Munix
Munix (be Almanki: München) yew sûka Almanyaya û mıntıqa ra rocawanê (ğerbê) Almanya dera. Nıfusê Müncheni 1,388,308o. Riyê erdê xo 310.4 km²yo. Munix zaf bacarê do gırdo. Almanya de rêza hirêyine (3.) dero. Munix miyan ra royê (çhemê) İsari vêreno ra û paytextê eyaletê Bavaryayo.
.svg)  | |
|---|---|
 | |
| Melumat | |
| Dewlete | Almanya |
| Welat | Mıntıqay Munixi |
| Merkezê idarey | Bavyera, Munich û Bavyera Cori |
| Ware | Bavyera Cori |
| Erd | 310,71 km2 |
| Nıfus | 1 510 378 |
| Berziye | 519 m |
| Serdar | Dieter Reiter |
| Kodê têlefoni | 089 |
| Letey saete | UTC+01.00 |
| Kodê postey | 80331–81929 |
| Merş | Solang der alte Peter |
| Sazbiyayış | |
| Qıta | Ewropa |
| Zıwanê bini | Almanki û Bavarian |
| Geokod | 6559171 |
| Website | www.muenchen.de |
| Xerita | |
_in_Germany.svg) | |
| Wikidata sera bıvurne | |
Tarix
bıvurneMunix sûkê da kıhana. Serra 1158. ra Duke Welf Henry the Lion (Duke Welf Henryo şêr) Munix na ro. Munix dormarê kıliseyê St. Peteri de bi hira. Serra 1327. daye adırê dê pili Munix veşna; feqet sakınanê Munixi bacar reyna vıraşt. Serra 1506. de Bavarya biye yewe û Munix bi paytextê Bavarya. Seserra 16. de Munix bi merkezê Reformê Protestanan û ê Ronesansi. Labelê serra 1634. de nêweşiye kewte zerrey Munixi û %33ê merdumanê Munixi merdi. Serra 1806. de Muxix bi paytextê Padişayiya Bavarya. İnsananê Munixi ra zaf keşifi veciyê: Rudolf Diesel, Alois Alzheimer, Wilhelm Conrad Röntgen, Georg Ohm. Wextê Herbê Dınyayê Yewıne û Herbê Dınyayê Dıyıne. Weziyetê Munixi zaf xırabın bi. Feqet bacarê Munixi fına vıraziya.
İklım
bıvurneEwro nıfusê Munixi 1.296.150o, ema nıfusê metroy 2.6 milyono. Zaf mıxtelıf mılleti tede cıwiyenê. Şare Yogoslavya, İtalya, Zazayan, Tırki tede estê. İklımê Munixi honıko. Varan zaf vareno. Labelê wextê zımıstani Munix zaf beno serdın. Erdê Munixi her daim kheweyo (kıhoyo).
| Heway Munix | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aşmi/Mengi | Çel | Şbt | Adr | Nsn | Gln | Hzr | Tmz | Tbx | Kşk | Tşv | Tşp | Kan | Serre |
| Tewr nızm germ °C (°F) | 2.7 (36.9) |
4.3 (39.7) |
9.0 (48.2) |
12.5 (54.5) |
18.0 (64.4) |
20.5 (68.9) |
23.1 (73.6) |
23.0 (73.4) |
18.8 (65.8) |
13.2 (55.8) |
6.9 (44.4) |
3.7 (38.7) |
13.0 (55.4) |
| Tewr nızm honık °C (°F) | −3.7 (25.3) |
−3.2 (26.2) |
0.1 (32.2) |
2.8 (37) |
7.2 (45) |
10.4 (50.7) |
12.6 (54.7) |
12.3 (54.1) |
8.9 (48) |
4.7 (40.5) |
0.2 (32.4) |
-2.3 (27.9) |
4.2 (39.6) |
| Sıxletina vartışi mm (inches) | 48.0 (1.89) |
45.2 (1.78) |
57.7 (2.272) |
69.9 (2.752) |
93.4 (3.677) |
127.6 (5.024) |
131.6 (5.181) |
110.5 (4.35) |
86.3 (3.398) |
65.4 (2.575) |
71.0 (2.795) |
60.8 (2.394) |
967.0 (38.071) |
| Rocê ticıni | 10.0 | 8.6 | 10.5 | 10.9 | 11.6 | 13.8 | 12.0 | 11.4 | 9.6 | 9.1 | 10.7 | 11.2 | 129.4 |
| Çıme: World Meteorological Organisation (UN) | |||||||||||||
İqtısad
bıvurneEwro Munix sukê da moderna. Xeylê bani mımarine het ra mıkemmel vıraziyaê. Munix merkezê hunerê zagoni û siyaset û edustriy û iqtısadê eyaletê Bavaryao. İqtısadê Munixi zaf herao. Şirketê teknolociya Munixi zaf be kaliteyê. Merkezê BMW, Allianz, Bayer, NECi Munix de ronıştiyo. Taximê futboli Bayern Munix ki etıya dero. Stadê Allianz û Olimpiyati be estetik vıraziyao.
Embıryani
bıvurneDormeyê Munix ra Munich, Dachau, Fürstenfeldbruck, Garching bei München, Q55278376, Q55278629, Neubiberg, Oberschleißheim, Ismaning, Unterföhring, Aschheim, Feldkirchen, Haar, Putzbrunn, Unterhaching, Grünwald, Pullach, Neuried, Planegg û Gräfelfing estê.
Nıfus
bıvurneGrafikê diagrami sero gorey serran ra nıfusê Munix ;
| Amarê nıfus | 10,810 | 126,940 | 831,937 | 1,314,865 | 1,348,335 | 1,407,836 | 1,450,381 | 1,456,039 | 1,487,708 | 1,510,378 |
| 1369 | 1840 | 1950 | 1975 | 2011 | 2013 | 2015 | 2017 | 2021 | 2023 |