bacar, noni xuı gêni yêni. Dewıjon ra ê gı noni xuı zafi cê pê toq/tir (saci) pojêni, ıni non ri voni noni tir. Têkı pê têmsi (tepsi) pojêni. Tiya tendur çinya. Ê gı ki dı non pojên, hım ardoni cıt şıxulnêni, hım ardoni fabırqi şıxulnêni. Têkı ın wırdin kêni timiyona, newı alawên (lünê ra).

Warı u Ğurbet

Omnonı, dewıjon ra zafi şıni warı, tay şıni Ğurbet -Edena, İstonbuel, İzmir, Mêrsin o caon binon- qê guıriyayiş (xebat). Xebata gı dewıji dıma şıni eğleba, yon pemo yon zi inşatu. Dew ıd tay merdumi ıka Almonya dê, tay zi şi omê. Hot hebi warê dew êsti. Şari dew wesar, şınu warı, payiz têpya yenu dew.

Nomê ın waron hınai:

• 1. Bistinê Xırabê
• 2. Yêni Heci
• 3. Pê Kemerê
• 4. Kepuran
• 5. Golê Baxçi
• 6. Pê Mazyêr
• 7. Salıncı

Edêti

Ma ıtya dı edêti pyêru ninuşti. Ma têna çend edeti gı ze xuı zaf bêlu kêni nuşti.

Diwon

Zımıstoni, eğleba şari dew hemı batalu (thalo). Badi nımaji eşê ra, şıni kik ıd (kêyê de) diwon doni peru. In diwonon ıd dewıji yêni piser, mıjlayi kêni. Çı hewadis êsti, pyêru tiya yên qısêkerdış. Çayi u cığarê şımyêni, vomi u eskıji weryêni, bıni du-dukalık id diwon benu vıla. Eğleba xuêrti ciya yên piser, extyari ciya yêni piser. Wayêri ki pê beri dı nışenu ru. Xızmêti diwoni aidi wayêri ki do. In diwonon ıd êg cini bıbi, yı zi pêniyê wadi dı nışên ru. Labelê eğleba, diwoni cinyon ciyo (ciao). In diwoni, heton nimê şew dewom kêni. Diwoni xuerton ıd kayi zi êsti. Kayi gı xuerti kay kêni têkı cı ra ınê: tomı, newık, hirık, çarık, mıft uêb.

Zewaj

Vêrciyon kêna vinên, bêlu kêni, bacyon (bad laji ra voni, zafi cê yon way yon zi vêwê lajêk lajêk ra vona; ma şıni tı ri fılon kêna wazêni, tı voni se? Êgı va „temom“, yı şıni wazêni.

• 1. Rıyê ki: Badi ına ju ra ju (eğleba zomê ki) şınu ki babi (piyê) kêna, vonu „ma fılon Ruej yêni ki şıma. Êg zerê yın çinye bu Rwujê ewıli, yon voni kênê ma qıja yon zi voni kênê maya dayiş çinya. Êg zerê yınu dayiş bıbu, voni rê ma xuı miyon ıd mışorı bık, ma kênê xuı ra pers, ma şıma ri xeber şırawêni (ruşneme).

In yêw êgı qırari dayiş da voni, „wa lajek byeru, ma bıvinı.“ Êg zerê kêna bıbu, vona şıma zoni. Êg xeber omi, va byerên, temomu, rıyê ki omya guıretış.

• 2. Waştış: Ki laji, şıni ki kêna, dakara (deker) oni ra, voni „ma kênê şıma laji xuı ri wazêni“. Êg yın da, rueji dewa noni ru. Ki laji helqêk kêni kênawa, şıni ki xuı.

• 3.Dewa: Ki kêna vên dêni (veng danê) merdumoni xuı. Hêti laji vên dêni eqreba u cirononi u nas duesti xuı. Voni, „fılon ruej byerên, ma şıni şironi şımên“. A şew babi kêna, engıştonı (niştane) kenu zomê (zamay) dest, dadê (maa) laji zi engıştonı kena vêw dest. Ini engıştoni ri voni helqê nişoni. Zern wazeni, çi-mi zerê ki wazêni, heqi şıti wazêni, qalın wazêni, peru wazêni. Çi-mi ciyêzi wazêni. Merdumoni xuı ri fistonon wazêni.

• 4. Qalın: Bistin ıd zewaj biya (bê) qalın nibenu. Seni gueşt u nengı ciyo nibên, Bistın ıd zewaj u qalın hına ciyo nibêni. Babi kênek qalın wazenu. Babi lajêki têkı dewa dı donu, o bin vêw ıd donu. Qalın her serr zidyenu, bêlu ju rayişêk estu. Wext qalın omı waştış cem’et kuenu miyontı têkı kenu kêmi. Kêna ra kêna qalın bedılyenu. Kêna gı jiyat bu yon rınd bu yon zi ki babi ayi zengin ıb, qalıni ayi zyedê qalıni kênoni binonu.

• 5. Heqi şıti: Heqi şıti dadi nişon ıd gêna, pê ciyêzi kênê xuı hadırnena (kena hazır). Serr ra serr zidyenu. Zê qalıni, rayişi heqi şıti zı estu. A serr şar pyeru zê pi genu. Dadi vaju çendêk, oqasu (hendero). Taba tera nyêni war. In heta zê qalıni niyo.

• 6. Peru / Xelati bırê (bıray): Bırê kênek ju tıfıng yon ız demonçı (debançe) wazenu. Ini rı voni xelati bırê/peru. Heton peru nyeru, henı nyedoni dêsti vêw ra.

• 7. Şewê heni: Şewê vewi (veyvi), şewê heniwa. Şewê heni ki babi kêna dı bena. Şironı vırazyenu, benu vıla. Guevend kay bena. Kelomi vajyêni. Destoni vêw henı kêni, cê vêwa guevend kên.

Heqi heni: Wêxti heni, ze wazêni destoni vêw henı bıkêri, vêw dêsti xuı a nikena, çımki gere heqi heni byeru dayiş. Ju zerdêk yon engıştonêk yon ız têk peron oni doni vêw. Badi heni ra ın yew henı kêni gılorek, mumon coni pedı u vêw sera mumon çarnêni. Tabi mumon kênê ezêbi çarnêni.

• 8. Vêwı: Yo bayreqêk suernê (sivıgê) ki lajya daleqnên (darde kenê), dı laji dı kênê miyoni dew ra gêrêni, voni „emşu vêwo, byerên vêwı.“

Sêrsıbê non doni, mala (mıle) comi ra veyn denu, vonu, „byerên, non bıwerên!“ Badi noni ra, têk kay kêni u sıra yena berdışi vêw. Taxım doni pera.Yı sera zi, zê monti zê fistoni puetêka siya doni pera, ınê rı voni çarşef. Çita sur/xolı oncêni sare, labelê vêw nidoni. Çımki heqi kêberi wazêni.

• 9. Heqi beri: Çita sur oncêni vêw sare, la vêw nidoni. Çımki heqi beri (kêberi) gere byeru dayiş. Heton heqi kêberi nyêdi, niverdeni vêw teber kueru. Vıstorı heqi kebêr donu, newı vêw bêni.

• 10. Heqi Sonduq (Heqi Quti): Vêw bêni teber, yêni qê (seba) quıti, quıti bêri, bıraê vêwo qıj, quıti ser nışenu ru, heqi sonduq wazenu. Heton heqi sonduq nyêdi bıra quıti sera niwırzenu. Vıstorı yenu heqi sonduq donu, bıra wırzenu hema newı quıti bêni teber. Wext doni ra, qıji yêni verniyê vêwi bırnêni, peron wazêni. Peron doni qıjon, viyerên ra. Heto peron nyêdi, qıji verniyê vêwi ra ca nidoni.

• 11.Xelê wêw: Wext şıni veri beri, vêw nyena war. Oja, yon mongêk doni cı, yon bız yon ız mêy/myeşna doni cı. La eğleba monga doni cı. Hına şıni, resêni ki. Wext şıni veri şêmıgı, şuşêk kêni pırr, şeker doni vêw, vêw şuşı dona erd ru, şıknena şeker benu vıla, qıji doni ari. Vêw şına zerrı, sêr ju kuırsi wa (ra) nışena ru. Vısturi, yena tera persena, vona; tı wazena qıjê tıwa vêrin lajin bu yon kênêyine bu. Ma vaj; vêw va laj, vısturi ju qıjêko lajin hiri dori nona vêw vera u vera gêna. Badi ına ju ra, vêw şına vêr bêr (verê kêberi) wadê xuı, hiri dori lıngê xuı erzena veri şêmigi u têpya oncena nar şêmigi.

A, wext hına kena, vısturiyê ay Quıron nona seri sarê aya, bena zerı. Vêw ciyêzi xuı kena vıla, komu gı omo vêwı, ciyez ra her ju çik (çiyê) cı ri kena hêdya.

Cini - comyerd

Cini u comyerdi yega dı tyedır xebıtyêni. Cini vaş/ğelı çinêni, comyêrdi doni ari, kêni patos rı. Cini pesi wêyi kêni, dueşêni. Qatıx hal kêni. Guıri zerê ki cinyon sero. Cini onyêni qıjon ra (qayê domana kenê). Cinu u conmyêrdi tyedır şıni pemı. Comyêrdi şıni ğurbet qê xebat. Wayêri ki comyerdu. Ki dı vatê comyêrdi viyerenu ra.

Vêw - Vıstorı

Vêw vıstori dır non wena, qısê kena. Vêw vıstori het qıjoni xuı nona xuı vera. Zê têk con (zê taê caan), şermêko gıron miyontê yın ıd çinu.

Awı eştış

Wext varon (şiliye) nivaru, qıji miyoni dew ra gêrêni, çi-mi doni ari. Wext çi xuı guıret, koti vêri bêri, wayêr ki aw kenu qıjon ru. Dewıji bawer kên, êgı hına bıker varon varenu.

Teknoloji

Dew ıd cêron estu. Dew ıd ju tyel (telefon) estu. Her ki dı radyon u têyip esta. Hema hema vaj, her ki dı televizyon esta. Dewıji pê antênon gırdon tv sêr kêni. Pê ın antênon êşkên televizyononi Avrupa zi sêr bıkêri. Dewıjon ra ê têkın video yın ız êsti.