Nasyonalizmê Tırkan

Nasyonalizmê Tırkan oyo ke ideolociya nasyonalista, vênayışo politiko u her ca de mocno xo ra. Nasyonalizmê Tırkan senên sıfte kerdo tam nêzaniyeno ama Tırkan miyan de nasyonalizmo politik, be destê Yusuf Akçura çapê nuşte Üç Tarz-ı Siyaset dest pê kerdo 1903 de. Merdumê verêniê ke xo nasyonalistê Tırki diyê, rıçıkê inan pêro Qırımıc u Tatar biyê. İmperatoriya Usmanıcan de sistemê Usmanıci areze kerdo u merdumê ke mısılmanê ya zi mısılman niyê, ê pêro şarê Usmanıci vêniyayê. Be kewtış u peynidiyayışê İmperatoriya Usmanıcan u vıraziyayışê Cumhuriyetê Tırkiya, nasyonalizm zi sistemê politik biyo. Hukmatê Tırkiya be destê xo mıletê ke Tırk niyê inan palaknanê, qebul nêkerdê, nêdiyê. Tırkiya politika asimilekerdışi ramıto, heq u hıquqê mıletê zey Zaza, Kurd, Yunan, Ermeni u Lazi cawıto. Xetta hukmatê İsmet İnönü nasyonalizm de heni aver şiyo ke zıwanê ke Tırki niyê, inan illegal ilan kerdo u politika Welatdar Tırki qal ke! vıraşto. Merduman rê ceza daya ke merdumi zıwanê xo ra qal meke tenya Tırki qal ke. Nasyonalisti zey Hüseyin Nihal Atsız veciyo u nasyonalizmê Tırkan sero şiır u nuşte nuştê. Nasyonalizmê Tırki hıma esto, ewro zi esto u peyniye nêdiyo, nêqediyo. Partiya Hereketo Nasyonalist zi esto ke nasyonalizmê Tırkan keno, rameno.

Zazayan sero nasyonalizmê Tırkan

Zazayan sero nasyonalizmê Tırkan be domê peyniyediyayışê İmperatoriya Usmanıcan sıfte kerdo. Serra 1923ıne de Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyetê Tırkiya vıraşto u Zazayan sero zulım zi sıfte kerdo. Be destê Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Sabiha Gökçen u xeylê merdumê Tırki ra heq u hıquqê Zazayan palakniyê, nêdiyê u qabul nêkerdê. Dersım de xeylê Zazaê Elewi be qararê hukmatê Cumhuriyetê Tırkiya kışiyayê.