Fransa
Fransa, mıntıqa ra zımey rocawanê qıtay Ewropa dera. Zımey Fransa de Deryayê Manşi, veroc de İspanya u Deryao Sıpê, rocakewtene de Belçıka, Luksemburg, Almanya, İswiçre u İtalya; rocawan de Okyanuso Atlas estê. Paytextê Fransa Pariso. Fransa ezay NATOy, ê Yewiya Ewropa, Mıletanê Yewbiyayiyan (UN) u G8ia. Sistemê idarey demokrasiyo.
| Fransa | |
|---|---|
 | |
| Desmal û Arma | |
.svg)  | |
| Melumat | |
| Ware | Dewleta hegemonyal |
| Mıntıqa | Ewropa Rocawani |
| Embıryani | İspanya, Andorra, Belçıka, Luksemburg, Almanya, İswiçre, İtalya, Monako, Brezilya, Surinam û Qıraliya Hollanda |
| İdare | Government of FranceFrench Parliament |
| Erd | 643 801 km2 |
| Nıfus | 68 373 433 |
| Hıkumet | Sistemê serdareya nimeyın |
| Serdar | Emmanuel Macron |
| Kodê telefoni | +33 |
| Leteyê saete | UTC+01.00 |
| Kodê interneti | .fr |
| Zıwano resmi | Fransızki |
| Merş | La Marseillaise |
| Cayo tewr berz | Mont Blanc |
| Cayo tewr nızm | Étang de Lavalduc |
| Pere | Ewro |
| Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,9 |
| Xerita | |
.svg) | |
Tarix
bıvurneTarixê Fransa zaf dewletiyo. Seserra 2ıne u Seserra 3ıne de şarê Fransa Xrıstiyaniye qebul kerde. Çağê Miyanêni de qıralanê qıcan Fransa de hukım kerdo u sistemo feodal estbiyo. Labelê serra 1804ıne de Napolyoni qraliya Fransa vıraşta. Esrê 19. u 20ıne de Fransa zaf koloniy/mıstemerey gırewtê u zaf terteley kerdê. Wextê Cengê Dınyayê I. u IIıne de Fransa bınê işğalê Almanya de menda. Serra 1962ıne de Fransa, Cengê Cezayiri kerd vini u Cezayiri xo xoseriye ilan kerde.
Coğrafya
bıvurneİklım
bıvurneİklımê Fransa honıko. Seba awıka germıne (Gulf Stream), wextê zımıstani heway Fransa zaf serdın niyo. Erdê Fransa her daim kheweyo.
Sûke
bıvurne
Sûkê gırdi (2012):
- 1. Paris, nıfus: 12,341,418
- 2. Lyon, nıfus: 2,214,068
- 3. Marseille, nıfus: 1,727,070
- 4. Toulouse, nıfus: 1,270,760
- 5. Lille, nıfus: 1,166,452
- 6. Bordeaux, nifus: 1,158,431
- 7. Nice, nifus: 1,004,914
- 8. Nantes, nıfus: 897,713
- 9. Strasbourg, nıfus: 768,868
- 10. Rennes, nifus: 690,467
Sûka Parisi zaf raver şiyo. Banê xeylê berzi u bınaê ke hetê mımariye ra hewl vıraziyayê, tede estê. Paris paytextê borsayo, merkezê iqtısad u siyasetê Fransayo.
Nıfus
bıvurneNıfusê Fransa 63 milyono. Fransa hetê nıfusi ra (Almanya ra dıme) Ewropa de rêza dıyıne (2.) dera. Şarê Fransa sûkan de cıwiyeno, dewıcê xo senıkê; nuştekar u wendoğê xo zafê. Dinê Fransa Xıristiyaniya, labelê ateisti zafê. Tede tayê Mısılmani, Musewiy u Hinduy zi estê. Zıwano xoyo resmi Fransızkiyo, hema tayê şarê Fransa zi Katalanki, Bretonki u Basqki qısey keno.
Ekonomiye
bıvurneİqtısadê Fransa zaf pêt u qewetıno u dınya de rêza şeşıne (6.) dero. Teknolociye u sektorê turizmi Fransa de zaf raver şiyê. Turizmê xo zaf muhımo; her serre 75 milyon turisti şonê Fransa. Serra 2005ıne de şirketanê Fransa u Ewropa tiyareyê gırdi (Airbus A380) vıraşti.
Çımey
bıvurne- Xeritaya Fransa Archived 2006-06-14 at the Wayback Machine
- Hewayê Fransa