Dejê Nimiteyî kitabê şîîrî yê Newzat Valêrîyî yo. Kitab, di qisiman ra yeno pêra. Qisimo yewin bi sernameyê “Dejê Nimiteyî”, qisimo dîyin zî bi sernameyê “Derdê Dinya” kitab de ca girewto. Her qisim de des şîîrî estê.

Dejê Nimiteyî
Nuştox Newzat Valêrî
Tewir Şîîre
Ca Îstanbûl
Ziwan Kirdkî
Tarîx 2009
Weşanxane Weşanxaneyê Vateyî
Rîpel 80

Kitab bi yew rêza îthafkerdişî dest pêkeno: "Seba înanê ke bêmirad na dinya ra bar kerd û şîy"

Şaîrî kitabê xo de qedr dayo şaîranê xo ra ver yê kurdan. Çend şaîranê kurdan ra sey Roşan Lezgîn, Baba Tahirê Uryan, Melayê Cizîrî, W. K. Merdimînî ra tayê rêzî kiriştê.

Kitab ra yew şîîre

bıvurne
Dejê Nimiteyî

I

Tenyayî çend zor a, mîyanê bêbextan de.

Ax, ez se bikerî, deşt û koyan de, her dem bêkesî

Bara min a; bilbilê to ez a!

Şewa tarî de zerrîya mi de naleyîşêko tenik

Û veng û awazê şikiteyî…

Her çî şikite;
talihê mi rê,
emir veradeye,
rojê mi teng û zar,
şayî vindîbîyayey…

II

Huyayîşê to germê aşma temmuze yo,

çi wext to bivînî ez helîyena hêdî-hêdî

sey yew guda vewre.

Nika ti nêasena yar!

Her ca mi rê puk û cemed, bêsitar

ez xo bi xo çîyeno!...

Çîyeno
her dayîm zerrî de
û çar mewsimî can
roje bena şewe bena
çin o mi rê derman…

III

Porê to yo sîya sûrêtê şewe yo

Neqeşêno tim û tim verê çimanê mi de.

Ez porê to yê rindî bivînî,

Zerrîveşayîşê mi rê beno daru,

Û ez pê beno honik û şenik.

Şenik nîyo,
derdê heskerdena to,
zaf giran o.
Ax, zerrbesteyê to ya ez,
bindestîye de
hal çi yeman o!

IV

Bê to wisar û hamnan qedîyay

Rojî pêdima şîy, dinya ma rê bîye tenge

Ax zerrîkewtiş çi giran o, xeribî çend zor a!

La ez se bikerî bara mi xurbet û hesrete kewtî.

Kewta ez
yew cayo dûrî,
bîya gêraye bi macirî,
çin o yew çare gelo,
ez kamca ra to bigeyrî?

V

Mi erd ra, awe ra, mi xo ra pers kerd

Ti ha ça ya?

Ne dar û berî, ne erd û awe, ne zî mi çîyêk verda.

Yew estareyê lerzinî çim şikna mi ra,

Û mi zana:

Zerrî dejena, qet çewî ra medet çin o!

Nêvarena varanêk
daristanê vîrê mi ser o
ez serre bi serre
pergende û huşk bîya
dorûverê nê bajarî de.

VI

Semedê to ez nusena şîîran,

Sey Sîyamendî koyê Sîpanî ra gêrena,

Sey Memî zindanêko tarî de nalena.

Ax, sebrê min êdî nêmendo,

Bê to heyat nîmcet o,

Nêno antiş derdê na dinya.

Ey dinyaya bêumure!
Ez to ra medet nêwazena.
Ez hol zana;
ti ma rê kerr a
kor û lal a,
tim neyar a.

VII

Ez kam wext to bivînî zimistan beno wisar,

Şewe bena roje; roj beno şa.

Bê to dinya veng a, cuyayîş heps o!

Ne welat ne xurbet mi rê rehet o,

Her tim zerrî dejena,

Bê to ez kêm û feqîr a!..

Feqîr a yar,
ez bê kes a.
Delalê ti ça ya,
qey bes nîyo?
De bîyere,
emirê ma qedîya!
— Newzat Valêrî


Kıtabê Zazaki

38 ra Jü PelgeBinê Dara Valêre deDaka Pire u Lüya DızdeDejê NımıteyiEbe Vatena Tırki Kıtabê Musaena ZazakiEve Tarıxê Ho Têri AmaeneFerhengGramerê Kırmanckiyo Asano PratikGulvang u itıqatê KırmancuKhalmemo SirMewlıdê NebiMorıberŞazadeo QıckekZonê Ma Zazaki