Paktê Balkani
Paktê Balkani ya zi Antantê Balkani, pakto ke tarixê Şıbatê 9i 1934i de paytextê Yunanıstani Atina de Tırkiya, Yunanıstan, Yugoslavya u Romanya imza eşta, inan miyan de vıraziyao.[1]
Serra 1933yıne ra tepeya Almanya de partiya Naziyan amê ser, iqtıdar vıst ra destê xo. Desto bin ra zi İtalya semedê Deryay Miyanêni u Balkanan destê xo ra gırewtene ğeyret mocnay, dewletanê Ewropa zi yewbinan miyan de kewtê ancênayışê silehan u coka dınya sero halê pêameyışi kewto bınê tehditi. Heme ninan ra tepeya zi dewletanê Balkani zi yewbinan miyan de destegkerdış u piya hereketkerdışi vıraşti.
Tarixê 14ê Keşkeluni 1933yi de paytextê Tırkiya Anqara de Tırkiya u Yunanıstan miyan de qanunê pêameyışi u yewbinan destegkerdışi ame imza kerdene[2]. Dıma zi tarixê 17 Tışrino Verên 1933i de zi reyna Anqara de Tırkiya u Romanya miyan de ehdê dostbiyayışi ame imza kerdene.[3] Tarixê 27ê Tışrinê Peyêni 1933yi de zi paytextê Sırbıstani suka Belgradi de Tırkiya u Yugoslawya miyan de ehdê dostbiyayışi u heq u hıquqê yewbinan amardışi ame imza kerdene.[4]
Balkani sero tehlike u tehdidê waştışê destê xo ra vıstışê İtalya u Almanya çehar dewletanê Balkani Yunanıstan, Yugoslavya, Romanya u Tırkiya tarixê 9ê Şıbate 1934i de paytaxtê Yunanıstani Atina de Qanunê Pêameyışê Balkani ra imza kerde. Eno antanti ra gore; gereke ke pêro dewletanê Balkani estiya yewbinan ra hurmet bımocnê u yewbinan bımarê. A ri ra dewletê Balkani dorme u hıdudan xo gırwtê bınê sigorta ra, hakimiyetê xo seveknê u pawıtê.
Dı dewletanê Balkani nêkewte inan miyan. Arnawudiye bınê tesır u işğalê İtalya de menda, Bulğarıstan zi cirananê xo ra erazi waşto u heqe ida kerda coka nêkewto antantê Balkani. Hema tarixê 31ê Temeuz 1938i de suka Selaniki de Bulğarıstani zi be cirananê xo miyandê pêameyışi de estiya xo ramtışi sero ehd imza kerdo u kewta dewletanê Antantê Balkani miyan.
Lecê Cihaniê II. ra tepeya dınya sero dewletê neweyi ameyê meydan u balanso newe vıraziyao. Na sebeb ra Antantê Balkani miyan ra wardo, tedawul ra dariyao we.
Bestoğê teberi
bıvurne- Antantê Balkani be zıwanê Tırki Archived 2012-12-27 at the Wayback Machine
- tarihsayfam.com - Paktê Balkani sero meqale Archived 2013-01-10 at the Wayback Machine